SWAP - transakcje

Następną z technik, która w części ma charakter techniki zabezpieczającej są transakcje typu Swap, które upowszechniły się ostatnio na rynkach finansowych w wielu różnych wersjach. Ogólnie mówiąc kontrakty Swap polegają na zamianie płatności, które strony umawiające się dokonać mają na rzecz podmiotów trzecich. W kontrakcie zazwyczaj uczestniczą nie tylko dwie zainteresowane strony, ale także instytucje finansowe. Pierwsze transakcje swapowe zostały zawarte w latach osiemdziesiątych XX wieku. Wtedy to Salomon Brothers zorganizował pierwszy poważny swap pomiędzy firmą IBM a Bankiem Światowym. Polegał on na wymianie odsetek od kredytów zawartych w dolarach (Bank Światowy) i frankach szwajcarskich (IBM). Sukces tej transakcji spowodował duże zainteresowanie tego typu operacjami, dlatego swapy przyjęły się bardzo szybko na rynkach finansowych, dzięki czemu wielkie korporacje finansowe mogły sprawniej zarządzać swoimi finansami . Kontrakt swap jest umową pomiędzy dwiema stronami, które zobowiązują się do dokonania przyszłych płatności według ściśle określonych zasad. Podstawową cechą swapów jest to, że wymiana płatności następuje okresowo. Dzięki temu firmy mogą skuteczniej zarządzać okresowymi przepływami pieniężnymi. Największą popularność zyskały tzw. swapy na stopę procentową. Umożliwiają one wymianę w przyszłości płatności odsetkowych, od zaciągniętych kredytów lub wyemitowanych obligacji. Odsetki są naliczane według różnych rodzajów stóp procentowych, np. jedna strona zaciągnęła kredyt według stałej stopy procentowej, a druga strona według zmiennej stopy procentowej. W swapach na stopę procentową nie dokonuje się przepływu kwoty kredytu, przelewane są tylko płatności odsetkowe . Przykład: Firmy A i B planują zaciągnięcie kredytu w wysokości 10 mln. zł. Firma A od swojego banku otrzymała następującą ofertę kredytową: • oprocentowanie stałe w wysokości 13% lub oprocentowanie zmienne według 6 miesięcznego WIBOR+0.7%. Firma B w innym banku uzyskała następującą ofertę kredytową: • oprocentowanie stałe w wysokości 14% lub oprocentowanie zmienne według 6 miesięcznego WIBOR+1%. Obie firmy zobowiązane są do regulowania odsetek co pół roku. Firma A preferuje oprocentowanie zmienne, zaś firma B oprocentowanie stałe. Obie firmy doszły do porozumienia i w celu obniżenia kosztu kredytu zawarły swap procentowy. Firma A zaciąga kredyt według stałej stopy procentowej, a firma B zaciąga kredyt o zmiennej stopie procentowej. Następnym etapem swapu jest wymiana odpowiednich odsetek pomiędzy firmami, zostało to zaprezentowane na rysunku 3. W wyniku zawartego swapu firma A będzie płacić odsetki o zmiennej stopie wynoszącej 6 miesięczny WIBOR+0.35. Firma B zapłaci odsetki w wysokości 13.65 %. W taki sposób obie firmy odniosły korzyść z zawarcia swapu. Łącznie koszty kredytu, dla obu firm, zostały obniżone o 0.7%. Swapy na stopę procentową można również wykorzystywać przy depozytach bądź udzielaniu kredytów innym firmom. Innym często stosowanym swapem jest swap walutowy. Polega on na wymianie okresowych płatności w jednej walucie na okresowe płatności w drugiej walucie, aż do momentu wygaśnięcia kontraktu. Płatności, wynikające z kontraktu swap, mogą być oparte o stałe lub zmienne stopy procentowe. Tego typu swap umożliwia obu stronom ograniczenie skutków zmian kursu walut oraz pozwala na zmniejszenie kosztów finansowania. W przeszłości swap walutowy polegał na transakcji kupna/sprzedaży jednej waluty za drugą, a następnie po upływie określonego czasu dokonywana była przeciwna transakcja sprzedaży/kupna tych samych walut. Tego typu swap nazywa się często swapem kursowym. Stosowane obecnie swapy walutowe polegają na innej zasadzie, jego zawarcie i realizację można podzielić na trzy etapy. Pierwszy etap polega na wymianie wartości nominalnych np. kredytów w dwóch różnych walutach po ustalonym kursie walutowym. Następnym etapem jest wymiana płatności odsetkowych pomiędzy stronami kontraktu. Ostatnim etapem jest ponowna wymiana wartości nominalnych po pierwotnym kursie walutowym.