Struktura handlu zagranicznego



Aktualnie udział Polski w międzynarodowym podziale pracy zwiększa się umiarkowanie i wciąż pozostaje dość niski. Niepokoi też nieco fakt, iż wyższe wartości przyjmuje on dla importu niż dla eksportu. O ile w 1990 roku import stanowił około 2/3 wartości eksportu, o tyle w roku 2000 proporcje się odwróciły (patrz tabela 1). Jednak w tym okresie oba wskaźniki uległy wyraźnemu podwyższeniu: import wzrósł 5,26 raza, a eksport 2,26. Dysproporcja w dynamice wzrostu eksportu i importu prowadzi do pogłębiania się deficytu bilansu handlowego. Wartość exportu per capita w Polsce osiągnęła w 2000 r. 819 USD, co jest poziomem porównywalnym z takimi krajami jak Argentyna, Białoruś, Łotwa czy Tajlandia. Wyprzedzają nas natomiast np. Węgry z około trzy razy wyższym eksportem na jednego mieszkańca, podobnie Czechy i Korea Pd., nie wspominając już nawet o takich krajach jak Belgia, Irlandia czy Holandia, które analogiczny wskaźnik mają kilkunastokrotnie wyższy od tego występującego w Polsce. Sytuacja w imporcie jest podobna – nasi wschodni sąsiedzi mają wyniki porównywalne do naszych, południowi dwu-trzy razy wyższe, a zachodni kilkukrotnie przebijające nasze . Z wyjątkiem 1990r. saldo oficjalnie rejestrowanych obrotów handlowych z zagranicą było ujemne. Jednak rozmiary deficytu bilansu handlowego były zauważalnie mniejsze. Tę osobliwość tłumaczy nie rejestrowany ruch graniczny osób prywatnych, czyli po prostu zakupy Polaków za granicą i zakupy obcokrajowców w Polsce. Sprzyjają temu różnice cenowe pomiędzy poszczególnymi krajami oraz zróżnicowane oferty produktów. Jednak w skutek transformacji systemowej i dążenia do ujednolicenia z krajami UE waga powyższych czynników słabnie (w związku z tym zmniejsza się atrakcyjność zakupów w Polsce dla np. Niemców, a zwiększa dla naszych wschodnich sąsiadów). Niedoceniane w systemie komunistycznym usługi po 1989r. okazały się wykazywać wyraźnie dodatnie saldo, a ich znaczenie w globalnych obrotach Polski przybierało na znaczeniu. Szczególnie duży wzrost odnotowały usługi transportowe morskie oraz te związane z podróżami zagranicznymi, natomiast coraz większy deficyt wykazywały usługi informatyczne, patentowe, prawa autorskie i osiągnięcia naukowo-techniczne, czyli dyscypliny świadczące o poziomie rozwoju technologicznego. Po transformacji systemowej spadło znaczenie importu zaopatrzeniowego (z 68,6% w stosunku do całego importu w 1985r. do 45,2% w roku 1991), lecz w 2000r. powróciło do dawnego poziomu i wyniosło 66,3% importu. Z kolei rozbudził się popyt inwestycyjny i z 10% w 1985r. wzrósł do 18,7% w sześć lat później, by obecnie uspokoić się i pozostać na poziomie niecałych 15%. Podobna sytuacja dotyczy importu konsumpcyjnego, w 985r. wynoszącego 10,2% ogółu importu, w 1991r. już 28,9%, a obecnie nieco poniżej 19%. W latach 90-tych w imporcie do Polski prym wiodły artykuły przetworzone, w tym w szczególności maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy, a ich udział w ogóle importu wykazywał tendencję wzrostową (ich udział w imporcie w latach 90-tych wzrósł o około 10 punktów procentowych), w przeciwieństwie do innych towarów przemysłowych. Dominowały wyroby kapitałochłonne, których udział pozostawał praktycznie bez zmian. Spadł natomiast udział dóbr surowcochłonnych. Zmniejsza się także udział wyrobów technologicznie intensywnych, co jest o tyle niekorzystne, że to ich import zwykle prowadzi do późniejszej ekspansji eksportowej. Z kolei w eksporcie wyraźnie zaobserwować można spadek udziału artykułów rolnych (około dwukrotny) na korzyść artykułów przetworzonych. Dominują tu również wyroby kapitałochłonne. Bardzo szybko rośnie znaczenie dóbr lasochłonnych, zaś spada surowcochłonych, których udział jest jednakowoż wciąż dość wysoki. Eksport wyrobów technologicznie intensywnych jest symboliczny i praktycznie pozostaje bez zmian. Wśród przyczyn niskiego stopnia zaangażowania Polski w handlu międzynarodowym wymienia się także małą intensywność rozwoju tzw. wewnątrzgałęziowego podziału pracy (tj. jednoczesnego importu i eksportu produktów tej samej gałęzi). W tej materii Polska wyraźnie ustępuje krajom „piętnastki”, czego dowodem jest prawie 2,5-krotnie niższa intensywność tego podziału pracy w Polsce początku lat 90-tych . Głównymi polskimi eksporterami (pod względem wartości eksportu) w 2000 roku byli: Fiat Auto Poland S.A., Volkswagen Motor Polska Sp. Z o.o., KGHM Polska Miedź S.A., Węglokoks S.A., Volkswagen Poznań Sp. Z o.o., a także inne przedsiębiorstwa z branży motoryzacyjnej, petrochemicznej i elektronicznej. Te same firmy są też zwykle największymi importerami: Polski Koncern Naftowy Orlen S.A., Rafineria Gdańsa S.A., Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., Volkswagen Motor Polska Sp. Z o.o. Udział firm z kapitałem obcym w rozwój obrotów zagranicznych Polski jest znacznie wyższy od odpowiedniego udziału firm krajowych. Szczególnie dotyczy to działalności eksportowej. Jeśli chodzi o strukturę importu, to firmy o kapitale zagranicznym większą wagę przywiązują do towarów kapitałochłonnych i technologicznie intensywnych. Jednocześnie eksportują mniej wyrobów surowcochłonnych, a więcej pracochłonnych i kapitałochłonnych. Ogólna wartość eksportu tych przedsiębiorstw jest znacznie niższa niż importu. Naszym głównym partnerem handlowym od kilkunastu lat są Niemcy, których udział w eksporcie w 1999r. wyniósł 36,1 %., a w imporcie 25,2 %. Kolejni nasi partnerzy w eksporcie to: Włochy, Holandia, Rosja, Wielka Brytania i Francja. Towary importujemy także z: Włoch, Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii. Stosunkowo słabą pozycję w naszym handlu zajmują Stany Zjednoczone z około 4% udziałem w eksporcie i 3% w imporcie. W latach 90-tych w wymianie handlowej Polski z krajami Unii Europejskiej oraz Europy Środkowej i Wschodniej, na skutek przemian własnościowych, wyraźnie rósł udział sektora prywatnego. Jak wynika z danych GUS (przygotowanych na podstawie danych z dokumentów SAD), udział sektora prywatnego w wymianie handlowej z zagranicą wzrósł w eksporcie z 38,3 proc. w 1992 r. do 56,8 proc. w 1995 r., a w imporcie odpowiednio z 54,3 proc. do 69,6 proc. W obrotach z krajami "15" w połowie ostatniej dekady XXw. sektor prywatny stanowił 59,2 proc. w eksporcie i 75,6 proc. w imporcie. W wymianie z Europą Środkową i Wschodnią wyniósł odpowiednio 17,8 proc. w eksporcie i 9,5 proc. w imporcie .

Struktura handlu zagranicznego

Materiały

Zasady gospodarki wodnej Zasady gospodarki wodnej: 1) Zasada kompleksowości – podejście do inwestycji wodnych z uwzględnieniem jak największej liczby potencjalnych użytkowników tj. maksymalizacja liczby konsumentów 2) Zasada perspektywiczności – należy przewidzieć potrzeby przyszłych pokoleń, trzeba uwzględnić prognozy demograficzne np. budowa zbiornika ...

Opis zabytków języka polskiego - średniowiecze \"Omów znane ci średniowieczne zabytki języka polskiego\" Początki dziejów naszego języka wiążą się z kształtowaniem się naszej państwowości i przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Państwo Mieszka I scalało wcześniejsze państwa plemienne. Każde z tych plemion posługiwało się swoim dialektem. Dialekty te różniły się między sobą. Nie by...

Groteskowy obraz świata w "Szewcach" Groteskowy obraz świata Wśród pojęć kojarzących się z najsłynniejszym dramatem S. I. Witkiewicza często wymienia się następujące: groteska, parodia, ironia, katastrofizm. Wszystkie pozostają ze sobą w związku, zaś na plan pierwszy wysuwa się groteska. Jest to kategoria estetyczna występu¬jąca w wielu dziedzinach sztuki, przejawiająca ...

Krótka biografia Denisa Diderota Denis Diderot – (1713 – 1784) – był synem bandyty i nożownika. Sławę i zaszczyty zapewnił sobie niezwykle ciężką pracą, zdobywając wykształcenie wbrew woli ojca. Był więziony za swe bezkompromisowe poglądy, wielokrotnie prześladowany, a nawet oskarżany przed parlamentem. Diderot to jedna z najbardziej znanych osobistości europe...

Tematyka patriotyczna w renesansie RENESANS Mikołaj Rej - Krótka rozprawa między 3 os. Utwór ten stanowi odbicie konfliktu, jaki w ówczesnej Polsce miał miejsce pomiędzy szlachtą, duchowieństwem a chłopami. Rej staje tu w obronie chłopów, uciskanych przez wyższe stany. Oprócz tego \"Krótka rozprawa...\" zawiera obszerną i szczegółową krytykę wad zauważonych u wszystkich trz...

Streszczenie Legendy o św. Aleksym Utwór rozpoczyna się prośbą skierowaną do Boga o oświecenie umysłu i oczyszczenie serca autora, aby mógł on godnie opisać żywot świętego. Opowieść rozpoczyna się od charakterystyki rodziców św. Aleksego. Jego ojciec, Eufamian, żył w Rzymie i pochodził ze znamienitego i bogatego rodu. Matka Aleksego, Aglias, była bardzo miłosierna dla ubogich. Ki...

Waluta rezerwowa, interwencyjna, lokacyjna, transakcyjna - funkcje FUNKCJA WALUTY REZERWOWEJ, INTERWENCYJNEJ, LOKACYJNEJ, TRANSAKCYJNEJ. Rola waluty rezerwowej: złoto, SDR-y, dewizy. Waluty jakich krajów trzymane są jako rezerwy w b.c poszczególnych krajów:-dolar amerykański-funt szterling-marka RFN-frank francuski-frank szwajcarski-gulden holenderski-jen japoński-inne waluty Waluty międzynarodowe jako waluty i...

Manifesty i program Młodej Polski Zenon Przesmycki-Miriam w artykule \"Maurycy Maeterlinck i jego stanowisko we współczesnej poezji belgijskiej\" zarzucał filozofii pozytywistycznej minimalizm poznawczy i rezygnację z określania miejsca człowieka w naturze. Sztuka \"wielka\", nieśmiertelna powinna być symboliczna i odkrywać świat poprzez intuicję - być \"sztuką dla sztuki\", \"w...