Streszczenie "Żale sarmaty..." Franciszka Karpińskiego



Utwór ten jest swego rodzaju testamentem poety występującego w roli przedstawiciela i wyraziciela opinii upadłego narodu. Wiersz napisany został po III rozbiorze Polski, w czasie gdy zostały całkowicie pogrzebane nadzieje na odzyskanie niepodległości. Podmiot liryczny kieruje swe słowa do ostatniego władcy z dynastii Jagiellonów - Zygmunta Augusta, który staje się w jego oczach symbolem dobrobytu, porządku, potęgi i wielkości dawnej Polski. Poeta przeciwstawia dawną potęgę i chwałę Polski jej późniejszej bezsilności wobec agresorów i upadkowi. Jest to wstrząsający obraz nieszczęścia ojczyzny. Podmiot liryczny zwraca się do zmarłego króla mówiąc, że Polskę najechali zaborcy, którzy nie tak dawno "czcili go" i "hołdowali mu". Król Zygmunt August nie pozostawił po sobie syna, zaś fakt ten oznaczał koniec dynastii i doprowadził - przez wolną elekcję - do zapanowania w kraju nieładu, nieskuteczności sejmów oraz nieuczciwych i wycieńczających państwo walk o koronę. Obecny upadek Rzeczypospolitej wyraża wstrząsająca apostrofa do ojczyzny, która "zamożna kiedyś i w sławę i w siłę", władała "od morza aż do morza", teraz zaś "kawałka ziemi nie ma na mogiłę". Kolejnym aktem katastrofy narodowej było powstanie kościuszkowskie, którego istotnym epizodem była rzeź Pragi. "Po tych rozbojach" część Polaków udała się na emigrację, inni natomiast pozostali jak cudzoziemcy w kraju Niemców i Rosjan, aby cierpieć biedę i uczyć z przymusu dzieci obcego języka. Podmiot liryczny wspomina też o uczestnikach kampanii napoleońskiej, którzy pokazali, że "Polak zręczny", jednak w efekcie przynieśli ze sobą "ubóstwo, blizny, nadzieje zwiedzione". Przedostatnia zwrotka wyraża rozpaczliwą rezygnację, zupełny brak wiary w możliwość nadejścia niepodległości: "Już Białym Orłom i bratniej Pogoni świat się, przed laty nawykły, nie skłoni!" W takim stanie ducha poeta rezygnuje z aspiracji osobistych, literackich i narodowych. W drugiej części ostatniej strofy pojawiają się coraz krótsze wersy, co sprawia wrażenie szlochu i podkreśla tragiczny wydźwięk wiersza.

Streszczenie "Żale sarmaty..." Franciszka Karpińskiego

Materiały

"Poezjo! Jakie twoje imię? Tworzaca? Cóż ty tworzysz? Siebie" J.Tuwim Poezja była już wszystkim: twórczynią wartości, postaw i poglądów. Próbowała także odkrywać tajniki ludzkiej duszy, to znów podejmowała zabawę słowami. Od wieków istniało wiele sądów na temat, jaką powinna pełnić ona rolę i jakie możliwości w związku z tym powinien mieć artysta. Epoką, która ugruntowała w świadomości ludzi wielkie znaczenie p...

Motyw naprawy Rzeczypospolitej Motyw naprawy Rzeczypospolitej w staropolskim piśmiennictwie politycznym i literaturze. Twórczością staropolską nazywamy utwory napisane w epokach polskiego renesansu, baroku jak i oświecenia. Jest to odpowiednio XVI, XVII i XVIII wiek. Polska, w XVI wieku, była \"spichlerzem Europy\", co świadczyło o jej potędze gospodarczej. Na tak duże z...

Podstawowe cechy renesansu PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania się uczonych i twórców stał się człowiek i jego doczesne sprawy. Chciano zjednoczyć kraj i przywróci...

Wynik finansowy - rodzaje Zgodnie z zarządzeniem Prezesa GUS, nowo wprowadzony wzór sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - zwany F - 01, zawiera pięć rodzajów wyniku finansowego : • wynik finansowy ze sprzedaży, który ustala się jako różnicę między wielkością przychodów ze sprzedaży i zrównane z nimi, a kosztami działalności operacyjnej, prz...

Tragizm Wertera i cechy werteryzmu Tragizm Wertera Tragizm Wertera polega na nieszczęśliwej miłości, jego wybujałej uczuciowości i wrażliwości. Żeby być szczęśliwie zakochany musiałby unieszczęśliwić inna osobę. Werter czuł się inny od wszystkich. Nie mógł pogodzić się z rzeczywistością. Był w niej zagubiony. Jego uczucia dominowały nad racjonalnym postępowaniem. Cechy post...

Czym jest miłość? 34. MIŁOŚĆ Miłość – uczucie najtrudniejsze i najpiękniejsze. Głębokie i piękne. Potrafi dać radość i szczęście, ale potrafi i zabić. Tworzy i niszczy. Nie umiemy powiedzieć, czym jest, ma tak wiele twarzy. Czasem trwa długo, czasem tak prędko umiera, traci swą moc. Czasem się zmienia; jakże okrutna jest siostra miłości, nienawiść... ...

Pan Tadeusz - wymowa ideowa Nadrzędną rolą tego dzieła było podniesienie narodu na duchu po klęsce powstania listopadowego. Poza tym utwór pokazuje jaką siłę tworzą ludzie zjednoczeni przeciw jednemu wrogowi. W księdze XII \"Kochajmy się\" poeta opisał ludzi, którzy podczas wiosennych obrządków myśleli o przyszłej wojnie i czekali na wojska napoleońskie. Wierzono, że po ty...

Dygresje zawarte w utworze "Beniowski" Dygresje zawarte w utworze. O charakterze politycznym, o polskiej emigracji Słowacki wierzy w twórczość. Krytykuje Mochnackiego i powstanie a także emigrację i brak kontaktu z narodem. Uważa działalność sejmu za nie przynoszącą żadnych korzyści narodowi. Jest on uciszeniem sumienia arystokracji, która uciekła z kraju. Dramatyczna s...