Sentymentalizm w kulturze polskiej i europejskiej



Sentymentalizm w kulturze europejskiej i polskiej. sentiment (z ang. = uczucie) - kierunek ten rozwinął się w II połowie XVIII w. i istniał równolegle z klasycyzmem; przeciwstawiał się racjonalizmowi, głosił kult uczuć. Podstawą filozoficzną nowego kierunku były teorie francuskiego myśliciela J. J. Rousseau. Jego teorie określa się jako russaizm w „Rozprawie o naukach i sztukach”. Twierdził, że rozwój nauk i sztuk spowodował moralny upadek człowieka, ponieważ oddalił się on od natury, a wykształcił lenistwo, chciwość, umiłowanie zbytku. Postulował więc powrót do natury i kierowanie się w życiu uczuciem, a nie rozumem. W dziele „Umowa społeczna” stwierdził, że cywilizacja niszczy człowieka, głosił zasadę „człowiek jest dobry, ludzie są źli”. Ludzie to zorganizowane społeczeństwo żyjące wbrew prawom natury. Porządek społeczny stwarza zależności i konflikty, jednostka czuje się zagrożona. Rousseau napisał też głośny romans w formie listów pt. „Nowa Heloiza” nawiązujący do średniowiecznego romansu o Heloizie i Abelardzie. Proza sentymentalna. Nowe teorie spowodowały modę na powrót do natury, życie towarzyskie przeniosło się z salonów do ogrodów, modne były parki krajobrazowe (angielskie). Ubierano się w pasterskie wieśniacze stroje, rozczytywano w sentymentalnych powieściach i naśladowano ich bohaterów. W sposób teatralny, sztuczny okazywano uczucia, zakochani spotykali się w zacisznym miejscu, przy świetle księżyca, przemawiali czule, tkliwie nie wstydzili się łez, przywiązywano wagę do pamiątek. Przedstawiciele sentymentalizmu w Europie: • Jakub Macpherson „Pieśń Osjana”; • Wawrzyniec Sterne „Podróż sentymentalna”; • Samuel Richardson „Pamela”, „Clarysa”; • Jan Wolfgang Goethe „Cierpienia młodego Wertera”; Powieść Goethe’go była tak popularna, że ubierano się tak jak Werter. Niebieski frak z mosiężnymi guzikami, żółta kamizelka i takież spodnie, buty z cholewami, okrągły kapelusz. W Polsce sentymentalizm pojawił się w ostatnim 20-leciu XVIII wieku. Ośrodkiem były Puławy, gdzie księżna Izabela Czartoryska skupiała poetów serca; nadwornym twórcą był Franciszek Dionizy Kniazin. Księżna gromadziła pamiątki narodowe w świątyni Sybilli. Napis na niej głosił „Przeszłość - Przyszłości”. Było to pierwsze muzeum, obecnie zbiory Czartoryskich w Krakowie. Cel określiła księżna w słowach „Ojczyzna nie mogła cię obronić niechaj cię przynajmniej uwiecznię”. Polscy twórcy sentymentalizmu to: • Jakub Jasiński autor „Chciało się Zosi jagódek”; • Franciszek Zabłocki „Fircyk w zalotach”; • F. P. Kniaznin, F. Karpiński autorzy poezji miłosnej;

Sentymentalizm w kulturze polskiej i europejskiej

Materiały

Bunt i witalizm młodych w poezji Juliana Tuwima TEMAT: Młodzieńczy witalizm i bunt w poezji Juliana Tuwima. J. Tuwim (1894÷1953) ur. w Łodzi, studiował prawo i filozofię na uniwersytecie warszawskim. Pracował z pismami satyrycznymi i kabaretem „Pod Pikadorem”. W okresie międzywojennym mieszkał w Warszawie, pisał do „Skamandra” i „Wiadomości literackich”....

Podstawowe cechy renesansu PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania się uczonych i twórców stał się człowiek i jego doczesne sprawy. Chciano zjednoczyć kraj i przywróci...

Losy Polaków w twórczości Sienkiewicza TEMAT: Losy Polaków w nowelach Henryka Sienkiewicza. Henryk Sienkiewicz (1846÷1916) ur. w Woli Okrzejskiej na Podlasiu w rodzinie ziemiańskiej. Ojciec sprzedał majątek, nabył kamienicę w Warszawie. Pisarz studiował w Szkole Głównej, początkowo medycynę, potem historię, na udział w powstaniu nie pozwolili mu rodzice, walczył już bowiem najstar...

Na czym polega prawo do odpowiednich warunków pracy PRAWO DO ODPOWIEDNICH WARUNKÓW PRACY Deklaracja Uniwersalna (art. 23 i 24), Pakt Ekonomiczny (art. 7), Karta Socjalna (art. 2, 3, 4), Konstytucja ( art. 68, 70). Deklaracja mówi o ,,odpowiednich i zadowalających” warunkach pracy, natomiast oba traktaty o warunkach ,,sprawiedliwych”, przy czym Pakt dodaje jeszcze ,,korzystne&...

Motyw antyutopii w literaturze Antyutopia Antyutopia - W przeciwieństwie do utopii, która jest wizją idealnego, egali¬tarnego, sprawiedliwego społeczeństwa, antyutopia jest utworem satyrycznym, ośmieszającym, parodiującym dzieła pi¬sarzy utopijnych lub brutalnie przed-stawiającym nieprzystawalność pięk¬nych teorii do rzeczywistości. Elementy antyutopii pojawił...

Antyk i Biblia jako korzenie kultury europejskiej Istnieje wiele narodów które posiadają własne tradycje, własną historię i język, ale które wywodzą się z różnych źródeł kultury. Narody europejskie mają swoje źródło w kulturze antycznej, a także w kulturze chrześcijańskiej, a w szczególności w Biblii. Biblia pisana była na przestrzeni wielu wieków przez różnych autorów. Jest dla Żydów i chrz...

Jan Kochanowski jako obywatel, myśliciel, artysta. Największym polskim poetą doby renesansu był Jan Kochanowski. Wypowiadał się on na wszystkie tematy, poruszał wiele problemów nurtujących współczesnego mu człowieka. Dowodem na to są oczywiście jego wiersze, bardzo osobiste, z których cały czas w trakcie lektury wyłania się podmiot liryczny, człowiek mówiący, mądry, wykształcony, oczytany, głębo...

Publicystyka polityczna w oświeceniu Pochodził z rodziny mieszczańskiej (syn burmistrza). Został księdzem, gdyż była to jedna z niewielu dróg dla mieszczanina, która dawała szanse zdobycia znaczenia w życiu publicznym. Zajmował się badaniem Karpat. Był członkiem, a później prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Położył duże zasługi na polu rozwoju szkolnictwa i górnictwa w Polsce. P...