Sceneria zdarzeń w "Pamiętniku z powstania warszawskiego"



Sceneria zdarzeń Ludzkie tragedie i losy zostały przedstawione w Pamiętniku jako uzależnione od sytuacji w mieście. Autor wiele uwagi poświęca obra¬zom kolejnych etapów działań i słabnięcia powstania poprzez opisy¬wanie sytuacji na ulicy, odgłosów walki dochodzących do schronów i piwnic, przez ukazanie zagrożenia wśród kruchych murów. Podaje informacje o sytuacji ogólnej, wskazując, które dzielnice są w rękach powstańców, a które zostały im odebrane przez Niemców. Z takiego sposobu pisania wyłania się szczegółowy zapis scenerii zdarzeń składających się na powstanie warszawskie 1944 r. Utwór rozpoczyna refleksja o normalnym wyglądzie ulicy Chłodnej l sierpnia w południe. Do tego obrazu – zwyczajnego, wilgotnego dnia wypełnionego ruchem ludzi i pojazdów – można porównywać kolejne, które mają zupełnie inny charakter. Scenerią ludzkiej egzystencji w miesiącach powstania były barykady, gruzy, zdemolowane wnętrza domów i piwnic, prowizoryczne szpitale i latryny. Przywoływane w pamięci obrazy miasta są żywe, ostre, szczegółowe. Opisy sprawiają wrażenie, jakby były odbite z matrycy świadomości autora, tchną autentyzmem i świeżością. Obrazy warszawskich ulic dadzą się sprowadzić do jednego – jest to miejsce, gdzie nie ma ruchu pojazdów cywilnych, stoją barykady, ludzie chyłkiem przemykają się za nimi lub pod murami, by szybko wskoczyć w bramę. Leżą tam odłamki betonu, drewna, czasem fruwają papiery. Bruk został częściowo wyrwany, szyny tramwajowe również – teraz tworzą w różnych miejscach barykady. Na głównych ulicach znajdują się skłębione druty tramwajowe, zostawione po to, by paraliżowały przejazd czołgów. Na ulicy można zobaczyć ciała zabitych, porzucone w pośpiechu tobołki, tryskającą z uszkodzonych rur wodę. Przy niej stoją zniszczone domy straszące wybitymi otworami okiennymi, w części obrócone w gruz, osmalone ogniem lub jeszcze płonące. Wszystko wokół jest przysypane odłamkami gruzu i grubą warstwą szaro-rudego kurzu. Gdzieniegdzie szarość i ponurość została złamana żywymi kolorami flagi narodowej. Ludzie stopniowo uciekali do piwnic i schronów. Ich mieszkania, zniszczone przez bomby i pociski artyleryjskie, były w opłakanym stanie. Piwniczne izby – ciemne, odrapane, chłodne – stanowiły miejsce wyczekiwania na koniec koszmaru. Ich wystrój był brzydki i ponury: odpadające kawałki tynku, rury, filary, małe okienka. Zagracone ludzkim dobytkiem, zaśmiecone, brudne pomieszczenia – były wówczas kuchniami, sypialniami i miejscami wszelkiej użyteczności. Nie dbano o przytulne wnętrza, ale starano się znaleźć takie, gdzie można było mieć nadzieję na przetrwanie – np. o zaokrąglonych silnych kleinowskich sklepieniach, z filarami, przy których w razie zasypania można było przeżyć. Najważniejsze były tam miejsca do spania (najczęściej deski lub zdjęte skądś drzwi) oraz zbudowane z cegieł prymitywne kuchnie. Nie było możliwości przestrzegania zasad higieny i godnego załatwiania potrzeb fizjologicznych. Autor kilkakrotnie opisuje wygląd prowizorycznych latryn, gdzie w trakcie oczekiwania i załatwiania potrzeb ludzie – jak kury na grzędach – prowadzili swoiste życie towarzyskie. Wyjątkowa atmosfera towarzyszyła warszawiakom uciekającym kanałami. Te odrażające, mroczne, obłożone wilgotną mazią nory, przetykane czasem słupem światła od włazu, były obiektem marzeń – stanowiły szansę ucieczki do miejsc bezpieczniejszych. Po ogłoszeniu kapitulacji ludzie wychodzili z ukrycia i oglądali zdruzgotaną, obróconą w gruz i pył stolicę. Następnym otoczeniem, w jakim się znajdowali, były tzw. świńskie wagony – bez ławek i okien – oraz obozowe baraki z posłaniami z trocin, otoczone drutami, przesycone atmosferą więzienną. Scenerię upadającej Warszawy i życia obozowego współtworzą przedmioty codziennego użytku. Prawdziwymi bohaterami Pamiętnika z powstania warszawskiego są nie tylko ludzie, lecz także rzeczy. To słowo, tak często powtarzane przez Biało szewskie go, ma szczególny zakres znaczeniowy. Rzeczy są ludzkie, bo towarzyszą człowiekowi, są częścią jego świata, trwają i giną jak ludzie. Umierające domy, kościoły, zamieniają się w gruzy ulice – podlegają rozgrywającemu się dramatowi, giną i przemijają.16 Do rzeczy materialnych nie przywiązywano wtedy wielkiej wagi. Nie można przecież zabrać na plecach dorobku całego życia. Najważniejsze było ocalenie ludzi. Przedmioty były skazane na zostawienie, zniszczenie. Najważniejsze (dokumenty) starano się chronić, zakopując w ziemi. W piwnicznej egzystencji liczyły się naczynia do gotowania i jedzenia, przykrycie podczas snu, ubranie na zmianę. Niektórzy dbali o wyjątkowo dla nich ważne rzeczy – np. Mironowi zależało na kartkach do pisania. Wychodzący z miasta ludzie nieśli bezkształtne tobołki, plecaki. Obrazy miejsc i przedmiotów współtworzą w Pamiętniku atmos¬ferę pogrążającej się w nieszczęściu Warszawy. Stopniowa degradac¬ja otoczenia postępuje z wzrastającą tragedią ludzi – coraz więcej jest rannych i zabitych, powstańcy nie mają broni, Warszawa – domy i ludzie – coraz bardziej odczuwa atmosferę zbliżającej się klęski. W serii obrazów zagłady miasta jawi się upadek cywilizacji i kultury (Miron Białoszewski zwraca uwagę na obiekty szczególnie cenne).

Sceneria zdarzeń w "Pamiętniku z powstania warszawskiego"

Materiały

Rodowód doktora Judyma w "Ludziach bezdomnych" Rodowód doktora Judyma Działalność na rzecz nędzarzy i wielkie poświęcenie Tomasza są wpisane w jego życie jako misja, której nie może odrzucić ani zaniedbać. Wynika to ze świadomości własnego rodowodu. Już w pierwszym rozdziale powieści, podczas spotkania w Luwrze z bogatą ziemianką panią Niewadzką i jej towarzyszkami, Judym ujawnia, jaki...

Co to jest wartość? Wartość a) to idee, rzecz materialna lub niematerialna, myśl, osoba jednostki, dążenie do ich zdobycia uznaje za przymus, poczucie spełnionego obowiązku są niezbędne do wewnętrznej spoistości grupy b) to podstawowy czynnik integracji, dobro wspólne, wokół którego skupia się grupa c) to przedmiot wymiany pomiędzy członkami postawa &#...

Czasy saskie w Polsce w okresie baroku 1. CZASY SASKIE W KULTURZE POLSKIEJ 1. Dwa nurty kultury • szlachecki - rodzinność • magnacki - wzorowany na dworach zachodniej Europy 1. Cechy kultury dworskiej (magnackiej) • umowność, konwenans życia towarzyskiego • hedonizm pod przykrywką etykiety dworskiej 1. Sytuacja kościoła • triumf kontrreform...

Pieśni Kochanowskiego i nawiązanie do Horacego . NAWIĄZANIA DO TWÓRCZOŚCI HORACEGO W PIEŚNIACH J. KOCHANOWSKIEGO. Horacy podejmował zawsze aktualne problemy ludzkiej kondycji w świecie, propaguje ideały moralne i polityczne. Jej trzon stanowią Carmina (pieśni), w których poeta wyznaje i propaguje filozofię Epikura wzbogacając ją. Wprowadza pesymistyczne spojrzenie na życie - tragiczne odczu...

Krótka charakterystyka pozytywizmu POZYTYWIZM SPIS TREŚCI • Umowne ramy czasowe • Charakterystyka epoki August Comte „Kurs filozofii pozytywnej” Herbert Spencer John Stuart Mill „Utylitaryzm” Hippolit Taine składniki światopoglądu pozytywistów • Program społeczny Aleksander Świętochowski „Praca u podstaw. Ogó...

Znaczenie wątku biblijnego w "Mistrz i Małgorzata" Znaczenie wątku biblijnego Opowieść o osądzeniu i skazaniu Jezusa oraz o roli Piłata ma niebagatelne znaczenie dla interpretacji zdarzeń. Woland, który potwierdza istnienie Chrystusa, właściwie nie może postąpić inaczej. Przyznając się do udziału w tamtych zdarzeniach, zamierza wzmocnić w słuchaczach wiarę w istnienie szatana. Te dwa biegu...

Stosunek inteligencji do chłopów w "Weselu" Stosunek przedstawicieli inteligencji do chłopów Zwracanie uwagi na piękno zewnętrzne. Pan Młody odnalazł tu żywą urodę, odnajduje tu życie, spontaniczność, chodzi mu głównie o wygląd. Stylizuje się zewnętrznie (chodzi boso, z gołą głową). Zwraca uwagę na ubiór panny młodej. Zafascynowany swym strojem, który i tak zrzuci. Fascynacja dźwiękami...

Modernistyczna sztuka i poezja Plan: TEZA: Modernistyczna sztuka i poezja w szczególny sposób uwrażliwiają odbiorcę na piękno. ARGUMENTY: Sztuka: 1.Malarstwo impresjonistyczne. Cechy: a)używanie kolorów pastelowych , brak czerni b)obraz ulotny, zmienny, chwilowy, zamazany c)obraz malowany chwilą i plamą d)obraz bardzo dynamiczny 2. Co ma wpływ na uwrażliwienie odbi...