Rynek pieniężny, podaż pieniądza - wyjaśnienie pojęć

Rynek Pieniężny - realizacja obrotów banków komercyjnych z bankiem centralnym (redyskonto weksli, operacji wolnego rynku), tzn. operacje pierwotne. Na rynku realizują się obroty między bankami komercyjnymi i innymi instytucjami finansowymi tzw. operacje wtórne. Stopa % kształtuje się w zasadzie swobodnie pod wpływem realizacji popytu do podaży. Segmenty rynku pieniężnego: - rynek hurtowy - obracanie całymi paletami walorów - rynek detaliczny - udzielanie kredytów krótkoterminowych przez banki - rynek lokat i pożyczek międzybankowych - lokowanie nadwyżek w banku centralnym lub dopożyczanie na wyższy % - rynek skarbowy weksli - instrument wydatków rządowych - rynek weksli własnych przedsiębiorstw - emitacja przez duże przedsiębiorstwa - rynek akceptów bankowych - akceptowanie weksli innych jednostek - rynek eurowalutowy Podaż pieniądza - postawienie do dyspozycji przez instytucję pieniężną (z reguły banku), zasobów pieniężnych innej jednostce gospodarującej, przede wszystkim niebankowej. Jest to całkowita wartość znajdujących się w obiegu zasobów pieniężnych występujących w roli środka wymiany. Pieniężne instrumenty banku centralnego stosowane w oddziaływaniu na podaż pieniądza. Instrumenty polityki monetarnej banku centralnego podzielić można na 3 grupy: - instrumenty kontroli ogólnej - instrumenty kontroli selektywnej - oddziaływaniem przez perswazję Instrumenty kontroli ogólnej oddziaływają na wszystkie instytucje pośrednictwa finansowego z jednakowym natężeniem są to: a) Polityka rezerw obowiązkowych - utrzymanie rezerw ma na celu zapewnienie wypłacalności banków rozliczeniowych. Relacja między rezerwami banków rozliczeniowych a wkładami ich klientów ma znaczenie w podaży kształtowaniu ilości pieniądza w obiegu. Podwyższenie rezerw zmusza do utrzymania większej części aktywów w formie gotówki. b) Kredyt redyskontowy - odkupywanie od baków komercyjnych weksli. Zakup weksli za kwotę niższą od nominalnej, różnica jest wyznaczona przez stopę dyskontową. Stopa redyskontowa banku centralnego jest niższa od stopy dyskontowej banku komercyjnego. Podaż pieniądza banku centralnego przez redyskonto weksli nie jest kontrolowana przez bank centralny, lecz zależy od banków komercyjnych. Wysokość stopy redyskontowej ma wpływ na wielkość udzielanych pożyczek przez banki rozliczeniowe w banku centralnym. c) Operacje otwartego rynku - sprzedaż i zakup przez bank centralny papierów wartościowych publicznych. Operacje otwartego rynku są uważane za skuteczniejszy środek regulowania podaży pieniądza przez BC niż redyskonto, gdyż pozwalają z góry ustalić kwotę wzrostu podaży pieniądza BC. Stopa % kształtuje się jako wielkość wynikowa określana przez relację popytu na pieniądz do jego podaży. Gdy BC kupuje weksle skarbowe - zwiększają się rezerwy gotówkowe baków rozliczeniowych. d) Kredyt lombardowy - udzielany przez BC bankom komercyjnym na bardzo krótkie terminy. Stopa kredytu lombardowego jest wyższa niż stopa redyskontowa. Banki komercyjne korzystają z kredytu lombardowego dla przezwyciężenia krótkookresowego braku płynności. e)Oddziaływanie na poziom kursów walutowych - sprzedaż obcych walut z zasobów BC w celach obniżenia ich kursów rynkowych lub skup w celu podwyższenia kursu. Instrukcja ta ma na celu ochronę bilansu płatniczego, promocję exportu oraz ograniczenie nadmiernego importu. Skup walut przez banki komercyjne i odsprzedaż BC jest dla baków komercyjnych źródłem zwiększenia ich zasobów. f) Limity kredytowania - ograniczenie podaży pieniądza narzucane przez BC bankom komercyjnym, sięga się do nich w przypadku poważnego zagrożenia stabilności obiegu pieniężnego i ewidentnej nie skuteczności normalnych ekonomicznych instrumentów jego regulowania. h) Blokowanie depozytów.