Różnorodność powieści XX-lecia

W XX-leciu pojawia się wiele odmian twórczości zaliczanej do epiki; jedne zbliżone były do klasycznej epiki, inne odchodziły od tradycji na rzecz nowatorstwa Jedną z bardziej klasycznych jest "Przedwiośnie" Żeromskiego, którą to powieść można zaliczyć do nurtu realistycznego; mamy tu całkiem zwyczajnego bohatera, zwyczajnego trzecioosobowego narratora, prezentującego wydarzenia z odpowiednim dystansem nie starając się ich oceniać; po prostu przekazuje czytelnikowi zdarzenia; prezentuje pewne problemy Polski międzywojennej, ale niczego czytelnikowi nie sugeruje; "Proces" Kafki prezentuje podobny typ narracji, jednak konstrukcja powieści jest inna; brak szczegółów konkretyzujących miejsce i czas nadają jej charakter przypowieści, prezentującej uniwersalne treści "Granica" prezentuje nam nowy typ narratora i narracji oraz konstrukcji samej powieści (wielopłaszczyznowe spojrzenie na sprawę); ciekawym chwytem jest inwersja czasowa, tzn. pokazanie na początku rozwiązania akcji, a potem dopiero prezentowania zdarzeń, które do niego doprowadziły; ważny jest także specyficzny typ narracji; Absolutnie coś nowego zauważany w "Sklepach cynamonowych" Bruno Schultza; jest to powieść poetycka, konstrukcyjnie oparta właśnie na liryce: narrator pierwszoosobowy prezentujący własne przemyślenia na tle realnych przeżyć pod. lir.; trudna do interpretacji; Podobnie jest z "Ziemią planetą ludzi" Exupery'ego; gdzie narrator pierwszoosobowy prezentuje wiele realistycznych i ciekawych zdarzeń z jego życia (lotnictwo) i z tych wydarzeń wyciąga wiele ciekawych i pouczających wniosków i zasad: filozoficznych, egzystencjalnych i całkiem prostych, przydatnych w życiu codziennym; "Ferdydurke" jest powieścią groteskową z narracją pierwszoosobową; prezentującą zmagania człowieka z formą i prezentującą problemy Polski tego okresu; poza przekazaniem w miarę realistycznych wydarzeń, pojawiają się dwie powiastki dygresyjne poprzedzone filozoficznym komentarzem odautorskim;