Rola frustracji w procesach motywacyjnych

a) reakcja na frustracje to interpretacja sytuacji. Przyczyny mogą być: - zewnętrzne: charakterystyczne dla osób niedojrzałych upatrywanie przyczyn niepowodzeń w otoczeniu. - wewnętrzne: charakterystyczne dla osób z niską samooceną upatrywanie przyczyn w sobie, w swoich brakach b) frustracja jako czynnik wzmacniający motywację: pojawienie się przeszkody na drodze do celu powoduje wzrost mobilizacji organizmu i chęć ataku na przeszkodę (agresja). Reakcja ta sprowadza się do wzrostu pobudzenia emocjonalnego (odczucie podniecenia). Oraz na chęci zaatakowania, zniszczenia, usunięcia przeszkody (gniew, złość, wściekłość). Niepowodzenie pobudza do większych wysiłków jeżeli: - motywacja początkowa jest silna - niepowodzenie ma charakter częściowy, a nie ostateczny - człowiek posiada zadowalający stopień wiary w swoje umiejętności (samoocena) c) frustracja jako czynnik osłabiający: - motywacja początkowa jest słaba - niepowodzenie ma charakter ostateczny, całościowy: szanse znalezienia wyjścia są nikłe, wielkość poniesionej straty ma znaczenie oraz początkowa szansa sukcesu - niepowodzenie powtarza się d) przebieg reakcji na niepowodzenie - uruchomienie mechanizmów obronnych: • racjonalizacja • chwalenie się • ucieczka w świat fantazji • kozioł ofiarny • regresja • fiksacja • agresja