Rodzaje struktur organizacyjnych

Rodzaje struktur organizacyjnych Struktura organizacyjna oznacza powód w jaki : - dzieli się - grupuje - koordynuje działalność organizacji w zrozumieniu wzajemnych stosunków pomiędzy : a) kierownictwo – pracownicy b) kierownictwo – kierownictwo c) pracownicy – pracownicy Używając pewnych elementów sformalizowań działy w organizacji mogą pracować na 3 sposoby: - wg funkcji - wg wyrobów albo rynku - albo spodziewać się szkód Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa o strukturze funkcjonalnej W 1 dziale grupuje się wszystkich zajmujących się 1 rodzajem czynności (ale można też skupiać kilka czynności mających charakter 1 funkcji). Każdy kierownik danej jednostki odpowiada za to co jest przypisane jego działowi. Organizacja funkcji – jest najbardziej logiczna, jest to podstawowa forma departamentalizacji organizacji dla zastosowania w małych i średnich firmach, gdzie jest ograniczona liczba produkcji i usług. Daje to możliwość wykorzystania wyspecjalizowanych zespołów skupionych w poszczególnych działach. Zaletą jest też wybitny nadzór, daje menedżerom możliwość skupienia uwagi nad konkretnym działem, zakresem np. marketing, public-relations. Ułatwia wykorzystanie specjalistycznych czynności tam, gdzie są potrzebne. Wadą jest : w przypadku rozwinięcia się organizacji w filie, oddziały wydłuża się proces decyzyjny, zarządzania, ponieważ mieszczą się w różnych miejscach (dochodzi do przekłamań, brak terminów), utrudnia to także kontrolę (trudno znaleźć winnych). Schemat organizacyjny przedsiębiorstwa produkcyjnego podzielonego wg grup produktów Dzieli się na zakłady. Grupuje ona tych, którzy zajmują się określonym obszarem działania firmy np. produkcją i marketingiem 1 wyrobu (lub grupy wyrobów). Natomiast schemat organizacji podzielonej wg rynku polega na podzieleniu na zakłady, grupujące tych którzy działają na danym terenie, albo mają do czynienia z 1 grupą firmy. W ramach takiej organizacji funkcjonują zakłady. Zakład – rozumiemy jako duży dział organizacji , który przypomina odrębne przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją lub sprzedażą (konkretne wyroby lub klienci). Schemat organizacyjny przedsiębiorstwa produkcyjnego podzielonego wg grup klientów W tej firmie występują 2 grupy działalności różniące się. Dotyczy to struktur firm, sektorów specjalnych np. przemysł zbrojeniowy – są to firmy w których oprócz typowych artykułów produkuje się np. broń i amunicję – byłe zakł.mech. im M.Kasprzaka . Produkcja specjalna nie ma nic wspólnego z innymi działami, również zarządzanie tą firmą jest tak samo zróżnicowane. Schemat organizacyjny przedsiębiorstwa produkcyjnego podzielonego wg terytoriów (podział geograficzny) Inną formą struktury jest przedsiębiorstwo podzielone wg terytoriów, jeśli przedsiębiorstwo jest trans-narodowe musi mieć szczebel samorządowy na obszarze gospodarczym. Jest to najbardziej funkcjonalna, dynamiczna struktura ułatwiająca proces decyzyjny, proces zarządzania firmą pod jednym dachem i pod jednym kierownictwem, bowiem w jednym miejscu skupia się cały nadzór nad określonym pionem lub rynkiem, co zdecydowanie daje możliwość zwiększenia efektywności funkcjonowania tej firmy. Jest to blokowy schemat, gdzie określone specjalizacje są poblokowane w określonych działach, skupione w 1 ręku. Struktura macierzowa korporacji Struktura macierzowa –określana jest jako system podwójnego podporządkowania - jest to swojego rodzaju forma hybrydowa. Jest to struktura zmierzająca do osiągnięcia korzyści z systemów powyższych struktur, czyli wyciąga najlepsze cechy z różnych tworząc nową (pracownicy pracują w 2 liniach podporządkowań). Istnieją w niej 2 typy struktur: 1. o charakterze funkcjonalnym lub zakładowym 2. stanowi swoistą nakładkę (tu następuje łączenie ludzi z różnych działów, pionów) – powstają profesjonalne zespoły wykonujące określone zadania lub czynności. Tego typu struktury występują w dużych organizacjach ponad-narodowych, bo struktura ułatwia zarządzanie taką firmą. Ta struktura jest ściśle dopasowana do danej korporacji, gdzie nie ma punktów macierzowych, ani przecięć, bo wiąże się z estetyką danej firmy, z tym co ta firma robi, czym się zajmuje, gdzie działa i na jakich rynkach. Zaleta : daje możliwość zwartego skupienia zespołów zadaniowych w realizacji strategicznych celów organizacji. Nie wymaga ona takiej koordynacji, jakiej wymagają poprzednie struktury, czyli problem koordynacji ulega złagodzeniu. Głównym elementem jest tu zespół skoordynowany wewnętrznie (nie wymagający kontroli z zewnątrz ). Jest to struktura elastyczna, która może być dostosowana do zmieniających się potrzeb organizacji przez niewielki wkład sił i kosztów. Plusem jest także to, że można myśleć o obniżeniu kosztów , o oszczędnościach, jest stosunkowo tańsza od innych. Jest to typowa struktura dzisiejszych firm. Wady : - nie każdy człowiek potrafi się do niej dostosować, funkcjonować, ludzie w niej pracujący muszą mieć zdolności interpersonalne, potrafić pracować w zespole - brak ściśle określonej hierarchii, ale takie struktury mają rację bytu w firmach o bardzo wysokim stopniu rozwoju (w Polsce mało realne ponieważ obecne wykształcenie ludzi na to nie pozwala)