Radio i telewizja w życiu społecznym

W 1997r. na terenie RFN istnieje jedenaście krajowych ośrodków radiowo-telewizyjnych, jedna rozgłośnia prawa federalnego i stacja telewizyjna ZDF. Największym ośrodkiem radiowo-telewizyjnym jest Westdeutscher Rundfunk, który zatrudnia 4400 pracowników. Każdy krajowy ośrodek radiowo-telewizyjny produkuje kilka programów radiowych dla różnych grup słuchaczy. Pod koniec 1996r. oferta ośrodków współpracujących w ARD obejmowała 51 niemieckojęzycznych programów radiowych. Do tego doszły dwa ogólnoniemieckie programy DeutschlandRadio. Oferują one całą gamę audycji o charakterze informacyjnym, politycznym, rozrywkowym, muzycznym, sportowym itd. W programach telewizyjnych ARD i ZDF wiele miejsca zajmują przede wszystkim aktualne informacje dnia, informacje polityczne, dokumentacja krajowa i zagraniczna oraz teatr, film i rozrywka. Trzecie programy telewizyjne nadawane są przez ośrodki zrzeszone w ARD regionalnie oraz dodatkowo poprzez satelitę i kabel. Wydatki publiczno-prawnych ośrodków radiowo-telewizyjnych są w pierwszej linii finansowane z opłat abonamentowych słuchaczy i telewidzów. Niektóre programy zdane są na dochody z reklam. W publiczno-prawnych ośrodkach radiowo-telewizyjnych czas na reklamę jest bardziej ograniczony niż w stacjach prywatnych. Dziś prawa do audycji sportowych są bardzo drogie i często są sponsorowane przez firmy, których symbole są uwidocznione w ekranie telewizora. Do telewizyjnych stacji prywatnych należą: PRO7, RTL i RTL2, VOX, VIVA, SAT1 i wiele innych. Za pośrednictwem satelity i kabla można w całym kraju odbierać szereg zagranicznych programów. W zakresie radiofonii w 1991r. istniało już 100 rozgłośni prywatnych. W 1996r. ich liczba wzrosła do 180. Według Federalnego Trybunału Konstytucyjnego rozgłośniom prywatnym nie wolno wywierać jednostronnego wpływu na opinię publiczną. Prywatne stacje radiowe-telewizyjne podlegają prawnemu nadzorowi ze strony krajowych urzędów ds. mediów. Ośrodki publiczno-prawne i prywatne stacje telewizyjnie oferują „wideotekst”. Jest to gazeta telewizyjna emitowana za pośrednictwem normalnego sygnału telewizyjnego. W programie jest dziś 26 niemieckojęzycznych ofert teletekstowych, obejmujących około 10 tys stron. Informacje na temat wszystkich stacji i programów oferowane są również w Internecie. Historia radia w Polsce sięga 1918r., kiedy Wojsko Polskie przyjęło radiostację dowództwa niemieckiego w Cytadeli warszawskiej. W 1925r. spółka „Polskie Radio” otrzymała koncesję na nadawanie programu radiowego do powszechnego odbioru. Po wojnie polska radiofonia po raz drugi rozpoczynała pracę od podstaw. W 1944r. rozpoczęła nadawanie regularnego programu zwanego „Pszczółką”. Natomiast pierwsza eksperymentalna stacja telewizyjna w Polsce została uruchomiona w 1938r. w Warszawie. Wybuch II wojny światowej przerwał doświadczenia, sprzęt i urządzenia zostały zniszczone. W 1948r. eksperymenty wznowiono w Państwowym Instytucie Telekomunikacji. W 1956r. powstał pierwszy terenowy ośrodek telewizyjny w Łodzi. W tym samym roku oddano do użytku Telewizyjny Ośrodek Transmisyjny i nową stację nadawczą z masztem na Pałacu Kultury i Nauki. Przeobrażenia rynku radiofonicznego i telewizyjnego w czasach współczesnych, przebiegały w innym tempie, niż to miało miejsce w przypadku prasy. W procesie transformacji można tu wyróżnić trzy fazy: (1) od przełomu politycznego w 1989r. do przyjęcia ustawy o radiofonii i telewizji w dniu 29 XII 1992r., (2) od wejścia w życie ustawy do końca 1994r., (3) od początku 1995r. do chwili obecnej. Proces wchodzenia zagranicznych nadawców na rynek telewizyjny można było zaobserwować pod koniec 1992r. W 1993r. KRRiT podjęła działania zmierzające w kierunku przekształcenia państwowej radiofonii i telewizji w publiczne. We wrześniu powołano W. Walendziaka na funkcję prezesa telewizji, K. Michalskiego zaś- na prezesa radia. 1 I 1994r. przestała istnieć instytucja Radiokomitetu. Jej miejsce zajęły dwie spółki akcyjne: Telewizja Polska S.A. i Polskie Radio S.A. Żywiołowo następował rozwój telewizyjnych sieci kablowych. Powstało także wiele programów ogólnopolskich takich jak Polsat, RTL7, Polonia. Pod koniec 1994r. zaczęły powstawać pierwsze w Polsce płatne telewizje kodowane jak Canal Plus a następnie Wizja. Istotne zmiany zachodziły także na rynku radiofonii. Spontanicznie powstające lokalne rozgłośnie radiowe skutecznie odbierały słuchaczy programu Polskiego Radia. Do końca 1993r. Radio RMF FM z Krakowa i Radio Zet z Warszawy otrzymały koncesje.