"Śluby panieńskie" jako komedia intrygi



64. Komizm i jego rodzaje. "Śluby panieńskie" A. Fredry jako komedia intrygi. Komizm to właściwość charakterystyczna dla pewnych układów zjawisk spotykanych w życiu lub przedstawianych przez sztukę. Właściwość ta wywołuje u obserwatora (może on być równocześnie sprawcą lub uczestnikiem takiego układu) reakcję w postaci śmiechu i wesołości. Wyraz komizm może być pojmowany jako śmieszność. Komizm wyraża się przede wszystkim w komedii i rozróżnia się głównie trzy jego rodzaje: komizm sytuacyjny, charakterologiczny (postaci) i językowy (słowny). Komedie zaś dzielimy na: komedie sytuacji (w ich obrębie komedie intrygi), komedie charakterów oraz komedie satyryczne (w nich: obyczajowe i polityczne). W "Ślubach panieńskich" Fredro wykorzystał wszystkie trzy rodzaje komizmu. Postacią komiczną jest Radost, który święcie wierzy, że jest bardzo surowym opiekunem dla Gucia, a w rzeczywistości jest łatwowierny, miękki i wychowanek robi z nim, co chce. Mniemanie Radosta o własnej surowości zestawione z faktyczną bezradnością i łatwowiernością - dają zamierzony efekt. Komiczną postacią jest też Albin - płaczliwy kochanek, chodząca "fontanna łez". Często spotykamy się w tym utworze z komizmem sytuacyjnym. Śmieszy nas już początkowa scena, w której Radost wczesnym rankiem chce zajrzeć do sypialni Gucia, zaś służący Jan wymyśla kłamstwa o rzekomej chorobie swego panicza i prosi, aby stryj nie budził strudzonego "zawrotem głowy" młodzieńca. Pod koniec tej rozmowy Gustaw powraca z nocnej eskapady wchodząc do domu przez okno. W innej scenie Gustaw ma bawić rozmową panie. Pani Dobrójska w towarzystwie Anieli i Klary usiłują wciągnąć Gucia do rozmowy. Ten jest znudzony, prawi Klarze impertynencje, na Anielę nie zwraca nawet uwagi, zaczyna ziewać i na koniec zasypia wśród kobiet, które miał zabawiać rozmową. W komediach sytuacji mieszczą się komedie intrygi. Takim typem komedii są "Śluby panieńskie". Charaktery postaci są wprawdzie żywo zarysowane, ale nie one stają się motorem napędowym akcji. Ośrodkiem komizmu jest tu zabawny, pogmatwany bieg wydarzeń. Akcja zaczyna rozwijać się dynamicznie od chwili intrygi zawiązanej przez Gucia. Albin ma udawać, że odkochał się i Klara jest mu obojętna, Gustaw udaje, że kocha inną pannę, która też nosi imię Aniela, Klara jest przekonana, że zostanie zmuszona do poślubienia Radosta, Aniela zaczyna wierzyć, że Albin zakochał się właśnie w niej. Dzieje się tak dzięki knowaniom Gustawa, bo w ten sposób pragnie on zmusić panny do zerwania ślubów i spojrzenia przychylnym okiem na swych adoratorów. Panny oczywiście robią tak, jak przewidział intrygant i wszystko dobrze się kończy. Mamy w "Ślubach panieńskich" także komizm słowny, czyli językowy. Komiczne są dialogi Radosta z Gustawem lub Gustawa z Albinem (kiedy Albin zostaje zobowiązany do okazywania Klarze obojętności), pełna komizmu jest też sama przysięga, którą składają panny i która brzmi: „Przysięgam na kobiety stałość niewzruszoną Nienawidzieć ród męski, nigdy nie być żoną". Przysięgę nienawiści składają młode dziewczęta, które nie mają ani złych, ani dobrych doświadczeń związanych z mężczyznami, ale już zobowiązują się ich nienawidzieć. Przysięgę tę przypieczętowują zaklęciem "stałości niewzruszonej", gdy w literaturze i w życiu utrwalił się obraz zmiennej kobiety. Choć w komedii Fredry znajdujemy wszystkie rodzaje komizmu, to jednak intryga staje się motorem napędowym akcji i dlatego właśnie "Śluby panieńskie" są komedią intrygi.

"Śluby panieńskie" jako komedia intrygi

Materiały

Co to jest dramat obyczajowo - psychologiczny dramat obyczajowo-psychologiczny ukształtowanie się tego gatunku przygotowywały niektóre formy dramaturgii wieku XVIII, zwłaszcza dramatu mieszczańskiego. Zasadnicza cechą tego dramatu były dążenia realistyczne, dbałość, by rozwój akcji nie naruszał zasady prawdopodobieństwa życiowego. Dążności te miały wpływ na ukształtowanie języka, który poc...

Tematyka nowel pozytywizmu Pierwsze formy epickie pojawiły się w starożytności i literaturze orientalnej. Nowożytne wzorce zaistniały u progu renesansu - \"Decameron\" Giovanniego Boccacia i \"Nowele przykładne\" Miguela Cervantesa. W połowie XIX w. wyodrębniły się dwie formy - nowela właściwa i nowela-opowiadanie. Pierwsza to krótki utwór epicki, którego akcja koncentruj...

Idee myślicieli oświeceniowych w wybranych dziełach literatury polskiej Wielkie idee wielkich europejskich myślicieli oświeceniowych i ich echa w wybranych dziełach literatury polskiej XVIII w.: Jednym z czołowych myślicieli oświeceniowych był J.J. Rousseau, który w swej filozofii sformułował negację cywilizacji, nauki i sztuki. Uważał on, , że nie czynią one człowieka lepszym , wręcz przeciwnie demoralizują. Cyw...

Zabytki sztuki barokowej w Europie i Polsce Europa głownie twórczość Rubensa i Rembrandta, ale także Caravaggia, Murilla Dawid, Apollo i Dafne G.L. Berniniego F. Borromini: kościół S. Carllo alle Quattro Fontane w Rzymie, G.L. Bernini: plac - kolumnada przed bazyliką św. Piotra w Rzymie - Palazzo Rezzonico w Wenecji; kościół św. Mikołaja w Pradze, pałac w Wersalu, kościół Kartuzów w Gr...

Stuart Mill twórca teorii utylitaryzmu Stuart Mill Stworzył teorię filantropijnego utylitaryzmu. Według niego każdy człowiek powinien być użyteczny społecznie, dzięki temu zmniejszają się antagonizmy klasowe. scjentyzm Zaufanie do nauki, która miała być jedynym kryterium poznania. Stosowanie tych samych zasad naukowych w odniesieniu do badania jakiejkolwiek dziedziny wiedzy....

Kursy walutowe - definicja KURSY WALUTOWE- klasyfikacja ze względu na: 1.Rodzaj transakcji walutowej:-bieżące,-terminowe,-swapowe-futures –opcyjne 2.Zakres ograniczeń:-waluty wymienialnej-waluty niewymienialnej-oficjalny –czarnorynkowy 3.Sposób dokonywania zmian kursu:-stały różnica polega na zakresie interwencji władz państwa –zmienny- sztywne kursy urz...

Umowy Repo - umowa odkupu Umowa repo, czyli umowa odkupu, to w rzeczywistości kredyt zabezpieczony, udzielony dealerowi skarbowych papierów wartościowych. Inwestor zakupuje część portfela skarbowych papierów wartościowych znajdującego się w posiadaniu dealera i jednocześnie umawia się z nim na odsprzedanie tych papierów w określonym dniu po uzgodnionej cenie . Umowy...

Kompozycja i cechy "Pieśni o Rolandzie" “PIEŚŃ O ROLANDZIE” Ma przejrzystą kompozycję trójdzielną. Wstęp to przygotowanie zasadzki przez zdrajcę Ganeleona. Rozwinięcie akcji przedstawia bohaterską walkę i śmierć Rolanda oraz jego towarzyszy. Zakończenie ukazuje zemstę Karola Wielkiego na Saracenach za śmierć siostrzeńca. Roland był rycerzem Karola Wielkiego i w 778 wzią...