„Rzeczpospolita Szlachecka” w ocenie polskich romantyków Wystarcza dwa „punkty” literatury, by przywołać urok szlacheckiego dworu i zaścianka, typ polskiego szlachcica w tradycyjnym kontuszu, obyczaj szlachecki, sentyment do szlachty polskie - i krytykę jej wad. Są to: „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza i komedie Aleksandra Fredry (np. „Zemsta”). Oczywiście, zauważamy pewną idealizację szlacheckiego świata, bohaterowi, których poznaliśmy są bardzie sympatyczni niż negatywni, tym niemniej właśnie te dzieła stwarzają panoramę ówczesnej polski. „Pan Tadeusz” - jest skarbnicą wiedzy o obyczajach, zbiorem typów szlacheckich i kultywacją szlacheckiej tradycji. Wprawdzie Telimena jest kosmopolitką i kokietką, Hrabia dziwakiem hołdującym wzorom zagranicznym, szlachta jest kłótliwa, organizuje zajazdy i wiecznie się procesuje, lecz na plan pierwszy wysuwa się patriotyzm bohaterów, staropolska gościnność i umiejętność pogodzenia się wobec wroga. Wzorem patrioty i cnót szlacheckich jest tytułowy Pan Tadeusz, patriotą jest Sędzia, ksiądz Robak a nawet magnat Stolnik. Zauważmy, że w „Zemście” i w „Panu Tadeuszu” mamy do czynienia ze sporem ( świadczy to o kłótliwości), lecz w obu przypadkach zwaśnione rody gdzie miłość młodych potomków (nadzieja, że zanika ta typowo szlachecka skłonność do konfliktów).Warto też zwrócić uwagę na fakt, że patrzymy na sarmatyzm, lecz w nasłonecznionym, sympatycznym wydaniu. Czy obraz szlachty nie jest zbyt jednostronny? Być może, że sielankowa wizja nie oddaje całej prawdy o stosunkach społecznych tamtych czasów. Nie taki chyba jednak cel miały wspomniane utwory, autorzy ich pragnęli raczej ocalić piękno i mit minionej ojczyzny. Krytyki społeczeństwa w literaturze romantycznej jest sporo – dotyczy jednak tych, którzy dzierżą w ręku ster kraju, arystokracji, polityków, przywódców powstania. Romantycy podkreślają złożoność ówczesnej struktury społecznej, przypomnijmy choćby głos Wysockiego z Dziadów III : „Nasz naród jak lawa z zewnątrz sucha i twarda, gnuśna i plugawa lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi...” Mimo licznych wad i przywar. Portret szlachty, zawarty w „Panu Tadeuszu” jest sielankowy. Trudno znaleźć wśród szeregu świetnie zindywidualizowanych osób, postać wyraźnie negatywną, antypatyczną lub odpychającą. Na przykład Stolnik Horeszko – niby pyszny, zadufany w sobie magnat, a jednak patriota, wróg zaborcy. Podobnie mściwy Gerwazy – okrutny, lecz wierny swemu rodowi, także patriota, waleczny i odważny. Asesor i Rejent – dwa okazy kłótliwości są w swoich „psich afektach” sympatyczni i nieszkodliwi. Telimena – kokietka z „manią petersburską” jest oryginalna, kobieca i ożywia towarzystwo. Dziwak Hrabia – jest także „romantykiem z manierą” – budzi u odbiorcy pobłażliwe współczucie i sympatię. W ostatecznym rozrachunku wychodzi na to, że dwie najlepsze postacie: Tadeusz i Zosia, w swojej doskonałości są po prostu najnudniejsze. Mówiąc zaś o szlachcie, trzeba pamiętać, że występuje ona w „Panu Tadeuszu”, jako główny, zbiorowy bohater. Umieszczenie w tytule młodego Tadeusza jest zwodnicze. Nie jest on tu pierwszoplanową personą – jest reprezentantem całej szlachty polskiej i dlatego nosi tak mało cech indywidualnych. Szlachta jest wewnętrznie zróżnicowana na określone grupy: • magnateria (ród Horeszków) • arystokracja (hrabia) • szlachta ziemiańska (Soplicowie) • szlachta urzędnicza (Asesor, Rejent, Wojski, Gerwazy, Protazy) • szlachta zaściankowa (Dobrzyn) Wszystkie wyżej wymienione warstwy mają wady, lecz wszystkie mogą się poszczycić wieloma zaletami i miłością do ojczyzny. Tęsknota do kraju, sentyment do dawnych czasów sprawił, że stworzył Mickiewicz wielką sielankę szlachecką. Obyczajowość szlachty jest jedną z fundamentalnych warstw „Pana Tadeusza”. Mickiewicz najwyraźniej chciał utrwalić obyczaj szlachecki – zarówno w sferze obowiązków i rozrywek. Dlatego co rusz spotykamy opisy spraw takich jak prace rolne, polowanie, uczty, zajazd, sejmiki, procesy sądowe. Bezspornie i automatycznie z tym utworem kojarzą się następujące „Epizody obyczajowe”: • porządek ustawienia gości na spacerze (powrót z lasu) • porządek usadzania gości za stołem i gospodarzy oraz kolejność podawania potraw • nauka o grzeczności, która „nie jest nauką łatwą ani małą” • grzybobranie i polowanie – zwyczaje dotyczące tych wiejskich rozrywek • obyczaj szlachty zaściankowej np. nadawanie imion, przydomki – czyli imiona • „staropolski” obyczaj zajazdu jako metoda wyjaśniania sąsiedzkich nieporozumień (Zajazd) • „czarna polewka”, jako obyczaj odmówienia konkurentowi ręki panny młodej • obyczaj zaręczyn, obraz uczty staropolskiej, porządek poloneza – prawidłowa kolejność i dobór par.
"Rzeczpospolita Szlachecka" w ocenie polskich romantyków
„Rzeczpospolita Szlachecka” w ocenie polskich romantyków Wystarcza dwa „punkty” literatury, by przywołać urok szlacheckiego dworu i zaścianka, typ polskiego szlachcica w tradycyjnym kontuszu, obyczaj szlachecki, sentyment do szlachty polskie - i krytykę jej wad. Są to: „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza i komedie Aleksandra Fredry (np. „Zemsta”). Oczywiście, zauważamy pewną idealizację szlacheckiego świata, bohaterowi, których poznaliśmy są bardzie sympatyczni niż negatywni, tym niemniej właśnie te dzieła stwarzają panoramę ówczesnej polski. „Pan Tadeusz” - jest skarbnicą wiedzy o obyczajach, zbiorem typów szlacheckich i kultywacją szlacheckiej tradycji. Wprawdzie Telimena jest kosmopolitką i kokietką, Hrabia dziwakiem hołdującym wzorom zagranicznym, szlachta jest kłótliwa, organizuje zajazdy i wiecznie się procesuje, lecz na plan pierwszy wysuwa się patriotyzm bohaterów, staropolska gościnność i umiejętność pogodzenia się wobec wroga. Wzorem patrioty i cnót szlacheckich jest tytułowy Pan Tadeusz, patriotą jest Sędzia, ksiądz Robak a nawet magnat Stolnik. Zauważmy, że w „Zemście” i w „Panu Tadeuszu” mamy do czynienia ze sporem ( świadczy to o kłótliwości), lecz w obu przypadkach zwaśnione rody gdzie miłość młodych potomków (nadzieja, że zanika ta typowo szlachecka skłonność do konfliktów).Warto też zwrócić uwagę na fakt, że patrzymy na sarmatyzm, lecz w nasłonecznionym, sympatycznym wydaniu. Czy obraz szlachty nie jest zbyt jednostronny? Być może, że sielankowa wizja nie oddaje całej prawdy o stosunkach społecznych tamtych czasów. Nie taki chyba jednak cel miały wspomniane utwory, autorzy ich pragnęli raczej ocalić piękno i mit minionej ojczyzny. Krytyki społeczeństwa w literaturze romantycznej jest sporo – dotyczy jednak tych, którzy dzierżą w ręku ster kraju, arystokracji, polityków, przywódców powstania. Romantycy podkreślają złożoność ówczesnej struktury społecznej, przypomnijmy choćby głos Wysockiego z Dziadów III : „Nasz naród jak lawa z zewnątrz sucha i twarda, gnuśna i plugawa lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi...” Mimo licznych wad i przywar. Portret szlachty, zawarty w „Panu Tadeuszu” jest sielankowy. Trudno znaleźć wśród szeregu świetnie zindywidualizowanych osób, postać wyraźnie negatywną, antypatyczną lub odpychającą. Na przykład Stolnik Horeszko – niby pyszny, zadufany w sobie magnat, a jednak patriota, wróg zaborcy. Podobnie mściwy Gerwazy – okrutny, lecz wierny swemu rodowi, także patriota, waleczny i odważny. Asesor i Rejent – dwa okazy kłótliwości są w swoich „psich afektach” sympatyczni i nieszkodliwi. Telimena – kokietka z „manią petersburską” jest oryginalna, kobieca i ożywia towarzystwo. Dziwak Hrabia – jest także „romantykiem z manierą” – budzi u odbiorcy pobłażliwe współczucie i sympatię. W ostatecznym rozrachunku wychodzi na to, że dwie najlepsze postacie: Tadeusz i Zosia, w swojej doskonałości są po prostu najnudniejsze. Mówiąc zaś o szlachcie, trzeba pamiętać, że występuje ona w „Panu Tadeuszu”, jako główny, zbiorowy bohater. Umieszczenie w tytule młodego Tadeusza jest zwodnicze. Nie jest on tu pierwszoplanową personą – jest reprezentantem całej szlachty polskiej i dlatego nosi tak mało cech indywidualnych. Szlachta jest wewnętrznie zróżnicowana na określone grupy: • magnateria (ród Horeszków) • arystokracja (hrabia) • szlachta ziemiańska (Soplicowie) • szlachta urzędnicza (Asesor, Rejent, Wojski, Gerwazy, Protazy) • szlachta zaściankowa (Dobrzyn) Wszystkie wyżej wymienione warstwy mają wady, lecz wszystkie mogą się poszczycić wieloma zaletami i miłością do ojczyzny. Tęsknota do kraju, sentyment do dawnych czasów sprawił, że stworzył Mickiewicz wielką sielankę szlachecką. Obyczajowość szlachty jest jedną z fundamentalnych warstw „Pana Tadeusza”. Mickiewicz najwyraźniej chciał utrwalić obyczaj szlachecki – zarówno w sferze obowiązków i rozrywek. Dlatego co rusz spotykamy opisy spraw takich jak prace rolne, polowanie, uczty, zajazd, sejmiki, procesy sądowe. Bezspornie i automatycznie z tym utworem kojarzą się następujące „Epizody obyczajowe”: • porządek ustawienia gości na spacerze (powrót z lasu) • porządek usadzania gości za stołem i gospodarzy oraz kolejność podawania potraw • nauka o grzeczności, która „nie jest nauką łatwą ani małą” • grzybobranie i polowanie – zwyczaje dotyczące tych wiejskich rozrywek • obyczaj szlachty zaściankowej np. nadawanie imion, przydomki – czyli imiona • „staropolski” obyczaj zajazdu jako metoda wyjaśniania sąsiedzkich nieporozumień (Zajazd) • „czarna polewka”, jako obyczaj odmówienia konkurentowi ręki panny młodej • obyczaj zaręczyn, obraz uczty staropolskiej, porządek poloneza – prawidłowa kolejność i dobór par.
Materiały
"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu oraz przyczyny powstania
Przyczyny powstania „Kamieni na szaniec” i „Kamienie na szaniec”, jako literatura faktu.
1. Przyczyny powstania \"Kamieni na szaniec\":
a) młodzi pragnęli mieć książkę dla siebie i o sobie, książkę o harcerskiej konspiracji. Polecili
więc napisanie jej Aleksandrowi Kamińskiemu- wybitnemu działaczowi harcerskiemu i au...
Wszystko o Banku Światowym
Grupa Banku Światowego
w jej skład wchodzi 5 organizacji
1. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju ( Bank Światowy - nazwa utarta ) - IBRD, MBOIR, powstał w 1945 r.
2. IDA- Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju - 1960 r.
3. IFC- Międzynarodowa Korporacja Finansowa - 1956 r.
4. MIGA - Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji - 1988 r.
...
Krótka interpretacja wiersza "Cieśle" Juliana Przybosia
„Cieśle\"
hiperbolizacja - poprzez nagromadzenie elementów,
materiałów służących cieślom do pracy
to wszystko przybrało określony kształt dzięki pracy cieśli
apoteoza - pochwała zbiorowego wysiłku cieśli
przystępują do więzienia ducha materii w kształcie, który efektem jakiejś zachcianki
z plątaniny sprzętów wyzierają źródła energii
...
Obraz społeczeństwa Nipuanów
Obraz idealnego społeczeństwa Nipuanów
W społeczeństwie nipuańskim brakowało kodeksu karnego, kłamstw, obłudy, chorób, przestępczości. Ludzie żyli w idealnej anarchii, harmonii, prowadzili zdrowy tryb życia, codziennie pracowali, pomagali sobie, brakowało u nich pieniądza.
„(...) Nie masz u Nipuanów słów wyrażających kłamstwo, kradz...
Rozmieszczenie przestrzenne przemysłu na świecie
PRZESTRZENNE PRZESUNIĘCIA PRZEMYSŁU NA ŚWIECIE
Rozmieszczenie przestrzenne przemysłu na świecie charakteryzuje się dużym zróżnicowanie.
Od rewolucji przemysłowej dominowały dwa regiony: Europa Zachodnia i Ameryka Północna. W latach 50-tych i 60-tych dołączyła Japonia.
Dzisiaj te trzy regiony znajdują się w fazie gospodarki postindustrialne...
Poszukiwanie prawdy o polskim społeczeństwie w wybranych epokach literackich
94. „Polska to rzecz wielka” ,czy „Polska to wszystko hołota, tylko im złota?”
Intelektualna wędrówka przez wybrane epoki literackie w poszukiwaniu prawdy o polskim społeczeństwie.
Polskie społeczeństwo jest bardzo kontrowersyjnym społeczeństwem. Posiada bardzo wiele zalet, ale i także bardzo wiele wad. Polacy nigd...
Romantyczna miłość i romantyczni kochankowie w świetle "Cierpień młodego Wertera" i "Giaura"
I. Plan:
I. Wprowadzenie:
1. Bohater - kochanek.
2. Dwaj romantyczni kochankowie - Werter i Giaur.
II. Rozwinięcie:
1. Pierwszy kontakt z nowym typem bohatera:
a.) Kim oni są?
b.) Co robią?
c.) Dlaczego i czym wyróżniają się od innych?
2. Uczucia władają światem.
a.) Epoka, w której żyją.
...
Buntownicy w utworach romantycznych
Postacie buntowników i szaleńców w utworach romantycznych.
Pierwsze pokolenie polskich romantyków dojrzewa w czasie gdy Polska traci niepo¬dle¬głość. Historyczne warunki w jakich rozwija się literatura romantyczna powodują, że jej głów¬nym elementem jest patriotyzm, bunt przeciw istniejącej rzeczywistości. Bunt ten wyrażony jes...