"Pierwszym obowiązkiem człowieka jest praca"

30. „Pierwszym obowiązkiem człowieka jest praca” - rozwiń myśl Staszica w oparciu o znane utwory polskich pisarzy. „Pierwszym obowiązkiem człowieka jest praca” - każdy z nas zetknął się z tym hasłem i każdy wie, że praca staje się dla ludzi sensem życia, środkiem utrzymania rodziny, zapewnienia sobie godnych warunków życia, a w niektórych przypadkach formą walki. Wiemy, że praca wykonywana z przyjemnością przynosi większe korzyści niż praca wykonywana pod przymusem. Najlepszym tego przykładem są utwory polskich pisarzy, które ukazują nam wzloty i upadki różnych ludzi oraz ich sukcesy osiągnięte dzięki pracy. Do utworów tych zaliczamy: „Nad Niemnem” E. Orzeszkowej, „Ludzie bezdomni” S. Żeromskiego oraz „Chłopi” Wł. Reymonta. Pierwszy z tych utworów - „Nad Niemnem” ukazuje nam Benedykta Korczyńskiego, jego syna Witold i Justynę Orzelską. Praca dla tych ludzi jest głównym zadaniem do wypełnienia. Postacie te, aby uchronić rodzinne majątki przed zaborcami muszą sprostać określonym wymaganiom ekonomicznym. Każdy ma w społeczeństwie do spełnienia określone zadania. Zna swoją powinność Polaka, szlachcica i ziemianina również bohater E. Orzeszkowej - B. Korczyński. Z całych sił broni swojego Korczyna przed upadkiem materialnym. To nie tylko chęć zysku zmusza go do ciężkiej, bezustannej pracy rolnika. Musi ochronić Swój dom przed łapczywymi rękami obcych. Pieniądz staje się narzędziem, dzięki któremu Polacy zdobędą sobie pozycję godną ludzi końca XIX wieku, dzięki któremu wyzwolą się spod panowania zaborców. Za przykładem ojca idzie Witold, którego działalność posuwa się nawet dalej, do bardziej radykalnych rozwiązań. Potęgą dla Witold jest nie tylko praca mająca na celu utrzymanie majątku, ale również jego rozwój. Stąd propozycje wprowadzenia nowoczesnych urządzeń ułatwiających rolnikowi pracę i zwiększających plony oraz pozwalających na zwiększenie efektywności pracy. Sens pracy pojmuje również szlachta zaściankowa i jej przedstawiciel - Janek Bohatyrowicz. Dla niego praca na roli to także jak dla Benedykta obrona ziemi przed obcymi. Jankowi w jego pracy chce pomagać Justyna Orzelska, jego przyszła żona. Jako rezydentka we dworze Korczyńskiego, prowadzi konsumpcyjny, pusty, do niczego nie prowadzący tryb życia. Dzięki Jankowi i całemu zaściankowi Bohatyrowiczów zaczyna doceniać pracę, która nie tylko daje pożywienie ludziom, ale staje się też siłą napędową rozwoju narodu, jak również pewną formą wzajemnego kontaktu ludzi i ich współistnienia. Pracę zaczyna również podejmować coraz więcej kobiet, nie mając innego wyjścia. Przykładem jest pani Kirło, która musi zabezpieczyć byt sobie i dzieciom, a nawet beztroskiemu mężowi. Również Andrzejowa Kaczyńska ucząc miejskie dzieci nie dla zysku, ale dla idei i aby im pomóc, potrafi znaleźć dla siebie zajęcie. Dla wszystkich tych bohaterów praca staje się formą walki, wyzwaniem, które muszą pokonać aby odzyskać wolność. W powieści tej dużą rolę odgrywa grób Jana i Cecylii, który jest symbolem pracy. Mogiła ta jest drogowskazem i natchnieniem w życiu i postępowaniu wszystkich wartościowych postaci. Jan i Cecylia związani miłością oparli się przesądom stanowym i mozolną pracę (wykarczowali las) stworzyli w dzikiej puszczy placówkę cywilizacji, stali się plemieniem postępu, dlatego król nobilitując ich nadał rodowi miano Bohatyrowiczów. dużo pieniędzy. W powieści „Ludzie bezdomni” Żeromski ukazuje nam młodego doktora - Tomasza Judyma, który pragnie poświęcić się pracy w swoim zawodzie. Zostaje on zatrudniony w kurorcie w Cisach. Po zapoznaniu się z sytuacją tam panującą bohater proponuje osuszenie bagien, z których wydostają się zarazki malarii. Dochodzi do awantury, w wyniku której Tomasz opuszcza Cisy. Następnie przyjmuje pracę jako lekarz zakładowy w kopalni w Zagłębiu Dąbrowskim, gdzie zauważa chorych górników nie nadających się do pracy. Doświadczenie jakie zdobywa podczas praktyki jak i przy okazji przebywania w warszawskiej fabryce cygar utwierdza go w przekonaniu, że wszystkim tym ludziom należy jak najszybciej pomóc. Pragnienie to kłóci się z jego marzeniem o ułożeniu sobie życia rodzinnego. Tomasz pragnie ożenić się z Joanną, w której jest bardzo zakochany. Miłość jednak nie ma szans spełnienia się, bowiem na jego drodze wciąż pojawia się widmo nieszczęścia biedoty, z którą się zetknął. Właśnie dla tej biedoty poświęca się pracy i rezygnuje z miłości, twierdząc, że obie te rzeczy się wykluczają. Rezygnacja z domu Joanny, ze szczęścia osobistego da mu rozgoryczenie i tęsknotę, rezygnacja z poświęcenia się ludziom i możliwości pomocy im, przyniesie mu niesmak źle wykonanego obowiązku lekarza. Powieść Reymonta „Chłopi” pokazuje życie chłopów we wsi Lipce. Życie na wsi ustalone jest przez pory roku, które wyznaczają też określone prace. Czynności chłopów zależą więc od siewu, pielenia i zbioru plonów. Najważniejszym dobrem dla chłopów jest ziemia, a jej ilość świadczy o pozycji na wsi. Ziemia utrzymuje chłopów, zapewnia im środki utrzymania, jest jedynym dobrem materialnym. Dlatego w społeczności chłopskiej tak wiele zabiegów, aby mieć jej jak najwięcej. Po przeczytaniu tych utworów wiemy, że praca jest ważną częścią życia człowieka. Musimy ją wykonywać, aby zaspokoić nasze potrzeby i osiągnąć dobrobyt materialny. Warto również w tym temacie przytoczyć dwa polskie przysłowia: „Żadna praca nie hańbi” i „Bez pracy nie ma kołaczy”, które są odzwierciedleniem przeczytanych utworów.