"Orso" - recenzja utworu

“Orso” W miasteczku Anaheim w południowej Kalifornii, w Ameryce kończy się winobranie. Przy-byli Indianie i Murzyni z gór roztasowują się na ulicach, oczekują na pracę. W miasteczku zagościł również cyrk. Dyrektor Hirsz dba o reklamę przedstawienia. Krzykliwe afisze roz-głaszają, że gwoździem programu jest Orso, “Herkules amerykański” półkrwi Indianin, niezwykły siłacz, który z łatwością unosi piękną tancerkę, Jenny. Niestety robotnicy przepili już większość pieniędzy i przedstawienie nie ma powodzenia. Rozzłoszczony dyrektor za domniemane próżniactwo straszliwą chłosta karze Orso, ale gdy próbuje to samo zrobić z dziewczyną, Indianin staje w jej obronie. Na nic zdała się interwencja czterech rosłych Mu-rzynów. Orso pokonuje wszystkich i razem z Jenny opuszcza cyrk. Z ogromnym trudem przebyli pustynie, a w kanionie w górach Santa Anna stary akwater nakarmił ich i “odtąd troje tych ludzi pędziło życie razem” na odludziu. Nowela ukazuje stosunek kolonizatorów do ludności miejscowej: — dwoje nieszczęśliwych artystów cyrkowy Orso (niedźwiedź) i młodziutka Jenny marzą o innym świecie, znanym im z Biblii, jedynej dostępnej im książce, — tubylcy, na których zainteresowanie przedstawieniem liczył dyrektor, są odrażający ale budzą litość (wiecznie pijani, zarażeni chorobami przywleczonymi przez białych ludzi, żyją niczym niewolnicy na własnej ziemi).