"Lalka" - obraz trzech pokoleń Polaków



Jest to obraz trzech pokoleń Polaków, romantycznych idealistów, pozytywistycznych realistów i pokolenia przejściowego, do którego zalicza się Wokulski; rozkład społeczeństwa, jego wady pokazane zostały nam oczami idealisty, jakim jest Rzecki (także Wokulski i Ochocki), wychowany w ideologii romantycznej, kulcie Napoleona, jako szansy na wyzwolenie; (tak określił tematykę utworu sam Prus) Widzimy jak ideały wyznawane przez Rzeckiego dezaktualizują się, stają się anachroniczne wobec nowej kapitalistycznej rzeczywistości; rozkład społeczeństwa ma polegać na tym "że ludzie dobrzy marnują się lub uciekają, że upadają polskie przedsiębiorstwa, że człowieka czynu gnębią powszechna nieufność i podejrzenia" jak określił to sam autor; Właśnie tak pojęty rozkład społeczny uniemożliwia Rzeckiemu- idealiście (oraz Wokulskiemu) realizację jego wzniosłych i wielkich celów; nie bierze on pod uwagę tego, że dzisiejszy świat nie rozumie ich, a ich idee nie mają szansy realizacji (pozytywizm zakłada powolne przygotowywanie społeczeństwa do przyszłego, ale odległego w czasie powstania; natomiast romantyzm promuje model walki wszelkim kosztem i jak najszybciej); Biografia Rzeckiego odpowiada konwencji romantycznej: wychowany w ideałach epoki, wyruszył w czasie Wiosny Ludów na Węgry, aby walczyć przeciwko Austrii, "za naszą i waszą wolność"; jest gorącym patriotą, gdyż nie mógł zbyt długo wytrzymać poza krajem i mimo groźby uwięzienia powrócił do Polski; ze zgrozą obserwuje, jak jego świat się zapada: postępuje degradacja społeczeństwa i ideałów, mimo sumiennej pracy zostaje wyrzucony ze sklepu po jego sprzedaży, ta ostatnia sprawa powoduje załamanie psychiczne, poczucie braku sensu życia i ostatecznie śmierć; Zobaczmy co takiego niedobrego widzi nasz idealista w społeczeństwie Polskim: Arystokracja zachowała wszystkie swoje stare i anachroniczne cechy: próżniactwo, pasożytnictwo, pogarda dla pracy i pracujących, fałsz, zakłamanie, obłuda, egoizm, przesądy klasowe, pycha ze swojego pochodzenia i poczucie wyższości, wystawne życie, obłuda miłosna wiążąca się z pieniędzmi, pogoń za rozrywką, rujnowanie się i całej Polski, to wszystko wiąże się z degeneracją moralną; dają także zły przykład innym warstwom społecznym, jest także martwota pod względem ekonomicznym i kulturalnym; w całej strukturze rodzinnej wyjątkami są: baronowa Zasławska która pozytywistycznie opiekuje się swoimi chłopami oraz Ochocki, który wyżej niż zabawę stawia naukę; Podobnie zachowuje się szlachta która jednak bez chłopów, którzy zostali uwłaszczeni, nie potrafi gospodarować, ale nie przeszkadza jej to w kontynuowaniu hulaszczego życia; duża część przeprowadziła się do miast, ale nie przystosowana nie radzi sobie w nowych warunkach; dopiero kolejne pokolenie aklimatyzuje się (Stawska); Jest także podzielone na trzy narodowości mieszczaństwo warszawskie; narodowość polska, w odróżnieniu od niemieckiej i żydowskiej - pracowitej, cierpliwej, nastawionej na zysk, jest pozbawiona inicjatywy i energii, wiary we własne siły, niechętna do pracy, niezapobiegliwa i nieoszczędna, skłócona, pozbawiona indywidualności, pozbawiona ambicji (Krzeszowska, intrygantka, złośliwa, skłócona z sąsiadami, nie ma innych, większych ambicji); jednostki niebanalne jak Wokulski nie znajdują u niego poparcia; Jest też pokazany, choć tylko migawkowo, żyjący w straszliwej nędzy i zaniedbaniu lud miejski; mimo to jest to lud pracowity, uczciwy, skromny, wdzięczny; Wszystko to, cały ten pesymistyczny obraz jest dodatkowo skontrastowany z idealizmem państw zachodnich (Francja, Paryż): ich organizacją i ciężką pracą; Prus pokazuje, że (podobnie jak dzisiaj) społeczeństwo polskie marnotrawi dorobek pokoleń; umiera przedwcześnie Rzeczki, znika Wokulski, wyjeżdża Ochocki; pozostają karierowicze, dorobkiewicze i ogólnie miernoty; Prus domaga się szacunku dla pracy i nauki;

"Lalka" - obraz trzech pokoleń Polaków

Materiały

Sytuacja decyzyjna - definicja Sytuacja decyzyjna – układ zewnętrzny w stosunku do podejmującego decyzje stanów rzeczy lub zmian w tych stanach, które wywołują potrzebę podjęcia decyzji i towarzyszą procesowi jej podejmowania. Sytuacje decyzyjne można rozpatrywać w kategoriach: • Niepewności (pewne, ryzykowne, niepewne), • Dynamiki (statyczne, dynamiczne)...

Problematyka "Panny z wilka" Iwaszkiewicza 1. “PANNY Z WILKA” J. IWASZKIEWICZA - problematyka 1. autobiograficzna u podstaw fabuły legły wspomnienia młodzieńczego pobytu Iwaszkiewicza we dworze w Byszewach, gdzie jako gimnazjalista udzielał korepetycji. Zapamiętane obrazy, osoby, sytuacje wykorzystał pisząc opowiadanie 1. psychologiczna leży w centrum zainteresowania p...

Zasady i przebieg prywatyzacji Zasady prywatyzacji Uważano, że najlepszą metodą wprowadzenia oczekiwanych zmian byłoby pozyskanie inwestora strategicznego – banku zagranicznego, który wziąłby na siebie również odpowiedzialność za zarządzanie (albo przez tzw. kontrakt menedżerski, albo przez objęcie stanowisk we władzach banku). Pierwotnie przyjmowano, że pakiet dla i...

Elementy postawy, znak i siła postawy Elementy postawy to: 1) zachowanie – tendencja do zachowania 2) uczucia, emocje 3) procesy poznawcze Z postawą mamy do czynienia: - raz gdy jest pewien aktualny stan wywołany przez obecność przedmiotu postawy - drugi raz, gdy jest to dyspozycja do systematycznego pojawiania się tych samych stanów. Istnieje wiele teorii kształt...

Uniwersalny wymiar sporu o powinności człowieka wobec Boga, państwa i jednostek na podstawie "Antygony" - spór miêdzy jednostk¹-obywatelem (Antygon¹) i pañstwem (Kreonem) jest ponadczasowy i mo¿e zdarzyæ siê w ka¿dym pañstwie i w ka¿dym czasie; w „Antygonie\" pokazano konflikt racji boskich i ziemskich oraz uczuciowych i rozumowych; - jest to spór o powinnoœæ cz³owieka wobec p...

Analiza "Kołatka" Zbigniewa Herberta Kołatka Podmiot liryczny odwołuje się tu do autorytetu Pisma św. i za św. Mateuszem powtarza słowa Jezusa: Niech wasza mowa będzie: Tak – tak; nie – nie, bo co nadto jest, od Złego pochodzi.12 Nazywa swoją wyobraźnię kawałkiem deski, o który uderza drewnianym patykiem, wywołując suchy, ascetyczny w brzemieniu dźwięk. Jest to po...

Motyw poszukiwania prawdy w "Lordzie Jimie" MOTYW POSZUKIWANIA PRAWDY O BOHATERZE W POWIEŚCI \"Lord Jim\" Bohaterowie są przedstawieni z różnych punktów widzenia. Przy pomocy wielu narratorów, osób wypowiadających się na dany temat, możemy lepiej poznać omawianą postać. W ten właśnie sposób jesteśmy w stanie go lepiej ocenić, staramy się poznać prawdę o nim. Lecz nie do końca nam się ...

Koncepcja poety i poezji w różnych epokach Koncepcja poety i poezji w poszczególnych epokach ANTYK Horacy - “Exegi Monumentum” - oznacza “stawiam sobie pomnik”. - podejmuje temat nieśmiertelności poety i poezji, - twórczość, poezja daje poecie sławę i nieśmiertelność, - “non omnis moriar” (nie wszystek umrę) - zostanie po mnie sława i poezja. Wedł...