"Krótka rozprawa" jako satyra społeczna



‘Krótka rozprawa” - satyrą społeczną Głównymi przeciwnikami w tej rozprawie są Pan i Pleban, przy czym pierwszy szuka początkowo sprzymierzeńca w osobie Wójta. Pan występuje ostro: — przeciwko zaniedbywaniu przez kler swoich obowiązków (niestaranne odprawianie obrzę-dów; zastępowanie systematycznego nauczania moralnego - łajaniem,) — wytyka duchowieństwu nieuctwo, — oburza się na pasożytniczy tryb życia, — wskazuje na chciwość w ściąganiu ofiar i opłat, szczególnie wyśmiewa odpusty. Wyraźnie autor przyłącza się do tych zarzutów (jako zwolennik reformacji), ale “Krótka roz-prawa” nie jest “agitką” polityczną. To utwór o aspiracjach artystycznych, dąży do ogarnięcia całego obrazu, dbając o równomierne rozłożenie akcentów: dopuszcza więc do głosu Ple-bana, który z kolei krytykuje: — prywatę i ograniczenie umysłowe posłów (“Każdy na swe skrzydło goni;/ Pewnie Pospoli-tej Rzeczy/ Żadny tam nie ma na pieczy.”) — przekupstwo urzędników, szczególnie sądownictwa. Jednoczy się też z Wójtem w narzekaniach na — wysokie świadczenia na rzecz toczonych wojen. Wszystkie wspomniane przez oponentów nadużycia przede wszystkim dają się we znaki chłopom i dlatego pisarz wkłada w usta Wójta skargi równo na ucisk • kościoła: — skrupulatne wyliczanie dziesięciny, — zakłamanie duchowieństwa, które zbierając bogate datki powołuje się na obowiązek wobec Boga (ironia w komentarzu: “Acz nie wiem, wie-li Bóg o tym,/ Aż to zrozumiemy potym:/ To wiem, iż żyta nie jada,/ Bo w stodole nierad siada.”) • szlachty: — narzucanie obowiązku dodatkowych prac poza tradycyjnymi dniami pańszczyzny (tzw. “tłoki”) • i obydwu stanów : — wystawne życie (kosztowne potrawy i trunki “Nie zawżdy [zawsze] wiedzą, co jedzą”; wy-szukane stroje), — namiętne myślistwo niszczące zbiory, — zadłużanie się, czego efektem jest utrata włości (“A prędko ta pycha minie,/ Gdy razem bram [listwa u szaty] z wioską zginie.”) Całość żali stanu chłopskiego doskonale podsumowują gorzkie konkluzje: “Ksiądz pana wini, pan księdza,/ A nam prostym zewsząd nędza...”; “Bo każdy, folgując [dogadzając] sobie,/ Wszystko chce zwysić [powetować] na tobie”. Rej dostrzega linię podziału przeciwstawiającą klasę feudałów od ciemiężonego chłopstwa. Jest to największy jego sukces artystyczny i szczyt postępowości jako społecznika.

"Krótka rozprawa" jako satyra społeczna

Materiały

Zasoby wodne w Australii Stosunki wodne Australia jest najuboższym pod względem zasobów wodnych kontynentem Ziemi; panujące tu często wyże baryczne są przyczyną zalegania suchych mas powietrza nad większą częścią kontynentu (tylko pn. część oraz wąskie pasy pobrzeża są poddane wpływom wilgotnych mas powietrza przynoszącym wysokie opady atmosf.), co powoduje, że ponad ...

Pokora i bunt jako główne postawy wobec Boga 8. Pokora i bunt jako dominujące postawy wobec Boga Bóg jest postacią, czy jak chcą inni, zbiorem wartości, dogmatów dotyczących naszego życia, wobec których trzeba przyjąć jakieś stanowisko. Trudno być wobec niego czy też webec nich obojętnym, gdyż obojętność świadczy o braku zainteresowania, a wydaje się, że nie moż na być takim wobec najważn...

Wyjaśnienie koncepcji humanistycznej Koncepcja Humanistyczna (Maslow) – odrzucająca jednowymiarowy charakter człowieka. Człowiek jest unikatową całością , składa się z dwóch podsystemów „ja” i „organizmu” które stanowią jedność. Ludzie działają w świecie zewnętrznym , jednostka i świat społeczny tworzą jednolity system. Osoba nie zawsze rozwija się h...

Tematy i gatunki typowe dla baroku Barok nie jest epoką jednorodną . XVII wiek przyniósł załamanie harmonijnego światopoglądu i doprowadził do wielu rozterek i sprzeczności w pojmowaniu wizji świata . Człowiek baroku z jednej strony zdawał sobie sprawę , że życie ludzkie jest krótkie , chciał więc cieszyć się nim i korzystać z każdej chwili , z drugiej jednak strony świadomość ul...

"carpe diem" w twórczości Kochanowskiego. Filozofię życia szczęśliwego, według której przyjemność (dobro najwyższe) prowadzi do szczęścia (najwyższego celu) stworzył Epikur około 300 r.p.n.e.. Treść epikurejskiej nauki stała się kilka wieków później Natchnieniem dla Horacego, który zawarł ją w słynnym powiedzeniu \"carpe diem\". Hasło to w dobie renesansu było jedną z myśli ówczesnych ...

Demografia - wyjaśnienie pojęcia Demografia –nauka zajmująca się problemami ludnościowymi związanymi ze strukturą wieku, ilością ludzi na świecie. Gwałtowne przyspieszenie przyrostu ludzi na świecie nastąpiło po rewolucji przemysłowej. Początek XX w. –1,6 mld ludzi, po II wojnie światowej nastąpiła eksplozja demograficzna. W XX wieku nastąpił 37 – krotny...

Motyw buntu w literaturze Bunt Bunt - 1) Sprzeciw, protest, opór, nie¬zgoda, podburzanie. 2) Zorganizowana akcja protestacyjna wobec władzy; zbrojny spisek; rewolucja, przewrót; Biblia (ST) -1) Za pierwszych buntow¬ników w Biblii uznaje się Adama i Ewę, którzy nie byli posłuszni woli Boga i zjedli owoc z drzewa wiadomości dobrego i złego, zdobywając w ten spo...

Faktoring - co to jest ? Faktoring • Faktoring - to usługa polegająca na nabywaniu wierzytelności z tytułu dostaw produk-tów lub usług, przez wyspecjalizowaną instytucję faktoringową oraz na świadczeniu przez nią usług dodatkowych. • Podmiotami umowy faktoringowej są : - faktorant - jako dostawca towarów bądź usług, uprawnionych do otrzymania świadczeni...