"Ferdydurke" Witold Gombrowicz - życie i twórczość



Życie i twórczość Witolda Gombrowicza Witold Gombrowicz – powieściopisarz, dramaturg, eseista urodził się 4 sierpnia 1904 r. w Małoszycach pod Opatowem1, w szlacheckiej rodzinie ziemianina i przemysłowca. W 1911 r. zamieszkał z rodzicami w Warszawie, gdzie w 1922 r. ukończył katolickie gimnazjum, a w 1927 r. prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach wyjechał do Paryża, by kształcić się nadal w zakresie filozofii i ekonomii. Jego pasją była jednak literatura, której poświęcił się po powrocie z zagranicy jako krytyk i pisarz. W 1933 r. ukazał się debiutancki zbiór opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania, który wywołał poruszenie i zainteresowanie, a nawet ostrą krytykę. Od 1934 r. Gombrowicz współpracował z dziennikami i czasopismami (m.in. „Kurier Poranny”, „Czas”, „Skamander”), pisując recenzje literackie. Aktywnie uczestniczył również w życiu towarzyskim środowiska literackiego, bywając stałym gościem kawiarni „Ziemiańska”. Wielkim wydarzeniem okazała się groteskowa, filozoficzno-psychologiczna, powieść pt. Ferdydurke, opublikowana w 1937 r. W niej pisarz zawarł swoje poglądy na temat fałszu ludzkich postaw, relacji międzyosobowych oraz poddał dyskusji zagadnienie formy, którą otoczenie i sytuacja narzuca każdemu człowiekowi. W okresie dwudziestolecia międzywojennego, w miesięczniku literackim „Skamander” (1938) ukazał się znany dramat Gombrowicza: Iwona, księżniczka Burgunda. W sierpniu 1939 r. rozpoczął się emigracyjny etap życia pisarza. Gombrowicz wyjechał do Argentyny. Utrzymywał się z dorywczych zajęć, zaś w latach 1947-1953 z pracy w Banku Polskim w Buenos-Aires. Czuł się tam osamotniony. W 1951 r. podjął współpracę z Instytutem Literackim w Paryżu. Na łamach miesięcznika „Kultura” publikował później swoje utwory. W Argentynie powstały: dramat Ślub i powieść Trans-Atlantyk (utwory wydane dopiero w 1953 r. w Paryżu) oraz Pornografia (Paryż 1960). Po opuszczeniu banku utrzymywał się ze stypendium Radia Wolna Europa, Funduszu A, Koestlera, prywatnych wykładów z filozofii, a potem z publikacji własnych utworów. W 1963 r. Gombrowicz wyjechał do Berlina Zachodniego (stypendium Fundacji Forda), w 1964 r. przeniósł się do Francji – do Royaumont, gdzie poślubił kanadyjską romanistkę Marię Ritę Labrosse, potem zamieszkał w Vence niedaleko Nicei. W 1965 r. w Paryżu ukazała się powieść Kosmos. Twórczość Gombrowicza budziła duże zainteresowanie, często bulwersowała, zaskakiwała. W 1966 r. pisarz otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego, a w 1967 międzynarodową nagrodę wydawców Prix Formentor. W 1968 r. znalazł się w gronie kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. W 1975 r. w kraju pokazano Operetkę, ostatnią sztukę teatralną Gombrowicza o charakterze groteskowo-parodystycznym, Została ona opublikowana razem z 3. tomem Dziennika, prowadzonym od 1953 r. (t. 1-3, Paryż 1957-1966), w którym pisarz stworzył autoportret nietuzinkowego artysty. Twórczość literacka Witolda Gombrowicza przypada na okres dwudziestolecia międzywojennego i epokę powojenną. Czas II wojny, spędzony przez pisarza w Argentynie, charakteryzuje się wyciszeniem aktywności twórczej. Jego dzieła pokazują człowieka w uwikłaniach interpersonalnych, niemożność uwolnienia się od form, które są wytworem ludzi, problem niedojrzałości i inne istotne zagadnienia. Pisarz ucieka się często do parodii, groteski, odważnych i nowatorskich ujęć. W literaturze polskiej, wraz z Brunonem Schulzem i Stanisławem Ignacym Witkiewiczem, dokonał „rewolucji” w zakresie poetyki i tematyki dzieł prozatorskich oraz dramatycznych. Z powodu emigracji, kontaktów ze środowiskiem „Kultury” i Radia Wolna Europa, w kraju jego twórczość nie mogła się ukazywać. Dopiero po okresie przemian ustrojowych Gombrowicz z całą mocą przemówił przy pomocy swoich książek do publiczności literackiej i teatralnej w Polsce. Jego powieść Ferdydurke, z okresu dwudziestolecia międzywojennego, została wprowadzona do kanonu lektur obowiązkowych w szkole średniej. Gombrowicz zmarł 25 lipca 1969 r. we francuskiej miejscowości Vence na niewydolność płuc. Jego dzieła były przekładane na wiele języków, m.in. na angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, holenderski, portugalski, włoski, serbsko-chorwacki, duński, szwedzki, norweski, japoński. Na temat jego utworów powstało również wiele książek i artykułów historycznoliterackich. Wypowiedzi, listy, zeznania, opinie znajomych, przyjaciół i członków rodziny, dotyczące Witolda Gombrowicza, zebrała i opublikowała w książce Jaśniepanicz Joanna Siedlecka.

"Ferdydurke" Witold Gombrowicz - życie i twórczość

Materiały

Co to jest tragizm? Tragizm - kategoria estetyczna polegająca na wprowadzeniu bohatera w sytuację konfliktu tragicznego, z której nie ma dobrego wyjścia. Bohater zmuszony zostaje do wyboru jednej z dwu równorzędnych racji. Każdy wybór, jakiego dokona, kończy się dla niego tragicznie, ponosi klęskę, niekiedy śmierć.

"Moralność Pani Dulskiej" jako dramat naturalistyczny Moralność Pani Dulskiej jako dramat naturalistyczny Zapolska opatrzyła swoją sztukę podtytułem Tragifarsa kołtuńska. Zasygnalizowała w ten sposób, że w centrum jej uwagi znalazły się nie tyle akcja i intryga dramatyczna, co ludzkie charaktery i reakcje bohaterów zaskoczonych rozwojem wydarzeń. Lata poprzedzające powstanie Moralności pani D...

Różne ujęcia tematu wsi w literaturze Różne ujęcia tematu wieś w literaturze Wieś i jej mieszkańcy ,obyczaje oraz obrzędy były inspiracją dla wielu literatów. Polska wieś została ukazana w literaturze na różne sposoby ,poszczególni autorzy skłaniali się w stronę jej idealizowania, lub ujęć realistycznych. Jedni ukazywali wieś jako arkadię, krainę szczęścia i związane z nią prz...

Wewnętrzna struktura grupy- definicja Wewnętrzna struktura grupy – pozycje społeczne zajmowane przez członków grupy - status, miejsce i rola w grupie, uprawnienia i obowiązki – choć niekoniecznie w ujęciu formalnoprawnym, ale bardziej socjologicznym. Przez swoją rolę w grupie ludzie są zobowiązani do pewnego zachowania, a gdy tego nie robią, to mogą zostać ze swojego mie...

Powszechniki ewolucyjne wg Parsonsa Powszechniki ewolucyjne wg Parsonsa: Ewolucja wg Parsonsa to podnoszenie zdolności adaptacyjnych społeczeństwa dzięki procesom dyferencjacji czyli wyodrębniania się w społeczeństwie coraz to nowych grup i ról, oraz integracji czyli wytwarzaniu się adekwatnych środków kontroli społecznej. Parsons wyróżnił 3 fazy ewolucji – społeczeństwo pi...

"Świteź" Adama Mickiewicza Switeź Balladę tę również zalicza się do tzw. utworów programowych, twórczości A. Mickiewicza i polskiego romantyzmu. [...] W Świtezi mamy do czynienia po raz pierwszy bodaj w poezji polskiej z wyzyskaniem opisu dla wywołania wizji, poetycko sugestywnej, zmierzającej do wzbudzenia przeżycia nieskończoności i odczucia tajemnych, nieodgadnio...

Tematyka Księgi Psalmów 6.1.3 KSIĘGA PSALMÓW - TEMATYKA, WALORY FORMY Psalmy to utwory do śpiewania przy akompaniamencie harfy i cytry. Psalmów jest 150. Twórcy to Dawid, Mojżesz, Salomon, Asaf, Karachit, Ezramit. Dzielimy je na: 1. pochwalne 2. błagalne 3. dziękczynne 4. mądrościowe 5. pokutne Charakter psalmów: 1. pieśni liryczne mówiące o kondycji ludzkiej ...

Losy Wokulskiego jako pozytywisty Plan: 1.Wybuch w zamku. 2.Cudem ocalały. 3.Wybuch sposobem na rozpoczęcie nowego życia. 4.Osiedlenie się w niewielkim miasteczku. 5.Zakupienie budynku. 6.Stworzenie pensjonatu dla uczniów pobliskiej szkoły. 7.Pomoc lokatorom pensjonatu i mieszkańcom miasta. 8.Próby swatania Wokulskiego. 9.Opłacanie lekarza. 10.Historia sąsiadki. 11....