Profetyzm - wyjaśnienie pojęcia

Profetyzm - zjawisko występowania proroków; znane wielu religiom (zwłaszcza judaizm). "Dziady" cz. III. W Widzeniu księdza Piotra zamieścił Mickiewicz wizję Polski jako zbawiciela narodów. Ksiądz Piotr ujrzał historię Polski na kształt męki Chrystusa - poprzez sąd, drogę krzyżową, ukrzyżowanie i wniebowstąpienie. Proroctwo Przyszłości jaką ujrzał, jest zapowiedzią wyzwolenia. "Księgi narodu polskiego" i "Księgi pielgrzymstwa polskiego" Adama Mickiewicza są stylizowane na wypowiedź biblijną, zawierają bezpośrednią wykładnię mesjanizmu narodowego. Znów dzieje Polski interpretowane są na wzór dziejów Chrystusa, jej niewola jako cierpienie za inne narody, a polscy emigranci (Pielgrzymi) jako apostołowie wolności. W "Kordianie" Juliusza Słowackiego także widoczna jest profetyka w postaci mesjanizmu narodowego, ale w innym wydaniu. Polska jest Winkerlidem narodów europejskich. Słowacki przywołał historię Winkerlida - szwajcarskiego rycerza, który dla zwycięstwa poświęcił życie. Mesjanizm w tej postaci posiada mniej boski wymiar, realia historyczne (powstanie listopadowe) znajdują bardziej polityczne niż religijne wyjaśnienie - lecz to także jest koncepcja poświęcania się za inne kraje (Kordian na szczycie Mont Blanc). "Nie-Boska Komedia" Ignacego Krasickiego. Wizja Boga wkraczającego w historię człowieka. Katastroficzna wizja końca świata, ukształtowana na obraz Apokalipsy, głosi ją Maria. Walka Aniołów z Szatanem - biblijny konflikt dobra i zła.