Proces etnogenezy i etnicyzmu - wyjaśnienie

Etnogeneza oznacza proces kształtowania się etnosu, jakiejś grupy etnicznej, a wg niektórych badaczy, także proces kształtowania się grupy etnicznej Etapy etnogenezy: a) istnienie warunków, które powodują tworzenie się nowej wspólnoty etnicznej b) przejawiają się cechy odróżniające ją od innych etnosów jej współczesnych c) gdy cechy są wystarczająco silne, tworzy się świadomość W wyniku etnogenezy powstają zalążki świadomości etnicznej i świadomości narodowej. Niektórzy uważają, że etnogeneza prowadzi do powstania etnosu, inni – do grupy etnicznej, inni – narodu Etnicyzm – społeczny ruch odrodzenia etnicznego, występujący we współczesnych społeczeństwach (państwach) pluralistycznych i obejmujący te grupy typu mniejszościowego lub postimigracyjnego, których istnienie zostało zagrożone postępem procesów asymilacji i akulturacji i których pozycja społeczna, ekonomiczna i polityczna w strukturze społeczeństwa jest nierównoprawna. Formy manifestacji etniczności: - dążenie do rewaloryzacji dziedzictwa kulturowego grupy - dążenie do uznania odrębności jej specyfiki kulturowej - dążenie do rewindykacji należnych jej praw w różnych dziedzinach życia społecznego Źródła etnicyzmu: a) teoria relatywnej deprywacji – poczucie względnej deprywacji i przekonanie o możliwości jej przezwyciężenia przez konsolidację b) teoria anomii – protest przeciwko postępującej alienacji, czasami przejawia się w poszukiwaniu korzeni c) teoria nie asymetrycznych stosunków – między społeczeństwem dominującym, a podporządkowanym, między centrum a peryferiami 3 podstawowe formy etnicyzmu: - separatystyczny – wzrost świadomości, aby można było stworzyć własny naród, państwo - autonomistyczny – dążenie do równouprawnienia i zlikwidowania polityki asymilacji państwa - rewaloryzacyjny – wzmocnienie słabnącej etniczności wśród imigrantów w państwach pluralistycznych (ma najliczniejszą postać w USA – Murzyni, Indianie, Latynosi) Czynniki pojawienia się etnicyzmu w latach 60 i 70-tych (Europa, USA, kraje III świata): - modernizacja i związane z tym międzyregionalne, międzyetniczne zróżnicowanie ekonomiczne, które wywołało pobudzenie aspiracji grup etnicznych - mass media – szybka informacja i możliwość integracji ideologicznej grup etnicznych - wzrost edukacji – rozwój elit - protest przeciwko polityce asymilacyjnej państw pluralistycznych - inspiracje z powodu działań innych ruchów etnicznych na innych terenach