Postawa Wacława Potockiego i Chryzostoma Paska wobec sarmatyzmu



Pasek był typowym przedstawicielem średniej szlachty. Jak każdy ówczesny Sarmata był rycerzem (żołnierzem) i rolnikiem (gospodarzem). Brał udział w wyprawach do Danii i Moskwy. Osiadł na wsi i zajął się gospodarką. "Pamiętniki" zawierają wzorowy portret dzielnego żołnierza, nie szczędzącego krwi w obronie ojczyzny, króla i szlacheckiej demokracji oraz poczciwego ziemianina. Inne akta zachowują Paska jako warchoła, awanturnika i pieniacza. Porównanie dowodzi, że treść pamiętników mija się faktami historycznymi. Są one cennym źródłem w innym sensie: oddają wiernie postawy i poglądy ówczesnego szlachcica, przekazują wizerunek świata, widziany jego oczami, pozwalają poznać wyznawane idee i uznawane wartości. Cechami Paska jest przywiązanie do ideałów wolności szlacheckiej i równości wewnątrz stanowej, przekonanie o wyższości stanu szlacheckiego nad innymi, swoisty typ religijności dewocyjnej, tradycjonalizm, niechęć do innych narodów, upodobanie zabawy. Wiele utworów Wacława Potockiego stanowi jakby ówczesny rachunek obywatelskiego sumienia narodu. Tworzą one swoistą panoramę staropolskiego życia szlachecko-ziemiańskiego. Cechą utworów jest także dygresyjność, wprowadzanie w poemat wielorakich refleksji na tematy społeczne, stanowe, obyczajowe. Pisarz okazał się czujnym i krytycznym obserwatorem szlachty, coraz bardziej przywiązanych do swoich przywilejów, a zaniedbujących obowiązki. Miały one postać nie pozbawionych goryczy uwag o zaniedbaniach stanu rycerskiego i wojennego rzemiosła. Porównanie współczesnych Polaków do dawnych Sarmatów, przodków bez skazy, jeszcze bardziej wyostrzało teraźniejszy upadek moralny szlachty. Utwory Wacława Potockiego, to "Nierządem Polska stoi", "Pospolite ruszenie", "Zbytki polskie", "Transakcja wojny chocimskiej...". Ukazana szlachta jest niezdyscyplinowana, gnuśna, otacza się przepychem, nie myśli o przyszłości.

Postawa Wacława Potockiego i Chryzostoma Paska wobec sarmatyzmu

Materiały

Program reform w dziele "O poprawie Rzeczypospolitej" Andrzej Frycz Modrzewski ur. się w 1503 r. w Wolborzu k. Piotrkowa Trybunalskiego w rodzinie wójta. Nauki pobierał w Akademii Krakowskiej, studiował w Wittemberdze (spotkał się tam z Lutrem). Przebywał na dworze Łaskich i przewoził dla nich bibliotekę Erazma z Rotterdamu. Później został sekretarzem Zygmunta Augusta. Umożliwiało to liczne wyjazdy...

"Idziesz przez świat i życiu nadajesz kształt przez swoje czyny" Stanisław Wyspiański “Idziesz przez świat i życiu nadajesz kształt przez swoje czyny”. Rozwiń myśl Stanisława Wyspiańskiego w świetle znanych ci utworów XIX i XX w. WSTĘP Każdy bohater wybiera własną drogę działania, własne cele i drogę jaką będzie kroczyć aby zrealizować swoje zamiary. Poprzez te działania nadaje sens i kształt swojemu życiu. Człow...

Wielka improwizacja - krótka analiza Prowidencjalizm - przekonanie , iż historia jest wyłącznie wynikiem wyroków boskich , a nie sferą ludzkiego działania . Bez względu na poczynania człowieka , na jego plany i precyzję ich wykonania - finał danego wydarzenia musi być zgodny z wolą Boga . Pogląd taki prezentuje w \"Nie-Boskiej komedii\" Zygmunt Krasiński . Ukazuje wizję abstrakcyjn...

Różne ujęcia wsi w literaturze 9. Różne ujęcia tematu wieś w literaturze Wieś i jej mieszkańcy ,obyczaje oraz obrzędy były inspiracją dla wielu literatów. Polska wieś została ukazana w literaturze na różne sposoby ,poszczególni autorzy skłaniali się w stronę jej idealizowania, lub ujęć realistycznych. Jedni ukazywali wieś jako arkadię, krainę szczęścia i związane z nią ...

"Confiteor" - pozycja artysty i hasło "sztyka dla sztuki" 3. Program artystyczny w \"Confiteorze\" Przybyszewskiego (pozycja artysty, hasło \"sztuka dla sztuki\"). W 1899 r. na łamach krakowskiego \"Życia\" ukazał się słynny artykuł Przybyszewskiego pt. \"Confiteor\", w którym hasło \"sztuka dla sztuki\" postawiło sztukę na niebosiężnym piedestale, a z artysty uczyniło jej kapłana. Według Przybyszewsk...

Analiza "Niektórzy lubią poezję" Wisławy Szymborskiej Niektórzy lubią poezję Wiersz zamieszczony w tomie Koniec i początek z 1993 r. już w ty¬tule ujawnia powszechnie znaną prawdę – poezja jest obiektem zainte¬resowania niewielu ludzi. Tylko niektórzy, nie wszyscy, mniejszość lu¬bi poezję. Wśród nich jest spora grupa takich, którzy deklarują swoją sympatię dla tej dziedzi...

Kontrakt forward - zalety i wady 9. Zalety i wady kontraktów forward Niewątpliwie kontrakty terminowe forward stały się niezwykle ważnym instrumentem w strukturze nowoczesnego rynku inwestycyjnego. Jako jeden z najbardziej podstawowych rodzajów dostępnych na rynku kapitałowym instrumentów pochodnych, podobnie jak kontrakty futures, zwiększa on w znaczny sposób możliwośc...

Streszczenie "Żeglarz" Jerzego Szaniawskiego AKT I Miejsce akcji: pracownia Rzeźbiarza. Rzeźbiarz ukończył właśnie pracę nad mającym wkrótce ozdobić miejski plac pomnikiem kapitana Nuta i wypoczywa. Med, która mu towarzyszy wyczekuje tęsknie i nie cierpliwie powrotu swego narzeczonego, który wyruszył w podróż przed ponad półtora rokiem. Zjawia się Rektor, któremu towarzyszą Przewodni...