Postawa i poglądy Kordiana a Prezesa - porównanie

Porównanie postaw i poglądów Kordiana i Prezesa Postawa Prezesa (J. U. Niemcewicza) - ostrożność, konserwatyzm, ugodowość wobec cara; uważa, że zabicie go wzmorzy represje, sprzeciwia się walce; jego zaklęcia i argumenty w sporze z Kordianem przeciwko zabójstwu cara: • zamach morderstwem, które nie przyniesie Polsce wolności, jedynie przykre konsekwencje; • królobójstwo obce polskiej tradycji; • kodeks rycerski wykluczający podstęp i zdradę; • honor żołnierski niepozwalający na złamanie wojskowej przysięgi władcy; • co na to powie Europa? Prezes, mający pełną zasług przeszłość, tłumi zapał młodzieży spiskowej zgromadzonej w podziemiu i gotowej do czynu, usiłuje ją przerazić, rad by nawet przekreślić dawne swe prace, byle nie służyły robocie spiskowej. W dramacie Słowackiego skrytykowana została ideologiczna postawa Kordiana jako działacza politycznego. Nie negując w najmniejszym stopniu szlachetności i patriotyzmu Kordiana, akcentując mocno jego zdolność do najwyższych poświęceń, podkreśla Słowacki jednocześnie, że wszystko to podporządkowane było fałszywym ideom, a w najlepszym razie - naiwnym urojeniom. Sam Kordian, jako romantyczny marzyciel, oderwany od rzeczywistości fantasta, poeta, nie nadawał się do roli przywódcy spiskowców, gdyż rola ta wymagała cech żołnierskich, nie poetyckich. W swej działalności politycznej Kordian liczył tylko na własne siły, nie rozumiejąc, że walkę z caratem może wygrać tylko zryw ogólnonarodowy. Wreszcie naiwnie rozumował. że wystarczy zabicie cara by jakoś "automatycznie" nastąpiło odrodzenie Polski. Krytyka tej naiwności politycznej, pełnej młodzieńczej szlachetności i zapału, ale pozbawionej zdrowego politycznego rozsądku, zwracała się wyraźnie przeciwko spiskowcom, którzy wywołali powstanie, ale którzy pokierować tym powstaniem nie potrafili. Byli bowiem szlachetnymi zapaleńcami, mieli najczystsze cele patriotyczne, zdolni byli do poświęcenia się, tylko nie rozumieli swojwj młodzieńczej naiwności, że działając w oderwaniu od mas ludowych, nie mając określonej idei społeczno-politycznej, nie umiejąc pokierować walką na dłuższą metę - nie mogli wygrać. Ich dziełem był tylko jednorazowy zryw (noc listopadowa), ale już nazajutrz całą władzę oddali w ręce dygnitarzy typu Czartoryskiego, Chłopickiego, Skrzyneckiego i innych.