Polityka zagraniczna Polski - barok

Wschód w kulturze polskiego baroku. Polityka zagraniczna Polski tradycyjnie wschodnia (wynikało to z unii pol.-litewskiej) starała się utrzymać dystans wobec Habsburgów. W dobie baroku polska polityka pro habsburska (odpłacana nielojalnością) zmodyfikowała kierunek wschodni z przeciwmoskiewskiego na antyturecki.. To był właśnie powód, dla którego Wschód i tematyka orientalna zawładnęła kulturą pol. baroku. Turecki przeciwnik, chociaż "pies i pohaniec", robił jednak na "sarmackich" rycerzach dobre wrażenie swoją odwagą i wyszkoleniem bojowym, a w jeszcze większym stopniu blaskiem i kolorami przepychu. Unia brzeska (1596) zawarta między Polską a Rusią (wynikała z zagrożenia, jakie stwarzała Turcja), co nie było obojętne dla obrazu kultury baroku. Unia mogła stać się czynnikiem ułatwiającym wzajemne wzbogacanie się odrębnych kultur polskiej i ruskiej na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz województw ruskich Rzeczypospolitej. Zetknięcie się dwóch nadzwyczaj bogatych i zróżnicowanych kultur zaowocowało w dobie baroku, i później wieloma tekstami literackimi, w których czynnik ruski i zarazem "grecki", czyli unicki, odgrywa rolę wybitną. Sarmatyzm, skłonny do pogardzania cudzoziemczyzną, przyswajał sobie jednak dość skwapliwie obcy strój i styl życia, o ile tylko był to strój barwny i świetny, a styl okazały. Wzory takiej okazałości znajdowano na wschodzie, w Turcji, gdyż obyczajowość zachodnia (z wyjątkiem włoskiej i za Ludwika XIV francuskiej) irytowała raczej Sarmatów zewnętrzną powściągliwością, a nawet surowością. Nieodłącznym atrybutem stroju sarmackiego stała się często turecka ozdobna szabla (znak człowieka wolnego, rycerza), bardziej jeszcze orientalny był ekwipunek jazdy polskiej, zwłaszcza lekkozbrojnej, która przyswajała sobie metody i narzędzia walki swoich wschodnich przeciwników: Turków i Tatarów. Również pochodzenia wschodniego był kontusz, który poprzez Węgry upowszechnił się w Polsce XVII i XVIII wieku, wraz z Żupanem i ozdobnym pasem stając się strojem narodowym. Charakterystyczna sarmacka fizjonomia (wąsy, podgolona głowa, proste spojrzenie) ożywiała tę postać.