Oświecenie - opis epoki



Jest to epoka ukształtowana przez Anglię i Francję, gdzie trwa w II połowie XVIII wieku do początków wieku XIX. Nazwę czasom nadali ludzie wówczas żyjący. Byli w pełni świadomi etapu historycznego, na którym znalazła się cywilizacja Europy. Owa świadomość wynikała z wagi, jaką przywiązywano do wartości intelektualnych człowieka, do jego myśli i postępu w dziedzinie rozwoju nauki tak przecież zaniedbywanej w epoce poprzedniej. Sami siebie nazywali ludźmi oświeconymi, a okres "wiekiem oświeconym", "wiekiem rozumu". Są to czasy Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789), krytyki ustroju feudalnego, istniejącego porządku i niesprawiedliwości społecznej. Wszystko co stare, barokowe, musi ulec zmianie, bo jest przestarzałe. Oświecenie to epoka postępu walczącego z zacofaniem intelektualnym, naiwnością i głupotą ludzką, a także religią jako czynnikiem hamującym rozwój. W Polsce oświecenie przypada na lata panowania ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego: 1764-1795. Znana jest również inna chronologia epoki, która wyróżnia trzy etapy rozwoju oświecenia: wczesną od lat czterdziestych po rok 1764, dojrzałą 1764-95 oraz schyłkową 1795-1822. W 1740 roku powstało Collegium Nobilium, uczelnia dla młodzieży szlacheckiej w Krakowie. Rok później Stanisław Konarski wydał dzieło "O poprawie wad wymowy", pierwszy podręcznik do gramatyki języka polskiego. W 1743 roku Stanisław Leszczyński opublikował dzieło reformatorskie "Głos wolny wolność ubezpieczający", a cztery lata później powstała pierwsza publiczna biblioteka w Europie braci Załuskich w Warszawie, której zbiory po 1795 roku przewieziono do Petersburga (po I wojnie światowej odzyskano, a podczas II wojny światowej prawie w całości spalono). Zatem oświecenie trwa w Polsce od 1764 do 1822 roku Powyższe wydarzenia kulturalne, literackie i polityczne były zapowiedzią rozkwitu myśli oświeceniowych, jaki miał miejsce po wstąpieniu na tron Stanisława Augusta, wielkiego mecenasa sztuki i propagatora reform społecznych. Za czasów jego panowania rozwijała się publicystyka głosząca reformy w dwóch pierwszych czasopismach polskich, w "Monitorze" i "Zabawach przyjemnych i pożytecznych". Powstała Szkoła Rycerska zwana też Korpusem Kadetów (1765r.), Komisja Edukacji Narodowej (1773 r.) jako pierwsze w Europie ministerstwo, które zreformowało Akademię Wileńską i Krakowską, nadano im też nowe nazwy: Szkoła Główna Litewska i Szkoła Główna Koronna. Największe osiągnięcie reformatorskich dążeń ludzi skupionych wokół króla Poniatowskiego to: Konstytucja 3 maja (1791 r.), pierwsza konstytucja europejska. Te wszystkie osiągnięcia i wielki postęp zawdzięczamy właśnie czasom oświecenia, którego zmierzch dla Polski przypada po fakcie ostatniego rozbioru Polski w 1795 roku, ale nowa, zupełnie inna epoka zacznie się dla literatury dopiero w 1822 roku, kiedy to pojawi się w wileńskich księgarniach tomik wierszy "Ballady i romanse" młodego Adama Mickiewicza.

Oświecenie - opis epoki

Materiały

Integracha walutowa - historia Historia integracji walutowej Traktat Rzymski nie zawierał wyraźnych uregulowań dotyczących integracji walutowej. Przepisy w nim zawarte dotyczyły realizacji celów narodowych, a nie celów Wspólnoty. Zgodnie z artykułem 104 każdy członek Wspólnoty prowadzi politykę gospodarczą, niezbędną do zapewnienia równowagi całości swego bilansu płatnicz...

Diagnoza dzieła "O poprawie Rzeczypospolitej" „O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ” ANDRZEJ FRYCZ-MODRZEWSKI (DIAGNOZA) Dzieło to nawiązuje do myśli Arystotelesa i Cycerona i związane jest z ówczesną myślą społeczno-polityczną zapoczątkowaną przez Erazma z Rotterdamu. Traktat ten wynika z obserwacji sytuacji w Polsce, stosunków politycznych, społecznych, ekonomicznych i religijny...

Problematyka "Konrada Wallenroda" Problematyka  Dylematy moralne i tragizm postaci reprezentującej układ zbieżny z konfliktem etycznym współczesnego autorowi społeczeństwa (zmagania moralne spiskowców polskich i rosyj-skich lat dwudziestych; stwierdzenie jednego z powstańców 1830 r.:“Słowo stało się cia-łem, a Wallenrod - Belwederem”): • miłość do ojc...

Konflikt tragiczny i tragizm w "Antygonie" Konflikt tragiczny bohatera starożytnego polegał na postawieniu go w obliczu dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi musiał on dokonać wyboru. Akcja \"Antygony\" osnuta jest wokół wydarzeń związanych z atakiem na Teby Polinejkesa. Król Teb, Kreon, zakazuje pogrzebania jego zwłok, gdyż uznaje go za zdrajcę. Wybiera w ten sposób między praw...

Treść i problematyka "Powracającej fali" Prusa “Powracająca fala” treść Gotlieb Adler jest bogatym przemysłowcem, właściciele fabryki tkani bawełnianych. Ma syna Ferdynanda, który prowadzi hulaszczy tryb życia. Ten traktuje go pobłażliwie uważając, że praca jest przekleństwem. Pozwala synowi korzystać z uroków życia. Aby spłacić długi syna, obniża płace robotnikom i zwalnia...

Interpretacja wiersza "Historia" Baczyńskiego Interpretacja wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pt. \"Historia\". Jak wskazuje tytuł, przedmiotem rozważań w tym wierszu jest historia - prawa rządzące dziejami ludzkości. Wydarzenia wojenne każą poecie zastanowić się nad ich miejscem w historii. Główną zasadą, którą dostrzega Baczyński, jest powtarzalność sytuacji sprzeciwiająca się i...

Cechy sztuki greckiej, helleńskiej i rzymskiej Typowe cechy sztuki greckiej, helleńskiej i rzymskiej Domy, w których GRECY były budowane z umiarem, wszyscy prowadzili podobny tryb życia nacechowany umiarem. Bogom natomiast wznosili jak najwspanialsze świątynie. Większość rzeźb greckich powstała w związku z potrzebami religijnymi, wykonywano posągi wielkich bóstw, płaskorzeźb...

Zróżnicowanie tematów liryki Asnyka Adam Asnyk znajdował się w pozytywizmie w dość specyficznej sytuacji - była to epoka podporządkowująca wszelką literaturę konkretnym celom, takim jak edukacja społeczeństwa itp., a taki podejście do literatury raczej wykluczało poezję z kręgu lit. pozytywistycznej; jednak Asnyk wyrwał się z tego kręgu prozy; uważał się również za kontynuatora tr...