Ogólna charakterystyka Oświecenia

Oświecenie - wiek filozofów, wiek rozumu, wiek ludzi światłych, mądrych, wykształconych. Kolebką nowego prądu umysłowego była Europa zachodnia Anglia, Francja i Holandia. Podstawe idei oświeceniowej tworzyły podlądy XVII w. uczonych filozofów. Kortezjusz dał początek racjonalizmowi twierdząc, iż prawdziwe jest tylko to poznanie które możemy osiągnąć przy pomocy rozumu. Kontynatorem poglądów Kartezjusza był Baruch Spinoza. Racjonalizm prowadził do krytyki wierzeń religijnych i do odrzucenia dogmatów. Racjonalliści opowiadali się bądź za ateizmem, bądź za deizmem zakładając jedynie istnienie stwórcy świata. Myśliciele Angielscy dali początek empiryzmowi, jego twórcą jest Franciszek Bacon, uważa on że poznanie świata odgrywa doświadczenie. Kontynatorem jego poglądów był John Locke, twierdził on że umysł ludzki to tabula [rasa(vasa)?] (czysta nie zapisana kartka), dopiero nabyte doświadzczenia kształtują osobowość człowieka. Obok racjonalizmu i empiryzmu postawę ludzi oświeceniowych znamienował utylitaryzm. Utylitarny czyli praktyczny punkt widzenia rzutował na wszystkich dziedzinach życia za najwyszy cel postępowania uważano wówczas pożytek jednostki i społeczeństwa. Na uwagę zasługuje także humanitaryzm, dążono do ulżenia doli człowieka, oszczędzanie mu cierpień, zapewnienia wolności osobistej. Pod koniec w. XVIII zaczęto zdawać sobie sprawe że w określonej sytuacji w różnych krajach rozum nie wystarczy do zrozumienia człowieka. Wytworzył się wówczas pogląd zwany irracjonalizmem, przypisujący instynktowi intuicji i wierze decydującą rolę w poznaniu świata. U schyłku Baroku powstał nowy styl rokoko który rozwinoł się i upowszechnił w Europie w wieku XVIII nazwa pochodzi od słowa rokaj czyli elementu muszlowego naśladującego małżownię uszną ozdobionego czasem tzw. kogucim grzebieniem lub stylizowany. Styl ten wiązał się ściśle z solonem, znikneły monumentalne sole a pojawiły się przytulne pokoiki o pastelowych kolorach, najczęściej seledynowych lub jasno różowych niekiedy białych ze złotymi taflami lustrowymi. Na ścianach stosowano motywy dekoracyjne o tematyce kwiatowej lub sielskiej. Wprowadzono meble małe ale wygodne o liniach owalnych. W parkach budowano parkany, pawilony niewielkie wille. Modna stała się porcelana serwska oraz saska.