Ocena rzeczywistości politycznej w "Na plebani w Wyszkowie"

Ocena polskiej rzeczywistości politycznej w opowiadaniu “Na plebanni w wyszkowie". W opowidaniu tym przedstawione są poglądy Żeromskiego dotyczące polityki prowadzonej przez rząd polski" z ramienia Rosyjskiej Republiki Rad w skład którego wchodzili : dr. Julian Marchlewski, Feliks Dzierżyński i Feliks Kohn (wcześniej przebywali na plebanni w Wyszkowie), oraz wydarzeń z 1920 i 1921 roku, a dokładniej działalności Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski : • zastanawia się skąd biorą pieniądze na luksusy: “ Głosząc zasady prawa opartego jedynie na pracy, sami stoją na poziomie wszystkich zwyczajnych władców, którzy swoje stanowisko odziedziczyli lub posiedli na mocy takiej lub owej intrygii “ • “zemsta cierpiących wpycha im znowu w ręce berło tyranni" • “W pierwszym dniu wolności, kiedyśmy po tak strasznej długiej niewoli ledwie głowy podnieśli, całą Moskwę na nas zwalili" • winni są zniszczenia kraju, a przedewszystkim dóbr kultury i tradycjii polskiej • spowodowane było to: “ Polska była w lenistwie ducha, oplątana przez wszelkie gałgaństwo, paskarstwo, łapownictwo kosztem ogółu, przez jałowy biurokratyzm, dążenie do kariery i nieodpowiedzialnej władzy" • w Polsce toczyła się walka o władzę - nie dochodzili do niej najzdolniejsil lecz przedstawiciele konkretnych partii • duży procęt ludności bezrolnej, bez szansy na konkretny zarobek - “Emigracja sezonowa załamała się przez powojenny stan rzeczy, a przemysł fabryczny nie istnieje" “Stał między nami i tym wojskiem z zewnątrz przychodzącym wielomilionowy bezrolny i bezdomny lud i miał między ojczyzną i przychodniami wybierać. O, Polacy! Niech wasze ręce składają się do modlitwy albowiem ci bezrolni i bezdomni Polskę wybrali" Mimo że Polska odniosła zwycięstwo należy dokonć wszelkich starań żeby nie stała się państwem “panów i szlachty" . By zwycieństwo “stało się tryumfem warstwy bogaczów, panów, posiedzicieli, a klęską ludzi ubogich i pognębieniem szybkości postępu świata." Po walce czeka kraj jeszce ogrom pracy. “Stracone Mazury, stracona Warmia, Pomerania, Śląsk Cieszyński! Na Pomorzu stoją puste szkoły, znakomicie pobudowane przez Niemców, a niema w nich nauczyciela, który by dziecią kaszubskim w języku polskim nauki udzielał. I odwraca się od nas Kaszuba. Nie jesteśmy w stanie wybudować trzydziestu kilometrów koleji z Kościerzyny do Wejherowa dla zdobycia własnego dostępu do morza, gdy nędzny gdańsk zdradza nas, napada i znieważa. Wewnątrz kraju gdzie tylko spojrzeć, wszystko popsute, obniżone, wynędzniał. Tyfus, czerwonka, wszy brud, niechlujstwo, brutalstwo, kradzież, przetpotopoweobyczaje, prapiastowskie zabobony, zniszczone drogi, popalone mosty, na stacjach kolejowych jak w chlewach, w wozach dla ludzi bestialskie walki o miejsce stojące. W dobie gdy młode rycerstwo polskie szło po nocy w bój z Warszawy, w Warszawie paskasz najspokojniej podnosił cenę chleba..."