Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. "Dziadów"



50. Społeczeństwo polskie w III części "Dziadów" A. Mickiewicza. Mickiewicz w III części "Dziadów" dał obraz społeczeństwa polskiego. Trzeba pamiętać, że bohaterami dramatu są postaci autentyczne, ci ludzie bardzo często żyli jeszcze w chwili ukazania się utworu. Była to więc żywa historia sprzed lat ośmiu, dziewięciu. Społeczeństwo polskie, poddane terrorowi przeżywało swe rodzinne i narodowe tragedie, o których dowiadujemy się ze scen: I, VII i VIII (opracowanie tematu nr 49). Naród polski jako całość, poddany terrorowi, zachowywał się godnie i dumnie. Faktem jest, że w czasie prowadzonego śledztwa nie załamał się żaden z filomatów, nie potwierdził przypuszczeń i zarzutów urzędników carskich, nie podał nazwisk kolegów. Załamał się tylko jeden z młodziutkich filaretów i to on - nie mogąc znieść bólu fizycznego - opowiedział o tajnej organizacji filareckiej. Mickiewicz w "Przedmowie" podkreślał, że opisał w dramacie wydarzenia prawdziwe i tak było w istocie. Bohaterowie noszą często swe własne nazwiska lub imiona. Każdy z czytelników mógł bez trudu rozpoznać, kto kim jest w dramacie. W społeczeństwie polskim nie zabrakło jednak niestety i takich Polaków, którzy z przekonania lub dla osobistych korzyści, współpracowali z urzędnikami carskimi. Takie osoby widzimy w scenach: "Salon Warszawski" i "Pan Senator". Są nimi przedstawiciele arystokracji polskiej, generałowie, damy z towarzystwa. W scenie "Salon Warszawski" rozprawiają oni o ostatnim balu i narzekają na tłok, brak porządku. Jedna z dam stwierdza z żalem, że "Odtąd jak Nowosilcow wyjechał z Warszawy, nikt nie umie gustownie urządzić zabawy". Potwierdza to następna dama, która dodaje jeszcze: "Śmiejcie się, Państwo, mówcie, co wam się podoba, a była to potrzebna w Warszawie osoba". Ludzie ci rozmawiają o nieprzejednanym wrogu Polaków, który prowadził śledztwo przeciwko młodzieży polskiej i dzięki któremu te dzieci jeszcze wywożono na Sybir. Dalsza część rozmowy toczy się o literaturze i damy stwierdzają, że najchętniej czytają utwory francuskie, bo - jak mówi jedna z nich: "choć umiem po polsku, ale polskich wierszy nie rozumiem". I to mówi Polka! Gospodarzem salonu jest Jenerał, któremu Mickiewicz nadał cechy generała Wincentego Krasińskiego - ojca Zygmunta - przedstawiciela najbardziej reakcyjnych i ugodowych wobec caratu sfer politycznych Królestwa Kongresowego. Do rozmowy arystokratów włączają się młodzi polscy patrioci, jeden z nich opowiada historię życia Cichowskiego (temat nr 49). Szambelan stwierdza, że takich rzeczy nie powinno się nawet słuchać, więc wychodzi. Inny arystokrata tłumaczy, że rząd carski realizuje określoną politykę i jest oczywiste, że niektóre sprawy są tajne. Jeszcze inny dziwi się, że przybysz z Litwy mówi po polsku, bo myślał, że tam mieszkają tylko Moskale. Arystokraci stwierdzają, że temat opowieści był niesmaczny i zbyt aktualny, powinien się uleżeć, aby potem wejść do literatury. Inny literat (pod jego postacią Mickiewicz ukrył współczesnego poetę Kazimierza Brodzińskiego) stwierdza: "Nasz naród scen okropnych, gwałtów nie lubi;- Śpiewać, na przykład, wiejskich chłopców zalecanki, Trzody, cienie - Słowianie, my lubim sielanki." Tak więc w czasach, kiedy tylu patriotów ginie, tylu innych cierpi w więzieniach i na zesłaniach, Polacy - arystokraci najchętniej czytaliby utwory francuskie lub rodzime "wiejskich chłopców zalecanki"; prawdziwe tragedie rodaków są dla nich nudne, niesmaczne i nawet słuchać o nich nie chcą. Mają ważniejsze tematy - np. załatwianie dla swych żon posad pierwszych pokojówek na dworze Namiestnika - czyli generała Józefa Zajączka, pysznego i zawistnego służalca caratu. Patrioci polscy są oburzeni postawą swych rodaków - arystokratów. Wysocki (organizator powstania listopadowego) wypowiada charakterystykę społeczeństwa polskiego: "Nasz naród jak lawa, Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi". Zewnętrzną skorupą są arystokraci, wewnętrznym ogniem - patrioci polscy. W scenie "Pan Senator" spotykamy jeszcze raz polskich arystokratów - bliskich współpracowników Nowosilcowa. Najohydniejszym z nich jest Doktor. Postaci tej Mickiewicz nadał rysy doktora Augusta Bécu, profesora medycyny, ojczyma Juliusza Słowackiego. Podczas procesu filareckiego Bécu był jednym z donosicieli. Zginął od pioruna w połowie 1824r., co wielu Polaków uznało za karę wymierzoną przez Boga. W scenie "Pan Senator" Doktor donosi Nowosilcowowi o faktach związanych ze spiskiem młodzieży polskiej i to właśnie on, do spółki z Pelikanem (profesorem chirurgii, który po procesie filaretów został zastępcą rektora Uniwersytetu Wileńskiego), wymyśla sposób na umożliwienie Rollisonowi popełnienia samobójstwa. Również Doktor radzi Pelikanowi kazać wychłostać księdza Piotra, aby nauczyć go szacunku dla Senatora i jego urzędników. Takie stanowisko zajmowała polska arystokracja wobec prześladowań swych rodaków. Nie interesowała się w ogóle sprawami ojczyzny, gardziła nawet językiem polskim. Dbała o osobiste korzyści i rywalizowała między sobą o względy u Nowosilcowa i cara. Słusznie scharakteryzował tę warstwę Wysocki nazywając ją "skorupą zimną, twardą i plugawą". Los ojczyzny spoczywał w rękach patriotów polskich, czyli "wewnętrznego ognia".

Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. "Dziadów"

Materiały

Obieg gotówkowy i bezgotówkowy OBIEG PIENIĘŻNY GOTÓWKOWY I BEZGOTÓWKOWY: Sfera obiegu bezgotówkowego obejmuje ogół stosunków ekonomicznych między jednostkami uspołecznionymi. Mogą one we wzajemnych stosunkach posługiwać się gotówką tylko w regulowaniu drobnych wydatków nie przekraczających wysokości określonej odp. przepisami. Z obligatoryjną formą rozliczeń bezgotówkowych łą...

Konrad Wallenrod - dziennik Aldony Szczęśliwe życie na Litwie. Dzieciństwo i młodość spędziłam na Litwie. Nigdy mi niczego nie brakowało, zawsze byłam otoczona wiankiem służących. Wychowałam się w dostatkach, ponieważ ojciec mój, Kiejstut, był księciem litewskim. Mój kraj ojczysty był bardzo waleczny, byłam i ciągle jestem z niego dumna. Naszym największym wrogiem byli Krzyżacy....

"Moralność Pani Dulskiej" jako dramat naturalistyczny Moralność Pani Dulskiej jako dramat naturalistyczny Zapolska opatrzyła swoją sztukę podtytułem Tragifarsa kołtuńska. Zasygnalizowała w ten sposób, że w centrum jej uwagi znalazły się nie tyle akcja i intryga dramatyczna, co ludzkie charaktery i reakcje bohaterów zaskoczonych rozwojem wydarzeń. Lata poprzedzające powstanie Moralności pani D...

Poczucie Nudy i Nienasycenia w "Szewcach" Poczucie Nudy i Nienasycenia Złożony w swej problematyce dramat Szewcy zwracał uwagę odbiorców przede wszystkim na przebieg i efekty kolejnych rewolu¬cji oraz groteskowość różnych elementów utworu. Profesor Stefan Szuman, psycholog, filozof i lekarz, przyjaciel Witkacego (właśnie je¬mu autor dedykował dramat), jako naczelne zagad...

Czasy stanisławowskie Druga połowa wieku siedemnastego i początek osiemnastego pogrążył nasz kraj w głębokim zacofaniu kulturalnym i dusznej atmosferze marazmu i konserwatyzmu. Świeże prądy umysłowe z Zachodu związane z epoką Oświecenia, dotarły i do Rzeczpospolitej, choć początkowo przeszczepiali je na nasz grunt bardzo nieliczni. Liczyli, że nowe idee (podobnie jak...

"Folwark zwierzęcy" - walka o władzę w nowej rzeczywistości Walka o władzę w nowej rzeczywistości Nowa rzeczywistość napawała wszystkich dumą, szczęściem, nadzieją na lepszą przyszłość. Obejrzawszy całe gospodarstwo, zwierzęta przekonały się, że istotnie przepędziły stąd ludzi. Postanowiły prowadzić gospodarstwo lepiej od Jonesa. Było oczy¬wiste, że świnie, które ostatnio pojęły sztukę czytani...

Zalety i wady planowania strategicznego Zalety planowania strategicznego: • zapewnienie konsekwentnego ukierunkowania działań organizacji • dostarczenie większej ilości niezbędnych do działania informacji • minimalizacja możliwości popełnienia błędów. Wady planowania strategicznego: • niebezpieczeństwo powstania biurokracji planistów • możliwość p...

Świadomość społeczna - socjologia Świadomość społeczna u Marksa jest związana z istnieniem tzw. klas dla siebie. Jest to zbiorowość wyodrębniona obiektywnie, na podstawie wspólnego położenia klasowego, charakteryzująca się intersubiektywną świadomością klasową – świadomością swojego położenia, wspólnych interesów, antagonizmów klasowych. Charakteryzuje się więzią psychiczn...