Obraz społeczeństwa francuskiego w "Ojciec Goriot"

Zarówno streszczenie powieści, jak i ogląd postaci ujawniają najważniejsze fascynacje epoki Balzaka: ambicje i pieniądze. Chęć posiadania, wyrwania się z dna nędzy, poprawy bytu to siła, która doprowadziła do rewolucji francuskiej i gwałtownych przemian społecznych. Wtedy zdarzały się owe niesłychane okazje do zdobycia fortuny, która z kolei otwierała możliwość kariery politycznej uważanej za szczyt sukcesu. Właśnie takie treści zawarł autor w powieści „Ojciec Goriot”. Robotnik z fabryki makaronu staje się jej właścicielem, szybko bogaci się na handlu artykułami zbożowymi i dzięki temu otwiera córkom szansę bogatego zamążpójścia. One z kolei dążą do kariery salonowej, która w ich mniemaniu zapewni im szczęście. Biedny student wykorzystuje powiązania rodzinne i pieniądze kobiety, żeby spełnić swoje marzenia o karierze, która nie jawi mu się jeszcze jako konkretnie określona, ale jako raczej zaprzeczenie nędzy i prymitywizmu życia. Przykładem szczególnej kariery jest awans Vautrina w świecie bogatych przestępców. Zwróćmy uwagę, że za każdym razem kariera kojarzy się z sukcesem materialnym. Pieniądz określa więc nie tylko warunki życia, ale ma moc decydowania o przyszłości, o układach małżeńskich i towarzyskich, tworzy nowe społeczne relacje. W jego cieniu pozostają uczucia, które z czasem ulegają całkowitemu zanikowi. Nie ma zwyczaju zawierania małżeństw z miłości, są kontrakty oparte na zasadzie łączenia majątków. Więzy rodzinne ulegają zniszczeniu, jeżeli brakuje owego elementu scalającego (Goriot, który kocha i cierpi, musi odejść w poczuciu klęski i odrzucenia, dla takich jak on nie ma miejsca). Taki stan rzeczy rodzi obłudę i demoralizuje. Moc pieniądza można obserwować na podstawie dziejów i kolejnych przeprowadzek ojca Goriot. Obraz społeczeństwa francuskiego w dobie efektownych finansowych sukcesów i awansu burżuazji określa więc przede wszystkim stan posiadania. Jeszcze liczy się wysoka pozycja arystokracji rodowej, ale do salonów już wdziera się świat finansjery – oto moc pieniądza. Kontrasty społeczne ukazane w powieści Balzaka są odzwierciedleniem różnic występujących wówczas we Francji. Wśród biedaków są ambitni studenci, którzy przy odrobinie sprytu i rezygnacji z zasad moralnych osiągną sukces, są chciwe bezduszne stare panny, przestępcy, których żadna resocjalizacja nie przekona do uczciwości, obłudne, chytre wdowy chętne do zamążpójścia za człowieka majętnego. Zwróćmy uwagę, że wszystkie ukazane tu przykłady typów ludzkich to osoby moralnie skompromitowane. Jedynie cichy, pracowity Bianchon i delikatna, nieszczęśliwa Wiktoryna wypadają na tym tle pozytywnie. Podobnie złą ocenę moralną można postawić kręgo arystokratycznym (obłuda, rozwiązłość, intrygi itp.). Jak widać, struktura społeczna Francji pierwszej po9łowy XIX wieku uległa zaburzeniu. Dowodem jest chociażby grono osób uboższych mieszkających w pensjonacie wdowy Vauquer wywodzących się z różnych grup społecznych, których status został nagle zmieniony, a także nowi bywalcy salonów (np. córki Goriota). Balzac ukazuje Francję w dobie przemian i kształtowania się nowych układów społecznych, nowych klas. Zarówno streszczenie powieści, jak i ogląd postaci ujawniają najważniejsze fascynacje epoki Balzaka: ambicje i pieniądze. Chęć posiadania, wyrwania się z dna nędzy, poprawy bytu to siła, która doprowadziła do rewolucji francuskiej i gwałtownych przemian społecznych. Wtedy zdarzały się owe niesłychane okazje do zdobycia fortuny, która z kolei otwierała możliwość kariery politycznej uważanej za szczyt sukcesu. Właśnie takie treści zawarł autor w powieści „Ojciec Goriot”. Robotnik z fabryki makaronu staje się jej właścicielem, szybko bogaci się na handlu artykułami zbożowymi i dzięki temu otwiera córkom szansę bogatego zamążpójścia. One z kolei dążą do kariery salonowej, która w ich mniemaniu zapewni im szczęście. Biedny student wykorzystuje powiązania rodzinne i pieniądze kobiety, żeby spełnić swoje marzenia o karierze, która nie jawi mu się jeszcze jako konkretnie określona, ale jako raczej zaprzeczenie nędzy i prymitywizmu życia. Przykładem szczególnej kariery jest awans Vautrina w świecie bogatych przestępców. Zwróćmy uwagę, że za każdym razem kariera kojarzy się z sukcesem materialnym. Pieniądz określa więc nie tylko warunki życia, ale ma moc decydowania o przyszłości, o układach małżeńskich i towarzyskich, tworzy nowe społeczne relacje. W jego cieniu pozostają uczucia, które z czasem ulegają całkowitemu zanikowi. Nie ma zwyczaju zawierania małżeństw z miłości, są kontrakty oparte na zasadzie łączenia majątków. Więzy rodzinne ulegają zniszczeniu, jeżeli brakuje owego elementu scalającego (Goriot, który kocha i cierpi, musi odejść w poczuciu klęski i odrzucenia, dla takich jak on nie ma miejsca). Taki stan rzeczy rodzi obłudę i demoralizuje. Moc pieniądza można obserwować na podstawie dziejów i kolejnych przeprowadzek ojca Goriot. Obraz społeczeństwa francuskiego w dobie efektownych finansowych sukcesów i awansu burżuazji określa więc przede wszystkim stan posiadania. Jeszcze liczy się wysoka pozycja arystokracji rodowej, ale do salonów już wdziera się świat finansjery – oto moc pieniądza. Kontrasty społeczne ukazane w powieści Balzaka są odzwierciedleniem różnic występujących wówczas we Francji. Wśród biedaków są ambitni studenci, którzy przy odrobinie sprytu i rezygnacji z zasad moralnych osiągną sukces, są chciwe bezduszne stare panny, przestępcy, których żadna resocjalizacja nie przekona do uczciwości, obłudne, chytre wdowy chętne do zamążpójścia za człowieka majętnego. Zwróćmy uwagę, że wszystkie ukazane tu przykłady typów ludzkich to osoby moralnie skompromitowane. Jedynie cichy, pracowity Bianchon i delikatna, nieszczęśliwa Wiktoryna wypadają na tym tle pozytywnie. Podobnie złą ocenę moralną można postawić kręgo arystokratycznym (obłuda, rozwiązłość, intrygi itp.). Jak widać, struktura społeczna Francji pierwszej połowy XIX wieku uległa zaburzeniu. Dowodem jest chociażby grono osób uboższych mieszkających w pensjonacie wdowy Vauquer wywodzących się z różnych grup społecznych, których status został nagle zmieniony, a także nowi bywalcy salonów (np. córki Goriota). Balzac ukazuje Francję w dobie przemian i kształtowania się nowych układów społecznych, nowych klas.