Obozy pracy i wpływ łagrów w "Innym świecie"



Cierpienie i śmierć w „Innym świecie” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Gustaw Herling-Grudziński został w 1940 roku aresztowany w Grodnie przez NKWD, oskarżony o działalność szpiegowską i skazany na pięć lat pobytu w obozach. Do 1942 roku przebywał w łagrze w Jarcewie, później, dzięki porozumieniom polsko-sowieckim, dostaje się do armii Andersa i wraz z nią opuszcza Związek Radziecki. W roku 1951 ukazuje się w Londynie (po angielsku, a dwa lata później po polsku) dokumentalna relacja z łagrowych przeżyć i obserwacji poczynionych przez Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na Sybirze, "Inny świat". "Inny świat" jest zarazem próbą ukazania sowieckiego obozu pracy, jak też wpływu łagrów na psychikę i kodeks etyczno-moralny osadzonych w nim więźniów. Więźniowie bowiem, aby przeżyć, muszą zapomnieć o wartościach, jakie dotychczas wyznaczały granice ich postępowania. Jeżeli chcieli myśleć o przetrwaniu, musieli dostosować się do reguł rządzących w gułagach. Herling-Grudziński obserwuje i opisuje proces degradacji człowieczeństwa, do którego doprowadza stworzony przez Rosjan cały system wymyślnych represji i ograniczeń. Rzeczywistość łagrowa to przede wszystkim ciężka, katorżnicza praca w nieludzkich warunkach. Więźniowie stanowią tanią siłę roboczą, są więc bezwzględnie i maksymalnie wykorzystywani. Życie ludzkie nie przedstawia tu żadnej wartości, każdego więźnia można zastąpić innym. Donosy, gwałty i mordowanie chorych oraz niezdatnych do pracy są na porządku dziennym. Więźniowie są zmuszani do składania obciążających zeznań, zanikają uczucia miłości i przyjaźni. Herling-Grudziński przedstawia w swojej książce wiele skomplikowanych ludzkich biografii, jak choćby losy Marusi i Kowala, enkawudzisty Gorcewa, trzech komunistów niemieckich czy też Kostylewa. Składają się one na rodzaj portretu zbiorowego, bowiem prawdziwym bohaterem nie jest jednostka, ale właśnie zbiorowość ludzka. Trudno jednoznacznie zinterpretować "Inny świat". Książka ta może być bowiem odbierana jako świadectwo tryumfu totalitarnego systemu dehumanizacji i zniewalania ludzkich umysłów. Dowodem na to może być widok człowieka złagrowanego, dostosowanego do rzeczywistości obozowej, akceptującego zaistniały stan rzeczy. Przykładów jest aż nadto. Kowal oddaje kolegom swoją ukochaną, czyni tak w imię obozowej solidarności. Kobiety są zmuszane przez głód do prostytucji. Żydowski architekt składa fałszywe zeznania, obciążające czterech Niemców. Na podstawie tychże Niemcy zostaną rozstrzelani. Z drugiej jednak strony nie wolno zapominać, że sam Gustaw Herling-Grudziński wyraźnie wskazuje na konieczność niepoddawania się terrorowi. Nie akceptuje jednoznacznie negatywnej oceny moralności ludzi osadzonych w łagrach. "Inny świat" ukazuje przecież postawy piękne. Przykładem może być "nawrócony" Kostylew, który, aby nie zapomnieć o ludzkim cierpieniu, codziennie opala sobie w ogniu rękę. Przykładem godnej postawy może być również Natalia Lwowna, która dostarczyła narratorowi zakazaną w obozie książkę Fiodora Dostojewskiego "Zapiski z martwego domu". Niezwykle wymowna jest również scena z "Epilogu". Wspomniany architekt, którego zeznania przyczyniły się do śmierci czterech więźniów niemieckich, już po wojnie, w Rzymie spotyka narratora i opowiada mu swoją historię licząc na zrozumienie i rozgrzeszenie. Jednak nie dostaje go. Świadczy to o nieprzejednanej postawie moralnej Grudzińskiego - zło nie może zostać usprawiedliwione, nawet pomimo okoliczności łagodzących. Człowiek musi walczyć nie tylko o swoje życie, ale przede wszystkim o zachowanie człowieczeństwa, nawet w sowieckich łagrach, na "nieludzkiej ziemi".

Obozy pracy i wpływ łagrów w "Innym świecie"

Materiały

Gatunki typowe dla średniowiecza Legenda - dosłownie \"czytanka\", utwór nasycony motywami niezwykłości i cudowności. Ukazuje obrazy z życia świętych i męczenników. Posiada cechy hagiograficzne i parenetyczne. (zbiory: Jakub z Voragine \"Złota legenda\" oraz \"Legenda austriacka\") Pieśń - wiersz zdaniowo-rymowy, początkowo nie przestrzegał jednakowego rozmiaru syla-bicznego...

Przykłady literatury wojny i okupacji na podstawie słów Jana Pawła II Jan Paweł II “Bywa nie raz, że stajemy w obliczu prawd, dla których brakuje słów” – słowa Jana Pawła II-ego czy literatura XX w. potwierdzają tę myśl. Przykłady literatury wojny i okupacji. Często, żyjąc w swoim własnym świecie, nie zdajemy sobie sprawy z okrucieństwa jakie panuje w otaczającym nas świecie. Często również ...

Poezja Staffa i jego filozofia w wybranych wierszach Wpływ tendencji młodopolskich na poezję L. Staffa oraz jego filozofia - na przykładzie wybranych wierszy. \"Deszcz jesienny\" jest to wiersz bardzo smutny. Wyziera z niego świadomość beznadziejności życia. Deszcz symbolizuje smutek. Staff stosuje tutaj zwroty dźwiękonaśladowcze. Malarskim elementem jest zatopiony w szarości we mgle świat (imp...

Streszczenie "Nasza Szkapa" Marii Konopnickiej Bohaterami noweli są członkowie rodziny Mostowiaków: ojciec - Filip, matka - Anna oraz trzech ich synów - Wicek, najstarszy, który zarazem jest narratorem, Felek i Piotruś. Mieszkają w ciemnej i wilgotnej suterenie znajdującej się w jednej z uboższych dzielnic Warszawy. Matka jest chora na suchoty, a jej choroba - w wyniku złych warunków - ciągl...

Jak napisać interpretację ? TEMAT: JAK PORADZIĆ SOBIE Z INTERPRETACJĽ TEKSTU POETYCKIEGO ? ? Moje problemy z poezjš - przesłanie poety - trudny język - œrodki stylistyczne Czytamy 2 - 3 krotnie wiersz ? Co trzeba zrobić przed przeczytaniem wiersza ? - zwracamy uwagę na kompozycję wiersza (wiersz stroficzny - podział na strofy, zwrotki; wiersz stychicz...

Przemysł metalurgiczny - producenci, zasoby PRZEMYSŁ METALURGICZNY Górnictwo metali żelaznych: najbardziej rozpowszechnione na kuli ziemskiej (magnetyty 45% - 80%, hermetyty, syderetyty) Zasoby: 250mld ton Najwięksi producenci: 1. Chiny 252mln ton 2. Brazylia 190mln ton 3. Australia 152mln ton 4. Rosja 72mln ton 5. Indie 67mln ton 6. USA 62mln ton 7. Szwecja 20mln ton ...

Bohaterowie "Wesela" Postaci W środowisku ludzi teatru często uważa się, że doskonale dobrany zespół teatralny to taki, który potrafi zagrać Wesele. Chodzi tu o dobór wykonawców różnych pod względem wieku, charakteru, temperamentu itp. Lesław Eustachiewicz mówi o „instynkcie dramaturgicznym”, jaki podyktował Wyspiańskiemu taką panoramę figur scenic...

"Powrót posła" - pogląd staroświecki i reformatorski ,, Powrót Posła” Jan Ursyn Niemcewicz napisał w burzliwym okresie 1790 roku. Utwór ten jest pierwszą komedią polityczną w Polsce, opartą na ukazaniu konfliktu miedzy sarmackimi konserwatystami a zwolennikami patriotycznego obozu reform. Komedia ta jest prezentacją dwóch zasadniczo różniących się koncepcji Polski. Jedna z nich to koncepcja ...