O czym jest "Inny świat" Grudzińskiego ? Opis

GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI „Inny świat” totalitaryzm totalitaryzm-despotyczna, scentralizowana dyktatura autokratycznego władcy, hierarchii uważającej się za nieomylną, podporządkowującą życie i prawa obywateli biurokratycznemu aparatowi nacisku cz.I. Witebsk-Leningrad-Wołogda Dostał wyrok 5 lat za buty z cholewami i nazwisko po rosyjsku "Gerling". Uznano go za majora wojsk polskich na usługach Niemców. W więzieniu poznaje Żyda, za odmowę używania skrawków skóry. Miał syna w lotnictwie (duma). Zabrano mu fotografię, bo nie był godzien przechowywać fot. oficer. Armii Czerw. "Urka" to recydywista, pospolity przestępca. Jest drugim po dowódcy warty. Szkłowski, potomek polskich zesłańców z 1863 za zbyt małe zainteresowanie o poglądy polit. żołnierzy. Z nim pojechał do obóz przejściowego, a później już oddzielnie do Jercewa pod Archangielskiem. "Nocne łowy" - opis obozu rozrzuconego na obszarze wielu kilometrów kwadratowych i w całym kompleksie znajduje się około 30 tys. więźniów. Pierwsi, którzy budowali obóz w lesie spali w szałasach, otrzymywali 300 gramów chleba i talerz zupy. Najpierw ginęli komuniści polscy i niemieccy szukający schronienia przed prześladowaniami. Porównanie do ptaków spadających z gałęzi lub ryb głębinowych. Najdłużej wytrzymywali Rosjanie i Finowie (100g więcej). Często przetrzymywano w szałasach zlodowaciałe trupy dla chleba. Bohater od razu poszedł do szpitala (2 tygodnie) co dało mu nowe siły. Chorych psychicznie odsyłano do "trupiarni". Dostaje w szpitalu "Zapiski z martwego domu" Dostojewskiego od siostry Tamary. Aby otrzymać pracę tragarza w bazie żywnościowej oddaje buty urce za trzy porcje chleba. Autor jest świadkiem gwałtu dokonanego przez 5 urków na Marusi, która później upodobała sobie jednego z urków, zapanowała między nimi niezgoda i on oddał ją im do kolejnego gwałtu. "Praca"-"Dzień po dniu" opis podobnych do siebie kolejnych dni, marszu na miejsce pracy, trzech kotłów 125, 100 i mniej % normy. Maksymalny wysiłek fizyczny przy minimalnej podwyżce racji żywnościowej. Zanikało poczucie więziennej solidarności. Zarobek wystarczał na koszty utrzymania, opłacenie strażników. Znalezienie przedmiotu u kogoś to wszyscy do naga przed bramą. Kolejarz Ponomarenko przesiedziawszy 10 lat z radością mówił o nadchodzącym zwolnieniu. W dniu ukończenia wyroku przedłużono mu go bezterminowo. Stary przyszedł i umarł na atak serca. "Ochłap"-Gorcew enkawudzista, pierwotnie gorliwy oficer śledczy. Butny w obozie, twierdził, że w obozie znalazł się przez pomyłkę. Po sprzeczce z Uzbekiem, ktoś go rozpoznał i powiedział co on naprawdę robił: łamał palce, kopał w jądra, tłukł po brzuchu, wbijał igły za paznokcie. Pobito go dotkliwie. Dostał tylko dzień zwolnienia. Od razu przydzielono mu najcięższą pracę, przy której trzeba było zmieniać się, ale jego nikt nie zmieniał. Grożono mu, że musi pracować. Zaczął pluć krwią, aż zasłabł. W obawie, by nie odesłano go do szpitala zgubiono nieprzytomnego Gorcewa w lesie. "Zabójca Stalina"-po pijanemu strzelił do Stalina w oko. Wygrał zakład z kolegą, ale stracił życie. Rano było u niego NKWD. Ukrywał kurzą ślepotę, kiedy ją wykryto to odesłano go do lasu na powolną śmierć (z brygadą do pracy). Przed śmiercią uwierzył i krzyczał "Ja zabiłem Stalina! Ja, ja, ja... Zastrzeliłem, jak psa zastrzeliłem". "Drei Kameraden" - trzej niemieccy komuniści, zbiegli po dojściu Hitlera do władzy do Rosji. pisany jest również obóz Aleksiejewka, gdzie w przypadku buntu morzono więźniów głodem, aż do skutku. Potem wynoszono tylko ciała za zonę. "Ręka w ogniu". Na śledztwie budzono w nocy, oślepiano żarówką, drażniono widokiem kawy i papierosów, wmawiano nie popełnione zbrodnie do momentu, gdy skazany przyzna się. Po kilku miesiącach człowiek zauważa, że kurzy ślepcy zjadają jedzenie, które mogło by być dla innych. Kostylew Misza, student politechniki w Moskwie, później Akademia Morska, czytał dzieła Stendhala, Flauberta, Musseta. Lektura pokazała mu bajeczny świat Zachodu. "Wyzwolić Zachód! Od czego? Od takiego życia jakiegoś my nigdy nie oglądali na oczy?" Długo nie przyznawał sie do żadnej winy (?). W końcu zgodził się na wersję o spisku w celu obalenia ustroju komunistycznego w Rosji. Początkowo nosił do trupiarni talony na zupę, chleb, obliczał wyższe normy. Później praca w lesie upodliła go. Wypadek z oparzeniem ręki spowodował, że później robił już tak ciągle i utrzymywał się przy życiu nadzieją, że zobaczy matkę. Na dzień przed spotkaniem dostał przeniesienie do innego obozu. Poźniej oblał się wrzątkiem. "Dom Swidanij"-barak obok wartowni, w którym więźniowie mogli spędzić od jednego do trzech dni ze swymi krewnymi. W przeddzień widzenia każdy więzień obowiązany był iść do łaźni, otrzymywał nowe ubranie, dostawał talony na zupę i chleb na trzy dni. Czasem widzenie stawało się przyczyną osobistej tragedii. Cieśla dwa razy próbował się powiesić, gdy żona zażądała rozwodu. "Zmartwychstanie"- obozowy szpital, w którym parotygodniowy pobyt mógł doprowadzić do odrodzenia się więźnia. Panowała tu wzorowa czystość. Były sposoby by dostać się do szpitala, ale generalnie brano ludzi z temperaturą pow. 39 stopni. Nieuleczalnie chorych zabierano ze szpitala do trupiarni. siostra Fiodorowna "Wychodnoj dień", regulaminowo co 10 dni, najczęściej raz na 3-4 tygodnie. Kozak Pamfiłow dowiedział się od syna, że aresztowano go z powodu historycznej konieczności. Rusto Karinen, który nielegalnie przyjechał do Rosji i którego oskarżono o dostarczenie zamachowcom tajnych instrukcji. Próbował ucieczki, ale w ciągu 7 dni oddalił się od obozu jedynie o 15 kilometrów. Później narrator spotkał Karinena. Nadzieja ucieczki pozwoliła mu przeżyć. "Inny świat"-"Głód"-jest skłonny upodlić człowieka do ostatnich granic, nie można potępiać kobiet, które dla polepszenia swej doli oddawały się. Tania wytrzymała w lesie 2 tygodnie, a później sama zwaliła się na łóżko brygadzisty. "Zapiski z martwego domu". Bibliotekarzem był zwolniony po trzyletnim wyroku złodziej Kunin "Sianokosy"-dowiaduje się, że nie dosięgnęła go amnestia, bo Machapetian donosił na niego, ten, który zdawał się być jego przyjacielem. "Męka za wiarę". Ogłosił głodówkę, by spotkać się z przedstawicielem ambasady. Rozstrzelano siostry. Opuchlina głodowa. Ósmego dnia wypuszczono ich (jeszcze innego więźnia). "Trupiarnia". "Ural 1942" praca-traci swój pierwotny sens i cel; jest walką o życie, a ze strony oprawców narzędziem zbrodni; może być źródłem długu, a nie pieniędzy kultura-stanowiła w obozie powrót do wolności, oderwanie się od życia obozowego, powrót do ludzkich wartości, człowieczeństwa; była uduchowiona i miała charakter obrządku religijnego; zmartwychstanie; z drugiej strony: indeks ksiąg zakazanych, biblioteka prowadzona przez analfabetę z aspiracjami wykrzewienia analfabetyzmu; aktor staje się w rękach władzy narzędziem propagandy polityka- monopartyjność- partia to wszyscy, to norma, partia to zaszczyt, na który trzeba zasłużyć życie prywatne-nostalgia prowadząca do samookaleczenia; brak możliwości zwierzania się, zerwanie więzi międzyludzkich; rodzina więźnia uważana jest za skażoną przez przestępcę (politycznego); występuje odpowiedzialność zbiorowa; przeniesienie siły ciężkości z rodziny na instytucje Gułagi powstały w latach 30 za rządów Stalina. „Inny świat” jest autobiografią. Ukazuje świat sowieckich łagrów, niepowtarzalny w okrucieństwie, absurdalny, niesprawiedliwy. Jest to protest przeciw totalizmowi. Do zsyłek dorabiano ideologię- nie proletariat to wróg, zdrajcy itp. Męczono więźniów aż sami uwierzyli w swoją winę. Ma charakter dokumentalny (pobyt Grudzińskiego od marca 1940 do marca 1942) Problematyka polityczna i historyczna- system przymusowej pracy, terror, przymus, chaos, bieda ZSRR. Sytuacja Polaków zmienna w zalezności od stosunków ZSRR - Niemcy. Problematyka psychologiczna - postawy jednostek (Kostylew, Lwowna. Pamfłow, itp), problematyka moralna - obozowa moralność, człowieczeństwo, godność ludzka, oceny bohaterów. Inny świat to świat wyanturzony, rządzący się swoimi prawami, których nie można usprawiedliwić ani zrozumieć z punktu widzenia ogólnoludzkiej kultury i moralności. Pisarz nie godzi się na usprawiedliwianie tych, którzy wyrzekli się systemu wartości. Istnieje system wartości, na którym można się oprzeć. Postawa pisarza - odmawiającego zrozumienia wydania współwięźniów przez więźnia - jest jedyną dal człowieka który chce być wolny i nie godzi się na zło. ALEKSANDER SOŁŻENICYN „Jeden dzień z życia Iwana Denisowicza” Opowiadanie to należy do literatury łagrowej., podejmuje temat sowieckich obozów pracy. Odtwarza 1 dzień z pobytu w łagrze Iwana Denisowicza Szuchowa. Odzwierciedla obozową rzeczywistość, stanowi swoiste studium przetrwana w obozie, gdzie każdy dzień był powtórzeniem poprzedniego. Praca w Tajdze była początkiem końca dla więźniów, była przekleństwem i wyniszczała każdego. Celem w obozie było jedzenie, posiłek choć marny stawał się ceremonią. Szuchow był starym obozowym wygą, dobrze znał obozowe prawa, wiedział jak i z czego czerpać korzyści, jak się zachować, co powiedzieć - to pomogło mu przetrwać. Szuchow spędza 8 rok w obozie. Jego celem jest przetrwać, ale bez „oblizywania miski”. Żyje z zachowaniem godności ludzkiej. Szuchow zrozumiał mechanizmy obozowe i przystosował się do nich - akceptacja tego co jest, ratowanie tego co można ratować.