Nowe ruchy społeczne - klasyfikacja. Koncepcje Offe i Touraine

54. Nowe ruchy społeczne. Podmioty emergentne. Koncepcje Offe i Touraine Nowe ruchy społeczne to ruchy fizycznie nowe np.: ekologiczne, zainteresowanie nimi wypłynęło po 1968 roku. Uznaje się że nowe ruchy społeczne to bardzie trwała postać działania zbiorowego. Można wyróżnić 2 podejścia do NRS: a) amerykańskie – NRS to substytut w pełni ukonstytuowanych organizacji społecznych, ruchy potrafią sięgać do takich zasobów, których organizacja nie potrafi uruchomić b) europejskie – NRS to narzędzie przez które ludzie pozbawieni tożsamości osiągają ją Klasyfikacja ruchów społecznych ze względu na 2 kryteria: rodzaj zmiany do której dążą członkowie (czy dotyczy jednostek czy porządku społecznego) oraz wielkość zmiany (cząstkowa lub całościowa): - ruch transformatorski (całościowa zmiana w porządku społecznym) - ruch reformatorski (częściowa zmiana w ładzie społecznym) - ruch odkupicielski (całościowe zmiany w jednostkach) - ruch alternatywny (ograniczona zmiana w jednostkach) Do NRS zalicza się także organizacje pozarządowe. Podmioty emergentne – są stale w stadium tworzenia, kształtowania się – jest to proces, który nigdy się nie kończy, cofa się i powraca. Emergentne czyli kształcące swe cechy, niedokończone, nieredukowalne do niczego innego. Można powiedzieć, że taki charakter mają NRS. Koncepcja C.Offe – kładzie on nacisk na stronę organizacyjno – instytucjonalną. Zainteresowanie NRS jest związane z załamaniem paradygmatu badania życia społecznego obowiązującego do lat 70-tych i opartego na hipotezie demokratycznego konsensusu (powszechnej akceptacji wolnego rynku, istnienia zorganizowanego świata pracy i politycznej demokracji przedstawicielskiej) oraz rozdziale działań prywatnych i publicznych – NRS zmieniły to, bo w większości nie są polityczne – ujawniły 3 sferę – polityki nieinstytucjonalnej. Przykłada ruchów: feministyczne, ekologiczne, praw człowieka, pacyfistyczne. Mają szerokie spektrum zainteresowań, wartości które propagują nie są nowe, ale ujęte w nowy sposób. Mają nowe sposoby działania, zarówno wewnętrzne – nie kształtują ról członkowskich, nie wyłaniają reprezentantów, jak i zewnętrzne – demonstracje, akcje z udziałem dużej liczby ochotników, wysuwanie negatywnych postulatów („nigdy...” itd.), rzadko negocjują. Zaplecze społeczne NRS to nowa klasa średnia, część starej klasy średniej, ludzie poza rynkiem pracy lub na jego peryferiach. Różnice między NRS a SRS: - NRS działają w szerszym interesie, a SRS we własnym - NRS zajmują się pokojem, ekologią, prawami człowieka, a SRS ekonomią i bezpieczeństwem - NRS wyznają autonomię i tożsamość jednostki, a SRS wolność i bezpieczeństwo prywatnej konsumpcji - NRS charakteryzuje nieformalność i spontaniczność a SRS formalna organizacja i reprezentanci - NRS stosują politykę protestu, a SRS uzgadnianie, regułę większości Koncepcja A.Touraine – w jego ujęciu ruch społeczny zaczyna zbiegać się z klasą społeczną rozumianą jako system historycznego działania – aktor działający. NRS może być też traktowany jako pokolenie, bo gdy spada dynamika procesu społecznego, jest on mniej konfliktowy – wtedy na pierwszy plan wysuwają się pokolenia. Touraine wykazywał duże zainteresowanie mniejszościowymi ruchami społecznymi (aktywnymi mniejszościami), traktowanymi jako katalizator zmiany społecznej (oczekiwanie, że stworzą one nowe standardy życia społecznego). Im ruchy społeczne są mniej zasymilowane i bardziej marginalne, tym większy niosą potencjał zmian. Przed wojną utożsamiano Touraine’a z siłami destrukcyjnymi, a po 1968 z kontrkulturą.