Narrator w nowelistyce pozytywistycznej

I. NARRATOR I BOHATER DZIECIĘCY W NOWELISTYCE POZYTYWISTYCZNEJ. 1. narrator trzecioosobowy nie uczestniczy w świecie przedstawionym, jest ukryty, np. “Za chlebem” H. Sienkiewicza, 2. narrator pierwszoosobowy, stylizuje wypowiedź w konwencji wspomnienia po latach, pamiętnika, dziennika, listu, np. “Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” H. Sienkiewicza, 3. narrator dziecięcy pierwszoosobowy: dziecięce spojrzenie na wydarzenia, pełne prostoty i naiwności, bardziej podkreśla dramatyzm wydarzeń, niż uczyniłby to dorosły narrator trzecioosobowy, np. “Nasza szkapa” M. Konopnickiej, 4. narrator wypowiadający się stylem felietonowym, odnosi się z pozorną sympatią do postaci odrażających, np.“Szkice węglem” – narrator jest heroikomiczny; nie tylko przedstawia wydarzenia, ale i przyprawia je szyderstwem, goryczą, ironizuje, np. gdy opisuje dzieje pisarza Zołzikiewicza – kiedy wyruszył do boju (aluzja do powstania), “zatrzymał” się na płocie, który niefortunnie przeskoczył (fakt ten urasta w jego wspomnieniach do rangi bohaterstwa na polu walki). Już sam tytuł “Epopeja w Baraniej Głowie” jest heroikomiczna. Często zwraca się wprost do odbiorcy, “odbiegając” nieco od toku wydarzeń, co sprawia złudzenie, że przedstawione wypadki służą jako materiał badawczy. 5. narrator poetyzujący, np. narracja przesycona muzycznością w “Janku Muzykancie” H. Sienkiewicza, 6. narrator posługujący się rzeczowym, oschłym opisem, aby tym bardziej wstrząsająca była wymowa wydarzenia, np. “Miłosierdzie gminy” M. Konopnickiej.