Motyw Arkadii w literaturze



Arkadia/Raj Arkadia/Raj - W starożytnej Grecji lesista kraina w środkowej części Pelo¬ponezu. Otoczona górami, o łagodnym, przyjaznym klimacie, zamieszkała przez lud trudniący się pasterstwem i uprawą żyznej, wydającej bogate plony ziemi. Taki wizerunek Arkadii przed¬stawił Wergiliusz w „Bukolikach" - ja¬ko krainy prostoty, szczęśliwości, spo¬koju, ładu i harmonii. Stała się ona symbolem idealnego świata. Mit Ar¬kadii był wyrazem tęsknoty za rzeczy¬wistością szczęśliwą, wolną od konflik¬tów, zagrożeń, za światem opartym na porządku naturalnym. Por. Arkadia - park romantyczno-sentymentalny za¬łożony przez ks. Helenę Radziwiłłową niedaleko Nieborowa. Biblia - Odpowiednikiem Arkadii jest Ogród Eden (Raj - Ks. Rodzaju 2,8-14). Jest to miejsce pobytu pierwszych ludzi. Kraina żyzna, otoczona czterema rzeka¬mi, identyfikowana później z Mezopota¬mią. W Raju rosły piękne drzewa o do-rodnych jadalnych owocach, człowiek nie musiał więc uprawiać ziemi, aby dostatnio żyć. W centralnym miejscu Edenu rosło drzewo życia i drzewo wiadomości dobrego i złego. Panowała tam harmonia między człowiekiem a na¬turą, Bóg przechadzał się między drze¬wami ogrodu, toteż ludzie mogli z nim obcować na co dzień i czuli się szczꜬliwi. W Nowym Testamencie - Apokali¬psa 21,2 - nowe Jeruzalem, miasto święte, niebiańskie, symbol triumfu Do¬bra i Piękna. W późniejszym rozumieniu: 1) sy¬nonim nieba, gdzie aniołowie i ludzie zbawieni mieli zażywać wiecznej szczę-śliwości; 2) miejsce piękne, wymarzo- ne, rozkoszne, szczęśliwe, bez śmierci i chorób. Wielu podróżników umiesz¬czało raj ziemski na wyspach Pacyfiku lub Oceanu Indyjskiego. Horacy „Beatus Ule qui procul nego-tiis" (epoda II) - Pokazane jest tu życie z dala od miast, w zgodzie z naturą; człowiek, zarówno rytmem pracy, jak i sposobem korzystania z uciech życia, dopasowuje się do rytmu przyrody, np. wiosną pędy bujnej winorośli żeni z pniem topoli, latem odpoczywa wśród bujnych traw, strzyże wełniste owce, jesienią rwie purpurowe i wonne kiście winogron ł słucha śpiewu ptaków, zaś zimą z rozkoszą oddaje się polowaniu. W jego pracach wspiera go żona, która służy mu radą i pomocą. Dba też o to, aby bez zbytku stoi byl pełny i gotowy, a wszystkie na nim produkty: soczyste, świeże, zdrowe, wonne. Dante Alighieri „Boska Komedia" - Trzecim królestwem, przez które węd¬ruje Dante w towarzystwie Beatrycze, a potem Bernarda z Clairvaux, jest Raj. Tu został on umieszczony na poszcze¬gólnych planetach (np. Jowisz, Mars), a cała rzeczywistość została zdemateria¬lizowana. Piękno Raju polega na grze dźwięków i barw. W przeciwieństwie do Piekła w obrazie Raju przeważają kolo¬ry jasne, świetliste. Dante rozmawia ze spotkanymi postaciami, które zapewnia¬ją go, że czują się szczęśliwe. I tak np. na Słońcu przebywają mędrcy - św. To¬masz z Akwinu, król Salomon, zaś w dziewiątym niebie wędrowiec spoty¬ka aniołów. Celem jego wędrówki jest spojrzenie na boskie oblicze, co osiąga. Istotą Raju jest połączenie: światłości, radości, miłości i dobra. M. Rej „Żywot człowieka poczciwe¬go" - Życie ziemianina pokazane jest arkadyjsko: zgodnie z rytmem natury, harmonijnie, bezpiecznie. Praca nie jest wysiłkiem, lecz przyjemnością (grządki pokopać (...), z rozkoszą nasiać ziólek). Wielką radość sprawia też samo ob¬cowanie z przyrodą, a także korzystanie z jej darów (ogóreczki, rzodkiewki, sa¬łatki). Panuje tu w rodzinie zgoda i har¬monia - gospodarz przechadza się po sadzie z żoną i czeladką. J. Kochanowski „Na dom w Czarno-lesie" - Przyjemnością jest poprzestanie na małym (inszy niechaj palące mar-morowe mają). Podmiot liryczny wier¬sza zwraca się z prośbą do Boga o opie¬kę, błogosławieństwo, zdrowie, możli-; wość zachowania czystego sumienia,: ludzką życzliwość i pogodną starość. Na harmonii tych elementów polega arka¬dyjska wizja życia. J. Kochanowski „Pieśń świętojańska o Sobótce" (pieśń Panny XII) - W ogro¬mnym stopniu inspirowana U epodą Horacego. Życie na wsi spokojnej, wsi wesolej przeciwstawione zostało życiu dworzanina i żeglarza. Podstawą szczꜬcia jest świadomość posiadania włas¬nego miejsca na ziemi, jedność z naturą, która jest człowiekowi życzliwa i przy¬chylna. Tu praca nie męczy, a plony z niej są obfite (jemu sady obradzają, jemu pszczoły miód dawają). Na ar-; kadyjskość życia na wsi składają się również obrazy grających na fujarkach pasterzy i tańczących faunów. F. Karpiński „Laura i Filon" - Miejs¬cem spotkania bohaterów jest zagajnik za wsią. Natura sprzyja tu ludziom: psy się uśpify, malinowy chrośniak ma być miejscem czułego spotkania, skryje ko¬chanków, którzy jedząc zebrane przez Laurę pachnące maliny, będą wyznawa¬li sobie miłość. Nawet chwilowa kłótnia zakochanych nie jest tu groźna - wzma¬ga jedynie ich uczucia. A. Mickiewicz „Pan Tadeusz" - Ar¬kadyjsko został tu przedstawiony kraj lat dziecinnych, opuszczona ojczyzna jest idealizowana z powodu niemoż¬liwości powrotu: on zawsze zostanie święty i czysty jak pierwsze kochanie. W Soplicowie każdy czuje się bezpiecz¬nie, zna swoje miejsce zarówno w czasie posiłków, jak też w grupie powracają¬cych ze spaceru. Tu strzeże się tradycji, która daje poczucie bezpieczeństwa, przynależności, trwania i ciągłości. W Soplicowie ludzie żyją zgodnie z pra¬wami natury: gdy Bóg jako główny gospodarz każe słońcu zachodzić, scho¬dzą także z pola robotnicy, by nie sprzeciwiać się prawom boskim. W spo¬sobie opisu przyrody przeważają barwy (np. Inwokacja, matecznik, ogródek Zo¬si), występuje mnóstwo metafor, per¬sonifikacji i wyrazów dźwiękonaślado-wczych. Stwarza to wrażenie baśniowo-ści tego świata. E. Orzeszkowa „Nad Niemnem" - 1) Na Soplicowie wzorowany jest dwo¬rek w Korczynie. Tu, co prawda, nie jest już tak radośnie, ale mieszkańcy czują się bezpieczni i pewni, bo na straży tej oazy spokoju stoi Benedykt - dobry gospodarz, człowiek niezwykle praco¬wity, uczciwy, szlachetny, który łata wszystkie dziury w płocie i dba o to, aby wszyscy wszystko mieli. On sam przez bliski związek z naturą pokazany jest jako człowiek silny, odporny, zdrowy. Szczęście zapewnia mu praca na roli, z której korzystają wszyscy domownicy i goście Korczyna. 2) Arkadyjsko (cza¬sem baśniowo) pokazany został zaścia¬nek bohatyrowieki. Panuje tu ład i po¬rządek, zwraca uwagę harmonia ele¬mentów tego świata: mężczyźni orzą ziemię, kobiety pracują w polu lub Przydomowym ogródku warzywnym, dziewczęta zrywają owoce (wiśnie) w sadach, starzy siedzą na ławeczkach i gwarzą. Choć powieść miała być apo¬teozą pracy, tu jednak nie jest ona dla człowieka uciążliwością. Janek mówi: dla mnie mórg zaorać, to jak dla pa¬nienki na spacer pójść. Anzelm pokazu¬je Justynie swój prawie rajski ogród, gdzie jest obfitość wszelkich drzew, własnoręcznie zasadzonych i pieczoło¬wicie pielęgnowanych. B. Prus „Lalka" - Posiadłość prezeso-wej Zasławskiej (Zasławek) jest oazą swojskości, piękna, spokoju i szczęścia. Jest to miejsce oddalone od wszelkiej cywilizacji, więc nie skażone jej skut¬kami. Tu jakby zatrzymał się czas. Budowa cukrowni wydaje się groźna dla tego raju na ziemi. Zasławek otoczony jest bujnymi lasami, obfitującymi w grzyby i jagody, zachęcającymi do przejażdżek, spacerów i rozmów na łonie natury. Nie bez powodu Wokulski tu będzie się czuł naprawdę szczęśliwy. W okresie modernizmu powstała moda na tzw. „sztuczne raje" (nazwa pochodzi od tytułu zbioru esejów Ch. Baudelai-re'az 1860 r. pt. „Sztuczne raje"). Były one ucieczką od okrutnej rzeczywistości i bólu istnienia, np. w: Nirwanę, śmierć, erotyzm, upojenie narkotyczne i alkoho¬lowe. Por. np. A. Rimbaud „Statek pijany" - pełne morze symbolizuje tu marzenie o absolutnej wolności, niczym nie skrępowaną twórczość, całkowite zerwanie z rzeczywistością; podobnie S. Mallarme „Wiatr morski"; K. Przerwa--Tetmajer „Hymn do Nirwany", gdzie Nirwana jest bóstwem, mogącym zape¬wnić szczęście w postaci niebytu; S. Korab-Brzozowski „O, przyjdź" -utwór - modlitwa o śmierć, która tu została przedstawiona jako piękna i dłu¬go oczekiwana kobieta. Por.: ucieczka. Dla Skamandrytów w pierwszych la¬tach po odzyskaniu niepodległości rajem było po prostu życie, fakt istnienia, proste codzienne zdarzenia (np. spacer ulicą, widok pięknych kobiet, przejaż¬dżka tramwajem, smak winogron, za¬pach rwanego bzu). Por. np. Wierzyński „Filozofia" - utwór rozpoczyna się od słów: dziś drugi raz się urodzilem, syla-bizują a, be, ce. Życie jest barwne, piękne i pociągające; „Manifest szalo¬ny", gdzie świat się zamienił w kolosal¬ną szopę i wszystko chodzi do góry nogami, „I znów jest tak ni w pięć ni w dziewięć" - najlepsze i najszczęśliw¬sze życie wiedzie się bez problematów i żadnego ale. Należy cieszyć się dniem, śmiać się i młodnieć z każdą chwilą; Tuwim „Wiosna" - gdzie z powodu połączenia młodości, radości, śmiechu i miłości oraz wina można oszaleć z ra¬dości, „Do krytyków" - zachwyt nad codziennością, w której największą ra¬dość sprawia jazda tramwajem (zagar¬niam zachwytem ramienia, a drzewa w porywie natchnienia szaleją wiosenną wonią); „Rzuciłbym to wszystko" - Ku¬tno, Sieradz lub Rawa jest tu synonimem miejsca arkadyjskiego, gdzie panuje wieczna szczęśliwość, gdzie jest ciepło, ciasno, ale miło, dużo by się spało, często by się piło. Jest to miejsce swojs¬kie, gdzie koguty rano pieją w opłot¬kach, sąsiedzi są życzliwi, a u boku - ukochana kobieta (nic by ś nie odrzekła moja kochana, słuchałabyś wichru w kominie do rana). S. Żeromski „Przedwiośnie" - Podob¬nie jak Soplicowo i Korczyn w pełni arkadyjsko pokazana została Nawłoć. Mieszkańcy żyją z daleka od zgiełku miast i wielkiej historii. Nie są zbyt bogaci, ale za to szczęśliwi. Wystarczy przyjrzeć się posiłkom: potrawy nie są specjalnie wyszukane, ale jest ich ob¬fitość i są niezwykle smakowite (zdrob¬nienia!). Na stole znajdują się zawsze różne gatunki serów, bułki, miód, kon-j fitury, kawa ze śmietanką. Rytm życia jest leniwy: czas upływa od posiłku do spaceru i od rozmowy do następnego posiłku. W Nawłoci panuje atmosferą serdeczności, życzliwości i pogody. Na-i wet służbę traktuje się jak rodzinę (Ma-j ciejunio, Wojciunio). Taki jest obraz życia ziemiaństwa. J.M. Barrie „Piotruś Pan" - Park, w którym żyje Piotruś Pan, jest prawie rajem. Mieszkają tu elfy, ptaki i dobre duszki, które nie wchodzą sobie w dro¬gę. Elfy dbają o ubarwianie życia przez bale i zabawy. Rzeczywistość rajska parku polega też na tym, że każde, zbłąkane dziecko zostanie tu otoczonej troskliwą opieką, stąd żal jest wycho-f dzić, dlatego Piotruś Pan nie chce wra¬cać do rzeczywistości. M. Twain „Pamiętniki Adama i Ewy" - Utwór kończy stwierdzenie Adama po śmierci Ewy: gdziekolwiek była ona, tam był Raj, a zatem pomimo wielu nieporozumień (np. Adam wyrzucił Ewę z szałasu podczas deszczu), Ewa często okazywała się kobietą po prostu kobiecą, tzn.: małostkową, zrzędliwą, nie dającą mu odpocząć, a Adam rów¬nież pokazany został bardzo po ludzku, tzn. z wadami; jednak mimo wszystko Raj może być tam, gdzie ludzie się kochają. K.I. Gałczyński „Prośba o wyspy szczęśliwe" - Rzeczywistość wymarzo¬na, to taka, która jest wyspą, tzn.: z dale¬ka od cywilizacji i tylko oni dwoje. Świat przedstawiony w wierszu to śpiew ptaków, zapach kwiatów, gra kolorów oraz kojąca muzyka. Panuje tu serdecz¬ność, miłość i czułość. Taką wyspę szczęśliwą zakochani mogą sobie stwo¬rzyć wszędzie. E.M. Remarąue „Cienie w raju" - patrz: pieniądze. Cz. Miłosz „Świat (Poema naiwne)" - By uciec od otaczającej grozy wojny, Miłosz tworzy wizję arkadyjskiego świata, w którym panuje harmonia i spo¬kój. Każdy jego element ma swój cel i swoje przeznaczenie, a wszelkie nie¬bezpieczeństwa oddala ojciec, który ob¬jaśnia świat i z grządki całą widzi okolicę. Rządzą tym światem trzy cnoty ewangeliczne: wiara, nadzieja i miłość. W.H. Auden „Wyspa rozkoszy" - Świat wyśniony (błękit nieba, pobłaż¬liwe i zabawne wybrzeże, zwolniony rytm życia, praca, która jest jedynym aktem sąsiedzkiej nieżyczliwości, sły¬chać muzykę kameralną) miesza się z rzeczywistością, która się drapieżnie do tej oazy wdziera (w postaci przyby¬sza z notatnikiem, chłodziarki, pustego baru). Utwór może być skrótem rozwoju ludzkości: od Arkadii do cywilizacji XX wieku, która jest skażona weekendami zbyt pospiesznymi, gonitwą za pienię¬dzmi, światłem elektrycznym, zastępu¬jącym ciepłe promienie słońca. W. Golding „Władca much" - Wyspa, na której wylądowali chłopcy, przypo¬mina Raj: klimat jest łagodny, daleko pozostają wszelkie zagrożenia, rośnie tu bujna roślinność, jest różnorodność i do¬statek owoców, więc nie trzeba zabijać, aby żyć; nad doliną unoszą się bajecznie kolorowe motyle. Przybysze także za¬chowują się jak pierwsi ludzie - są dziećmi, a więc nie naznaczeni złem, pełni dobrych chęci, by od podstaw zbudować nową rzeczywistość, w której każdy będzie szczęśliwy. Czy jest moż¬liwy raj na ziemi, pokazał Golding przez stopniowe, ale konsekwentne narastanie zła. J. Łobodowski „Pani Salomea" - Świat, w którym żyje matka Słowac¬kiego, przypomina rzeczywistość arka¬dyjską: wszystko tu jest znane, oswojo¬ne, bezpieczne, bliskie. W tle słychać ciche pieśni ukraińskie, krajobrazu do¬pełniają kołyszące się wyniosłe topole, pachną azaliowe gaje, a po deszczu cały ogród świeżością odurza, zaś srebro dzwoni w gardziołkach wołyńskim sło¬wikom; tu nawet aniołowie chętnie go¬szczą. I w tym świecie ona: trochę staroświecka, zamyślona, krucha, w sze¬leszczącej sukni dopełnia tego niedzi¬siejszego, lecz pięknego krajobrazu. E. Kazań „Układ" - Arkadyjsko przed¬stawiona ta faza życia Eddiego i Ellen, gdy tworzą oni tzw. złotą parę. Są szczęśliwi (pozornie), zakochani (tylko dla oczu obserwatorów), wszędzie poja¬wiają się razem, zgodnie i jednomyślnie. Ubierają się identycznie, oglądają te same filmy, czytają te same książki. Prawie odgadują swe myśli w lot. Wy¬daje się, że nic nie jest w stanie zburzyć tej harmonii. Kazań pokazał złudność takich rajów w rzeczywistości zdomino¬wanej przez układy. Złota para to także układ. J. Andrzejewski „Bramy raju" - patrz: krucjata. E. Bryll „Wypis z encyklopedii - Ar¬kadia" - Nawiązanie do encyklopedy¬cznego hasła: kraina na Peloponezie, miejsce szczęśliwości. W wierszu Brylla

Motyw Arkadii w literaturze

Materiały

Wizerunek kobiety w okresie baroku Temat: Wizerunek kobiety w malarstwie i poezji barokowej. Wizerunek kobiety w okresie baroku jest jednolity, chociaż czasem można zauważyć w nim odchylenia od reguły. Zarówno malarze jak i poeci przedstawiają kobietę jako postać , która dostarcza rozrywki mężczyznom jest pozbawiona cnót duchowych, które dominowały w okresie renesansu. ...

Reklama i jej cel Reklama jest to płatna forma nieosobistej prezentacji i promocji produktu lub usługi przez określonego nadawcę. Reklama podobnie jak cała promocja – zgodnie z regułą ADIA, ma na celu: A (attention) – przyciągnięcie uwagi, I (interest) – wzbudzenie zainteresowania produktem, marką, firmą, D (desire) – wzbud...

Czym jest Biblia? \"Biblia\" inaczej pismo \"Starego i Nowego Testamentu\", to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa. Jest to najbardziej znana księga na świecie. Tłumaczona na około 1200 języków i narzeczy funkcjonuje na Ziemi od ponad 3000 tysięcy lat. Doniosłość \"Biblii\" rozważamy w trzech płaszczyznach. Nie tylko w płaszczyźnie religijnej...

Stan psychiczny bohaterów Iliady Prawda uczuć ludzkich w Iliadzie Homera. Stany psychiczne bohaterów Iliady Achilles - rozpacz po stracie przyjaciela, chęć zemsty, nienawiść do wroga, gniew, pogarda dla zwłok Hektora, zaspokojenie żądzy zemsty, litość, współczucie, szacunek dla starości, miłość do ojca, wzruszenie, stłumienie dumy, pragnienie zadośćuczynienia krzywdom. ...

Symbole w literaturze Młodej Polski Symbol \"rozdarta sosna\" łączy się z głównym bohaterem powieści \"Ludzie bezdomni\" Stefana Żeromskiego. Tomasz Judym wyrzeka się osobistego szczęścia, nie decyduje się na małżeństwo z Joasią Podborską. Rani ją, odtrącając miłość i plany na stworzenie rodziny. Bohater pochodzi z ubogiej, robotniczej rodziny. Po zdobyciu zawodu lekarza jego c...

Opis kierownika ds. Marketingu Kierownik ds. Marketingu Przełożony: Dyrektor handlowy Podwładni:  asystent Zastępstwo: asystent Cel stanowiska: Głównym celem Kierownika ds. Marketingu jest koordynowanie prac wszystkich kierowników regionalnych i zbieranie informacji uzyskanych przez nich na przydzielonym im rynku oraz odpowiednia reakcja na te informacje. Poza...

Działaność depozytowa banków Prowadzenie działalności bankowej w najprostszym ujęciu wiąże się z gromadzeniem krótkookresowych depozytów i ich transformacją na kredyty mające dłuższe terminy zapadalności. Bank występuje zatem jako pośrednik gromadzący depozyty, by następnie odpożyczać je z określoną marżą. Wielkość zgromadzonych depozytów przesądza o możliwościach finansow...

Leasing w gospodarce polskiej Leasing w Polsce funkcjonuje od 1990r i wpisał się już w mapę polskiej gospodarki, jednak nie wszyscy mają świadomość jaką rolę pełni leasing w naszym kraju. Leasing stał się faktem w naszej rzeczywistości to dzięki tej formie finansowania inwestycji nastąpił ogromny rozwój gospodarczy, co w konsekwencji musiało pomnożyć wpływy do budżetu. W...