Międzynarodowy rynek kapitałowy - charakterystyka

CHARAKTERYSTYKA MIĘDZYNARODOWEGO RYNKU KAPITAŁOWEGO. Eksport/import kapitału – przepływy, które rodzą miedzy eksportem i importem stosunki należności – zobowiązanie. Eksporter otrzymuje dywidendy i procenty od nich, a importer zobowiązany jest do ich zapłacenia. Nie zaliczamy do eksportu/ importu kapitału. Reperacje wojenne – jednorazowy akt, nie wiąże ze sobą należności. Darowizny – zaliczamy do eksportu/importu, akt jednostronny. Czynniki decydujące eksport/import kapitałów: I przyczyny tradycyjne – o podłożu historycznym - różnice w stopach zysku, - chęć zapewnienia sobie rynku zaopatrzenia w towary, materiały, surowce potrzebne do jej funkcjonowania, - chęć zapewnienia sobie rynków zbytu – eksport kapitału powoduje wzrost towarów usług, - bezpieczeństwo lokat, kapitał „ucieka” do krajów stabilnych, - przepływ, którego celem jest wykorzystanie różnic kursowych. - II współczesne – pojawiły się po II w.św. - stymulowanie eksportu kapitału wynika z desynchronizacji cyklu koniunkturalnego – powodem jest spłaszczenie koniunktury światowej, nakładanie się faz ożywienia i kryzysu – przed II w.ś. Dzisiaj na jednym obszarze jest ożywienie, a na drugim w tym samym czasie kryzys. Przed wojną kryzys obejmował cały świat, ożywienie także było wszędzie odczuwalne. Inwestuje się w różnych miejscach, gdyż gdy w 1 się straci to w 2 można zyskać. - Procesy integracyjne – ugrupowania integracyjne przyciągające inwestorów zagranicznych, Inwestowanie - korzyści: - omijamy wewnętrzne granice, - jesteśmy chronieni przed innymi konkurentami, którzy pozostali na zewnątrz. Formy przepływów kapitałów: Kryterium rodzaju inwestycji: - Kapitał pożyczkowy – bezpośrednie udostępnienie środków pieniężnych bez pośredników (kredyty kupieckie) lub pośrednio poprzez wyniki finansowe (emisja papierów wartościowych). - Kapitał produkcyjny: 1. inwestycje bezpośrednie – pozwala na przejecie kontroli nad firmą, 2. inwestycje pośrednie (portfelowe) – nie interesuje inwestora kontrola firmy, ale inwestor musi uzyskać dochód w postaci dywidend. Kapitał krótkookresowy – przepływa na czas do 1 roku, te przepływy, które charakteryzują się duża płynnością. Kapitał średniookresowy – okres amortyzacji nie przekracza 5 lat. Kapitał długookresowy – okresy dłuższe niż 5 lat. W bilansach płatniczych ten podział jest inny: - kap. krótkookresowy, - kap. długookresowy – obejmuje kap średniookresowy. Bardzo niekorzystne są gwałtowne przemieszczania kap. krótkookresowego. Ze względu na ich destabilizujący wpływ na kurs walutowy. Władze kraju powinny kontrolować napływ kap. krótkookresowego bo jest to zagrożeniem dla gospodarki. Kap długookresowy jest czynnikiem, który stabilizuje gospodarkę. Kap krótkookresowy to tzw „gorący pieniądz”. Kryzys rosyjski 98’ był spowodowany napływem kap. krótkookresowego z zagranicy, wielki krach gosp. W Polsce teraz pogarsza się sytuacja – rośnie wielkość kap. krótkookresowego napływającego z zagranicy. Dąży się do swobody i liberalizacji napływu kap spekulacyjnego. Jest 1 rodzaj kap. krótkookresowego, który stabilizuje rynek – jest to kapitał publiczny. Krótkookresowy kapitał publiczny – pożyczki, które udzielają sobie wzajemnie kraje dla stabilizacji kursów walutowych. Kap. krótkookresowy prywatny – destabilizuje. Kto jest właścicielem, podział: - kapitał prywatny, - kapitał publiczny, - kapitał wielkich międzynarodowych instytucji finansowych – nie jest ani prywatny ani państwowy, składki wpływają ale dyspozycja nad nim przechodzi do funkcjonariuszy międzynarodowych. Kryterium podziału według miejsca w którym przepływy są odnotowane w bilansach płatniczych: - o charakterze autonomicznym – związane z obsługą bieżącej działalności gospodarczej, - o charakterze wyrównawczym – jeżeli jedynym powodem jest wyrównanie bilansu płatniczego. Skutki przepływów kapitału: - z punktu widzenia kraju eksportującego kapitał są pozytywne w odniesieniu do krajów wysoko rozwiniętych, natomiast jeżeli eksporterami są kraje słabo rozwinięte to skutki są negatywne, - kraje wysoko rozwinięte dysponują dużymi rezerwami kapitału, których na ogół nie są w stanie zagospodarować na rynku wewnętrznym, z inwestycji zagranicznych otrzymuje on zyski; eksport kapitału na ogół ciągnie za sobą eksport towarów, zatem kraje wysoko rozwinięte znowu zyskują – dodatkowe źródło popytu zagranicą. Jeżeli eksport kapitału następuje z przyczyn produkcyjnych to oznacza, że eksportujący buduje i wyposaża produktami z własnego kraju – poprawia bilans obrotów handlowych. Eksport kapitału są to bezpośrednie dochody kraju eksportera z tytułu inwestycji – dywidendy - % co poprawia bilans obrotów bieżących. Eksport kapitału jest korzystny, ale jest jedna wada – w krótkim okresie następuje pogorszenie obrotów kapitałowych, ponieważ się zmniejszają zasoby kapitałów. Kraje słabo rozwinięte – mamy do czynienia z ucieczka kapitału przed destabilizacją. Skutki eksportu kapitału są negatywne gdyż kraje te cierpią na brak kapitału. Nie ma czynników neutralizujących skutki krótkookresowego pogorszenia bilansu obrotów kapitałowych w krótkim okresie. W krajach słabo rozwiniętych nie ma ciągnienia eksportu towarów i usług. Eksport kapitału ciągnie import towarów – to wynika z tego, kto inwestuje za granicą z krajów biednych; tylko ludzie bogaci (nieliczni) uciekają ze swoimi pieniędzmi inwestując zagranicą; oczekiwania konsumpcyjne tych ludzi dotyczą towarów zagranicznych. Z punktu widzenia kraju importującego kapitał bez względu na stopień rozwinięcia oznacza w krótkim okresie poprawę bilansu obrotów, ale w długim okresie bilans obrotów pogorszy się. W bilansie obrotów bieżących w krótkim okresie następuje pogorszenie sytuacji, jest to związane z tym, że import kapitału ciągnie import towarów i usług. Jednak w długim okresie istnieją szanse na poprawę obrotów bieżących – napływ kapitału zagranicznego umożliwia wzrost efektywności gospodarowania, wzmacnia się pozycja kraju na rynkach międzynarodowych. W długim okresie sprowadzanie kapitału obcego jest zagrożeniem wtedy, gdy kapitał zamiast na inwestycję przeznaczony jest na konsumpcję; nie tworzymy dodatkowych mocy eksportowych (pułapka zadłużenia). Jednym z najważniejszych kanałów przepływów kapitału są korporacje transnarodowe – mają wpływ na przepływ kapitału w formie zagranicznych inwestycji bezpośrednich (są to ogromne pieniądze).!!!! Korporacje transnarodowe modyfikują rynek światowy; tworzą własne rynki obejmujące korporacje matkę i wszystkie jednostki zależne. To zjawisko nazywa się internalizacją działalności gospodarczych wewnątrz – korporacyjne rynki.