Mapa polityczna świata - wyjaśnienie

Mapa polityczna świata – mapa ta oddaje nam stan zależności politycznych na świecie. Ważna jest data wydania mapy. Istotne jest także miejsce wydania mapy (polityka różnych państw różnie wyznacza granice – robi to tak jak im najbardziej odpowiada: np. Izrael nie uznaje na mapach autonomii palestyńskiej; Gwatemala nie uznaje istnienia Belize; Japonia na swoich mapach przedstawia Kuryle jako wyspy japońskie). Na mapach politycznych Antarktyda jest biała. Dobór barw – barwy mogą sugerować pewne zależności {dezintegracja – tworzy się więcej państw} {integracja – tworzą się pewne organizacje jednoczące państwa} Większość państw powstało w erze nowożytnej XVI w. – duże zmiany polityczne: rozwój kolonializmu; podbój Ameryki przez Hiszpanów i częściowo Portugalczyków (Brazylia), podbój wybrzeży Afryki przez Portugalczyków, podbój Azji przez Portugalczyków (Indie). 1496 r. traktat z Tordesillas podzielił świat na dwie części: od południka ok. 44 W na wschód był to świat Portugalczyków a na zachód Hiszpanów. Taki podział umożliwił Portugalii podbój części dzisiejszej Brazylii. Wielka Brytania – Francja – spory w Kanadzie, spory w Indiach Nigeria – sztuczne państwo, stworzone dla ludności murzyńskiej powracającej z Ameryki. Etiopia, Nigeria – były państwami już w XIX w. Włochy – Libia, Somalia Portugalia – Angola, Mozambik W Afryce dokonano geometrycznego podziału granic, który zazwyczaj nie ma nic wspólnego z miejscową ludnością i rejonami etnicznymi. Azja – Indie Brytyjskie, Indie Francuskie, Indie Portugalskie; Indonezja holenderska I Wojna Światowa spowodowała duży zamęt na mapie politycznej świata - rozpad imperium Otomańskiego mandaty: W. Brytania – Oman, Irak; Francja – Syria, Liban - rozpad Austro-Węgier powstały mniejsze państwa: Chorwacja, Słowenia, Czechy, Węgry, Austria, Włochy dostają Triestr, część odzyskuje Polska Mandaty – otrzymały je państwa, które wygrały I Wojnę Światową. Mandaty przyznawała Liga Narodów. Obszary, które stały się terytoriami mandatowymi nie były jeszcze same w stanie stać się neutralnymi państwami. - mandaty typu A - wcześniejsze tereny należące do imperium Otomańskiego: Irak, Palestyna, Oman – W. Brytania; Syria – Francja - mandaty typu B – terytoria niemieckie: Togo, Kamerun – podzielone pomiędzy W. Brytanię i Francję; Tanganika (Tanzania) – W. Brytania; Ruanda, Urundi – Belgia - mandat typu C – Wyspy Marshalla, Karoliny, Mariany, Papua Nowa Gwinea... – mandaty USA, Australii, Nowej Zelandii; Namibia – mandat RPA {Dominia – obszary najbardziej niezależne} II Wojna Światowa Stwierdzono, że nie jest dobrze mieć kolonie a uzależnić te obszary gospodarczo Obecnie mamy 197 państw należących do ONZ 1946 r. – 80 państw 1986 r. – 176 państw 2001 r. – 197 państw Podział Indii Indie, Pakistan wsch., Pakistan zach., Cejlon Z Pakistanu wsch. powstało państwo Bangladesz Podział Palestyny na: Izrael, Jordania Lata 60 XX w. – dekada Afryki (większość koloni na kontynencie afrykańskim odzyskuje niepodległość) Francuska Afryka Zachodnia i Równikowa dzielą się na dużą liczbę państw Terytoria Powiernicze – ustanowione przez ONZ Były to terytoria, które nie mogły stać się jeszcze samodzielnymi państwami a kontrolę nad nimi sprawowały państwa, które wygrały wojnę. Państwa, które posiadały terytoria powiernicze były zobowiązane prowadzić do odzyskania niepodległości przez te terytoria Namibia uzyskała niepodległość dopiero w 1990 roku mimo, że powinna też w latach 60 ale RPA coś tam się nie zgadzało. Państwa słabe gospodarczo (Hiszpania, Portugalia) nie mogły opanować (uzależnić) gospodarczo swoich koloni i dlatego nie chcieli dać im wolności. Lata 90 – Europa rozpad ZSRR rozpad Jugosławii rozpad Czechosłowacji Ile jest koloni teraz? - Grenlandia (dominują tu bardziej Amerykanie niż Duńczycy) - Gibraltar (Wielka Brytania) - Szpitzbergen (Norwegia) - St. Pierre (Francja) Obecnie powstaje wiele organizacji międzynarodowych zrzeszających państwa: UE, NAFTA...