Kursy walut - kryteria i rodzaje

Rodzaje kursów walut Kursy walut można sklasyfikować według różnych kryteriów. E. Drabowski, znany w Polsce specjalista od kursów walut, klasyfikuje je: 1) Z punktu widzenia czasu funkcjonowania, a) Kurs wolnorynkowy- określany jest wyłącznie przez podaż i popyt na waluty obce na krajowym rynku walutowym. Stosowany był przez niektóre kraje kapitalistyczne w latach 1919-1924, w okresie kryzysu gospodarczego w latach 1929-1933 oraz sporadycznie po drugiej wojnie światowej. b) Kurs czarnorynkowy - kształtowany jest przez nielegalne transakcje kupna i sprzedaży walut. Ten typ kursu występuje w sytuacji, gdy oficjalny kurs waluty ustalony jest na poziomie niezgodnym z układem popytu i podaży na waluty obce. c) Płynny (elastyczny) kurs walutowy - jest on ustalany przede wszystkim przez popyt, podaż walut obcych, ale czasami korygują go władze walutowe poprzez interwencję na rynkach walutowych. Walutą interwencyjną jest wtedy głównie dolar USA. Władze walutowe dokonują same oceny, w jakim stopniu kurs płynny odchyla się od pożądanego czy optymalnego poziomu. Rozróżnia się zazwyczaj interwencje mające na celu ochronę interesów gospodarki narodowej i takie interwencje, które oznaczają manipulowanie kursem, co może wywołać szkodliwe skutki dla zagranicy. Jest to tzw. czyste i brudne manipulowanie kursem. d) Kurs stały krótkookresowy (tzw. kurs pełzający) - to taki kurs stały, który ulega częstym zmianom, najczęściej pod wpływem wyższego tempa inflacji w kraju w porównaniu z zagranicą. To właśnie różnica w stopach inflacji wpływa na częstotliwość zmian kursu. e) Kurs stały o szerokiej marży wahań wokół parytetu (lub kursu centralnego) - ma szeroki zakres wahań wokół parytetu, co pozwala eliminować krótkookresowe lub przejściowe zakłócenia w bilansie płatniczym. f) Sztywny kurs walutowy – to kurs nie zmieniany w bardzo długim okresie mimo że taka zmiana byłaby pożądana ze względu na stan bilansu płatniczego. Ten typ kursu (był to wtedy kurs parytetowy) występował jedynie w okresie funkcjonowania systemu waluty złotej. 2) na podstawie kryterium czasu trwania, a) Kurs stały - do kursów stałych zalicza się kursy stałe, krótkookresowe (pełzające), kursy stałe o szerokiej marży wahań | wokół parytetu (lub kursu centralnego) oraz sztywne kursy walutowe. b) Kurs zmienny - Do kursów zmiennych zalicza się kursy wolnorynkowe i płynne. 3) z punktu widzenia ich liczebności a) Kurs jednolity - oznacza, że całość obrotów płatniczych z zagranicą odbywa się po jednolitym kursie. Po takim też kursie dokonuje się wymiany walut obcych na walutę krajową. b) Kurs dualny (podwójny) – stosowany jest sporadycznie. Wprowadza się wtedy dwa oficjalne kursy walutowe: jeden dla obrotów handlowych, a drugi dla obrotów kapitałowych. Potrzeba (lub konieczność) ustalenia odmiennych kursów dla tych dwóch rodzajów obrotów płatniczych wynika najczęściej stąd, że jednolity kurs jest szkodliwy albo dla wymiany handlowej, albo dla przepływu kapitału. 4) Z punktu widzenia stopnia ingerencji państwa w kształtowanie się kursu waluty krajowej. a) Kurs wolnorynkowy - wyznaczany wyłącznie przez popyt i podaż na rynku walutowym. Nie ma tu ingerencji państwa. b) Kursy walutowe, które wymagają ograniczo¬nej ingerencji państwa (są to więc kursy płynne, które wymagają okresowych interwencji walutowych, kursy stałe o roz¬szerzonej marży wahań i kursy pełzające). c) Kursy walutowe, które wymagają nie tylko interwencji na rynkach walutowych, ale i zasto¬sowania innych środków polityki gospodarczej dla utrzymania danego systemu kursu walutowego. Do tej grupy kursów można zaliczyć kursy sztywne, a przede wszystkim kursy dualne i różnicowane.