Kordyliery Ameryki Płn - geologia

KORDYLIERY System górski w Ameryce Pn.; ciągnie się wzdłuż O. Spokojnego, od płw. Alaska do Przesmyku Panamskiego, na dł. ok. 8 tys. km, przez terytoria USA, Kanady, Meksyku i państw Ameryki Środk.; najwyższy szczyt McKinley (6194 m). Kordyliery dzielą się na Kordyliery Północne (w stanie Alaska i w Kanadzie), Kordyliery Środkowe (w USA) i Kordyliery Południowe (na pd. od USA). Budowa geologiczna. Kordyliery zostały ostatecznie sfałdowane i wypiętrzone w wyniku kilku faz orogenezy alp. (wcześniej działały tu również orogenezy starsze). Strefa zach. (G. Nadbrzeżne, Sierra Madre Pd.), zbud. gł. z osadowych i wulk. skał trzeciorzędu, powstała pod koniec trzeciorzędu; strefa ta jest do dziś b. aktywna tektonicznie (wulkanizm, trzęsienia ziemi); najaktywniejsze wulkany: Izalco (1965 m) w Salwadorze, Fuego (3865 m) w Gwatemali, Saint Helens (2950 m) w USA, Pavlof (2518 m) w stanie Alaska w USA. Strefa środk. (G. Kaskadowe, Sierra Nevada, Sierra Madre Zach. i in.), zbud. z osadowych i magmowych skał paleozoicznych, triasowych i jurajskich, została sfałdowana w końcu jury. Strefa wsch. (G. Skaliste), zbud. gł. z osadowych i wulk. skał paleozoicznych i mezozoicznych, powstała w końcu kredy (faza laramijska). Między strefą środk. i wsch. istnieją śródgórskie masywy (wewn. wyżyny: Wyż. Kolumbii, Wyż. Kolorado i pd. Wyż. Meksykańska), zbud. z magmowych i metamorficznych skał prekambryjskich oraz z niesfałdowanych skał gł. paleozoicznych i mezozoicznych.