Konflikt społeczny i jego funkcje

Proces społeczny zachodzący pomiędzy jednostkami, grupami, klasami, narodami, państwami czy organizacjami, wynikający ze sprzeczności ich interesów, celów, intencji, poglądów, zamiarów, motywacji czy obowiązków, powodujący powstanie wrogości między nimi. Następstwem konfliktu społecznego może być przejście w fazę współzawodnictwa i walki tzw. kooperacji negatywnej – consensus na drodze wzajemnych ustępstw. W myśl teorii konfliktu społecznego – konflikt społeczny to stały, wszechobecny element wszelkich stosunków społecznych, który jest przyczyną permanentnego procesu zmiany społecznej. Podstawowego źródła konfliktu społecznego, twórcy tej teorii dopatrują się w strukturze władzy. Dla Marksa konflikt społeczny jest istotną cechą struktury społecznej, jest motorem zmian, walka klas toczyć się będzie aż do upadku kapitalizmu Wg Dahrendorfa na struktury społeczne składają się różnego rodzaju związki oparte na zwierzchniej władzy. Każdy związek jest agregatem roli i dystrybucji władzy między role oparte na dominacji i podporządkowaniu. Źródłem konfliktów jest właśnie dychotomia struktury rządzący - rządzony i sprzeczność interesów. Interesy dzielą się na utajone (obiektywne interesy rządzonych i rządzących wynikające z dystrybucji władzy) oraz jawne – wyrażane w ideologiach Coser – funkcjonalna teoria konfliktu. Konflikt społeczny odnosi się do systemu. Struktura społeczna jest najeżona konfliktami. Ich źródłem są odmienne poglądy ludzi na różne sprawy. Konflikty nie są szkodliwe, ale pożyteczne i pożądane ponieważ prowadzą do działań reformatorskich, integracyjnych, adaptacyjnych, zwiększają skuteczność struktury. Struktura społeczna posiada mechanizmy zabezpieczające przed konfliktami zagrażającymi przyjętej podstawie stosunku społecznego – jest to instytucjonalizacja i tolerancja konfliktu. Typy konfliktów: - konflikt społeczny bezpośredni – rozgrywa się między zantagonizowanymi stronami bez pośrednictwa osób grup czy instytucji trzecich - konflikt społeczny pośredni – odbywa się z dominującym udziałem osób trzecich, nie będących stroną - konflikt społeczny elementarny – występuje pojedynczo - konflikt społeczny molekularny – na jeden konflikt nakładają się w danej sytuacji inne konflikty, przez co zyskuje on na sile i pojawiają się dodatkowe obiekty konfliktu - konflikt społeczny ideologiczny – wynika ze sprzeczności w sferze aprobowanych norm, wartości itd. - konflikt społeczny instrumentalny – jest organizowany z premedytacją w celu osiągnięcia korzyści lub wywołany jako zabieg taktyczny np.: w celu odwrócenia uwagi - konflikt społeczny klasowy – wynika ze sprzeczności interesów klas społecznych w sferze ekonomicznej, politycznej i ideologicznej np.: u Marksa konflikt między klasą wyzyskiwaną i wyzyskującą Konflikt społeczny w obrębie grupy może prowadzić do następujących konsekwencji: - osiągnięcie konsensusu i wzmocnienie więzi grupowej, przez co wzrasta spójność grupy - rozpad grupy będący konsekwencją braku kompromisowego rozwiązania