Kompozycja Najbardziej niezwykłe jest to, że Kochanowski ustala wzorzec, nie mając w zasadzie poprzedników w polskiej poezji. Prekursorstwo pisarza zaznacza się nie tylko w zakresie gatunku, ale także modelu wiersza – polskiego sylabowca. Wiersz sylabiczny – wiersz realizujący zasady regularnego systemu wersyfikacyjnego zwanego sylabizmem. Konstantami wersyfikacyjnymi tego systemu są: l. stała liczba sylab w poszczególnych wersach; 2. średniówka w wersach dłuższych niż 8-zgłoskowe; 3. stały akcent paroksytoniczny [padający na sylabę przedostatnią – przyp.) w klauzuli [końcowy odcinek wersu – przyp.) każdego wersu oraz prawie stały akcent paroksytoniczny przed średniówką. [...] Najczęściej uprawianymi formatami sylabowca są 8-zgłoskowiec, 11-zgłoskowiec (5+6) i l3-zgłoskowiec (7+6). [...] Sylabizm jest pierwszym regularnym systemem wersyfikacyjnym w poezji polskiej. W klarownej i całkowicie dojrzałej postaci ujawnił się w twórczości J. Kochanowskiego; uprawiany przez wszystkich klasyków polskiej poezji, zachował żywotność i poetycką atrakcyjność aż po dzień dzisiejszy.7 Kochanowski nawiązał w swoich utworach do tradycji polskiej liryki melicznej, tj. pieśni w potocznym tego słowa znaczeniu, jako wierszy przeznaczonych do śpiewania z muzyką; jednak poeta stworzył wzorzec gatunku jako utworu lirycznego przeznaczonego do czytania. Posługując się wierszem sylabicznym, złożonym na ogół ze strof czterowersowych z parzystym układem rymów (aabb), Kochanowski wbudował w ten przejrzysty układ wiele oryginalnych rozwiązań używając zdań o różnej budowie, skomplikowanej, nieraz hipotaktycznej składni. Hipotaksa – podporządkowanie, [...] związek w obrębie zdania złożonego dwóch lub kilku zdań pojedynczych, ustalający ich składniową i semantyczną zależność oraz zhierarchizowanie.8 Ulubionym przez poetę wariantem układu sylabicznego jest strofa o regularnej strukturze 7+6, z urozmaicającymi układ przerzutniami międzywersowymi i międzystrofowymi.
Kompozycja pieśni Jana Kochanowskiego
Kompozycja Najbardziej niezwykłe jest to, że Kochanowski ustala wzorzec, nie mając w zasadzie poprzedników w polskiej poezji. Prekursorstwo pisarza zaznacza się nie tylko w zakresie gatunku, ale także modelu wiersza – polskiego sylabowca. Wiersz sylabiczny – wiersz realizujący zasady regularnego systemu wersyfikacyjnego zwanego sylabizmem. Konstantami wersyfikacyjnymi tego systemu są: l. stała liczba sylab w poszczególnych wersach; 2. średniówka w wersach dłuższych niż 8-zgłoskowe; 3. stały akcent paroksytoniczny [padający na sylabę przedostatnią – przyp.) w klauzuli [końcowy odcinek wersu – przyp.) każdego wersu oraz prawie stały akcent paroksytoniczny przed średniówką. [...] Najczęściej uprawianymi formatami sylabowca są 8-zgłoskowiec, 11-zgłoskowiec (5+6) i l3-zgłoskowiec (7+6). [...] Sylabizm jest pierwszym regularnym systemem wersyfikacyjnym w poezji polskiej. W klarownej i całkowicie dojrzałej postaci ujawnił się w twórczości J. Kochanowskiego; uprawiany przez wszystkich klasyków polskiej poezji, zachował żywotność i poetycką atrakcyjność aż po dzień dzisiejszy.7 Kochanowski nawiązał w swoich utworach do tradycji polskiej liryki melicznej, tj. pieśni w potocznym tego słowa znaczeniu, jako wierszy przeznaczonych do śpiewania z muzyką; jednak poeta stworzył wzorzec gatunku jako utworu lirycznego przeznaczonego do czytania. Posługując się wierszem sylabicznym, złożonym na ogół ze strof czterowersowych z parzystym układem rymów (aabb), Kochanowski wbudował w ten przejrzysty układ wiele oryginalnych rozwiązań używając zdań o różnej budowie, skomplikowanej, nieraz hipotaktycznej składni. Hipotaksa – podporządkowanie, [...] związek w obrębie zdania złożonego dwóch lub kilku zdań pojedynczych, ustalający ich składniową i semantyczną zależność oraz zhierarchizowanie.8 Ulubionym przez poetę wariantem układu sylabicznego jest strofa o regularnej strukturze 7+6, z urozmaicającymi układ przerzutniami międzywersowymi i międzystrofowymi.
Materiały
Bunt i afirmacja jako dwie postawy wobec życia
Bunt i afirmacja – dwie postawy wobec życia. Rozważania
na podstawie wybranych utworów literatury polskiej.
Bunt i afirmacja to dwie postawy jakże różne. Charakteryzowały one
jednak człowieka od najdawniejszych czasów. Zarówno jedna postawa, jak
i druga była potrzebna. Niezgoda na otaczającą rzeczywistość prowadziła
bowiem do tw...
Karta narodów zjednoczonych - wyjaśnienie
Karta Narodów Zjednoczonych – jest to traktat międzynarodowy i stanowi podstawę działania ONZ (zwany też konstytucją ONZ). Określa prawa i obowiązki państw członkowskich oraz strukturę i procedury działania. Kodyfikuje na szczeblu międzynarodowym główne zasady stosunków międzynarodowych, począwszy od suwerennej równości państw i zakazu uży...
Społeczeństwo tradycyjne i nowoczesne - porównanie
Społeczeństwo tradycyjne i nowoczesne. Teoria modernizacji.
Społeczeństwo tradycyjne (przedkapitalistyczne) charakteryzuje się:
- przewaga w strukturze produkcyjnej obszarów nierozwiniętych
- wielka liczba chłopskich gospodarstw rodzinnych objętych przez stosunki przedkapitalistyczne
- oddziaływanie metropolii na peryferie – rozkładani...
Opowiadania Żeromskiego - krytyka narodu polskiego
Opowiadania Stefana Żeromskiego ukazują dokładny obraz ziem polskich epoki po powstaniu styczniowym i uwłaszczeniu. Jednak tematyka tych dzieł sięga dalej - \"O żołnierzu tułaczu\" to opowiadanie o czasach napoleońskich. Pisarz ujawnia tutaj rzeczywisty los polskiego żołnierza w armii francuskiej, która wcale nie kwapi się do udzielenia narodowi...
Dramat polskiego emigranta dawniej i dziś
Pewien dziennikarz, który zwiedził cały świat, powiedział w wywiadzie telewizyjnym, że w każdym kraju, w którym był spotkał Polaków. Są oni na wszystkich kontynentach, pod kołem polarnym i w amazońskiej dżungli, w wielkich miastach obu Ameryk i w australijskim buszu. Na rozproszenie Polaków po całym świecie wpłynęły dzieje naszego kraju. Warunki...
Język w "Innym Świecie"
Język
Jak wspomnieliśmy wyżej, autor stosuje różnorodną stylistykę do od¬powiednich fragmentów tekstu. Partie o charakterze uogólnienia, refle¬ksje o człowieku jako ofierze systemu totalitarnego są utrzymane w to¬nie spokojnym i przekazane przy pomocy słownictwa ogólnego, pozba¬wionego elementów emocjonalnych. Znajduj...
Obraz społeczeństwa Nipuanów
Obraz idealnego społeczeństwa Nipuanów
W społeczeństwie nipuańskim brakowało kodeksu karnego, kłamstw, obłudy, chorób, przestępczości. Ludzie żyli w idealnej anarchii, harmonii, prowadzili zdrowy tryb życia, codziennie pracowali, pomagali sobie, brakowało u nich pieniądza.
„(...) Nie masz u Nipuanów słów wyrażających kłamstwo, kradz...
Obrazy okrucieństwa wojny w literaturze
Literackie obrazy okrucieństwa wojny w literaturze dawnej i współczesnej.
Z obrazami wojny możemy się spotkać w wielu utworach literackich różnych epok, od starożytności aż po czasy współczesne. Związane jest to z tym, że wojny toczyły się od najdawniejszych czasów, zaś literatura była jak gdyby „zwierciadłem” rzeczywistości. Wojn...