Katastrofizm w literaturze międzywojennej



Katastrofizm i jego przejawy w literaturze międzywojennej O ile dokonaniom poezji awangardowej patronował w latach dwudziestych Tadeusz Peiper, o tyle prekursorem nowych zjawisk i przywódcą nowej generacji twórców debiutujących w drugim dziesięcioleciu okresu międzywojennego był niewątpliwie Józef Czechowicz. Jego patronat obejmuje zwłaszcza krąg zjawisk katastroficznych w liryce polskiej. Bogata poetyka Czechowiczowska konsekwentnie służyła prezentacji uczuć katastroficznych. Postawa katastroficzna wyrażała się intuicją, przeczuciem, podszeptem wyobraźni, określonym nastrojem lęku i niepokoju. Postawa ta zdecydowanie różni się od katastrofizmu liryki wojennej - Krzysztofa Kamila Baczyńskiego czy Tadeusza Gajcego. Intymność refleksji katastroficznej Czechowicza jest wzmocniona kojarzeniem jej z motywami arkadyjsko - sielankowymi. To zderzenie nurtu katastroficznego i arkadyjskiego w decydujący sposób określa niepowtarzalność liryki Czechowicza. Właśnie kraina wiecznej szczęśliwości: pejzaż wiejski i naturalny ze wszystkimi jego atrybutami ulega największemu zagrożeniu. Mityczna kraina nie może już być miejscem schronienia, pradawne marzenia o miejscach bezpiecznych, wobec przeczuwanej trwogi, ulegają destrukcji: “chociaż nici pajęcze na strzechach […] wiatrak ręce ogromne rozłożył nad żytem chociaż rola wędruje bruzdami wzdłuż od horyzontu do horyzontu od zórz do zórz nie ma spokoju" W miarę rozwoju liryka Czechowicza pogłębia uczucia katastroficzne. Liryka katastroficzna rozwijana była również przez poetów reprezentujących wileńską grupę “Żagary". Szczególny jej ton wyraził się w twórczości Czesława Miłosza. Tom poetycki “Trzy zimy" (1936) przynosi wiersze pełne przeczuć niepokoju i lęku, chętnie operujące motywami apokaliptycznymi. W poetyckich obrazach zawarty zostaje wizerunek świata pogrążającego się w niepamięci: czas i historia ulegają wstrzymaniu. Miłosz chętnie operuje motywami ognia, popiołu i dymu pogorzelisk. Wiersz “Roki" rejestruje wszystkie podstawowe dla apokaliptycznego pejzażu obrazy: “Wszystko minione, wszystko zapomniane, tylko na ziemi dym, umarłe chmury, i nad rzekami z popiołu tlejące skrzydła i cofa się zatrute słońce, a potępienia brzask wychodzi z mórz."

Katastrofizm w literaturze międzywojennej

Materiały

Walory formy i stylu "Iliady" Walory formy i stylu “Iliady” Narrator nie narzuca się słuchaczom. Na początku autor prosi muzy o natchnienie i zapowiada treść utworu. Paralelizm akcji (dwa ciągi wydarzeń, równocześnie z ludźmi działali bogowie). O przebiegu akcji w dwóch płaszczyznach decydowało przeznaczenie, nad czym czuwało fatum, bóstwo losu, któremu podleg...

Zadania kierownika firmy Zadania kierownika: 1. Praca z ludźmi i przez ludzi - z każdym, kto może się przyczynić do osiągnięcia celów organizacji. 2. Zapewnienie dobrej komunikacji w organizacji - kontakty z innymi kierownikami. 3. Dopilnowanie, by zadania były skutecznie wykonywane - ponoszenie odpowiedzialności, podejmowanie ryzyka. 4. Doprowadzanie do równowagi m...

Oblicze szatana w literaturze Młodej Polski Wojciech Gutowski : Królestwo Antychrysta i tęsknota Lucyfera. Oblicza szatana w literaturze Młodej Polski [w:] Stulecie Młodej Polski, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1995. Typologia szatana wg Stanisława Przybyszewskiego : „Szatan jest jak każde bóstwo trójjedyny. Jest bogiem nierządu i kazirodztwa, bogiem złodziei i zbrodniarzy. [...

Elementy marketingowe banku Elementy strategii marketingowej banku Marketing bankowy polega na opracowanie i wcielanie w życie całościowej strategii działań bankowych, mających na celu stworzenie odpowiedniego obrazu banku, zapewnienie bankowi zaufania, pozyskanie klientów. Podejmowane w banku działania marketingowe zmierzają do możliwie najkorzystniejszego sposobu r...

Wierzenia i legendy Rzymian 1. Charakter religii rzymskiej i porównanie jej z wierzeniami Greków. W pierwszym okresie bogowie rzymscy byli bezimienni, bezpostaciowi, a także izolowali się od ludzi. Rzymianie przejmowali wierzenia innych narodów lecz ograniczali ilość opowieści o swych bogach. Jest to dowodem małej wyobraźni Rzymian. 2. Kult umarłych. a) lemuria - świ...

Jacek Soplica - postac pozytywna czy negatywna Czy Jacek Soplica jest postacią pozytywną, czy negatywną? Jacek Soplica jest jednym z głównych bohaterów epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz czyli ostatni zjazd na Litwie historia szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem”. Jego życiorys można przedstawić na podstawie przemiany z jednego życia na drugie. W pierws...

Wartości wyłaniające się z "Fausta" Ponadczasowe wartości \"Fausta\". Główny bohater - doktor Faust to średniowieczny alchemik, mądry starzec, który przebadał wiele ksiąg, lecz wiedzy, której szukał, nie znalazł. Nauka nie wyjaśniła mu istoty życia i śmierci, przemijania, dobra i zła. Zwątpił więc w księgi i zawarł pakt z diabłem. W zamian za swą duszę uzyskał znów młodość oraz ...

Rozumienie siebie - wyjaśnienie W tym rozdziale rozważaliśmy, w jaki sposób ludzie poznają samych siebie. Na ]a, które poznajemy, składa się świadomość (poznający) oraz pojęcie Ja (poznawane). Świadomość własnego Ja jest wspólna dla ludzi i dla małp człekokształtnych. Dzieci nabywają poczucie Ja w wieku około dwóch lat. W miarę jak dojrzewają, ich autopercepcje stają się coraz...