Jan Parandowski - życie i twórczość



Życie i twórczość Jana Parandowskiego Wybitny znawca kultury antyku, tłumacz literatury francuskiej i pisarz, Jan Parandowski, znany jest polskim czytelnikom przede wszystkim jako badacz, który opracował Mitologię, opublikowaną po raz pierwszy w 1924 r. i odtąd wielokrotnie wznawianą. Urodził się w 1895 r. we Lwowie, zmarł w 1978 r. w Warszawie1. Pierwsze zainteresowania antykiem rozbudzili w nim pedagodzy z lwowskiego Gimnazjum Klasycznego. Następnie studiował na Uniwersytecie Lwowskim archeologię, filologię klasyczna, filozofię i historię sztuki. Już wtedy często wyjeżdżał do Włoch. O okolicznościach, w jakich krnąbrny gimnazjalista skłonił się w stronę antyku, pisze w dowcipnej anegdocie W. Studencki: W klasie VI Parandowski otrzymał stopień niedostateczny z Homera. Po wakacjach złożył z greki poprawkę, ale tak się doskonale przygotował, że Bojarski zażądał, by w drodze wyjątku przyznać uczniowi stopień dobry, [...]. Odtąd Parandowski rozmiłował się w grece2. W 1921 r. ukazuje sie studium Parandowskiego o Oskarze Wildzie, zaś w 1924, oprócz Mitologii, dwie książki: Rzym czarodziejski i Eros na Olimpie. Wówczas poznaje Irenę Helzel, przyszłą żonę. Później następują kolejne podróże, które stają się źródłem inspiracji pisarskich. Nowy etap w biografii Parandowskiego otwiera rok 1929, kiedy to przeprowadza się do Warszawy. Pracuje w redakcji „Pamiętnika Warszawskiego” wraz z H. Morstinem, wydaje biografię Wilde’a Król życia. W 1933 r. zostaje prezesem polskiej sekcji Pen-Clubu i uczestniczy w kolejnych międzynarodowych zjazdach. Publikuje swoje utwory inspirowane tradycja antyczną. Za Dysk olimpijski (1933) otrzymuje brązowy medal podczas Olimpiady w Berlinie. Wraz z rodziną rozpoczyna wojenną tułaczkę, podczas której przychodzi na świat trzecie dziecko. Odzyskanie niepodległości przeżywa w Lublinie, gdzie podejmuje pracę profesora literatury porównawczej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1945-50). Po tym okresie pracy naukowej wraca do Warszawy. W 1962 r. zostaje wiceprezesem Międzynarodowej Federacji Pen-Clubów i rokrocznie uczestniczy w zjazdach. Po wojnie ukazuje się wiele dzieł epickich, próby dramatyczne i eseje oraz przekłady, spośród których najbardziej doceniono nową polską wersję Odysei Homera. W obfitym dorobku pisarza znajdują się m. in. Pozycje: Alchemia słowa, Mój Rzym, Medea. Fascynacja antykiem nie przesłoniła autorowi tych książek wrażliwości na różne przejawy kultury współczesnej. Chętnie chodził do teatru i kina, spotykał się z artystami i naukowcami, uczestniczył w sesjach naukowych i spotkaniach towarzyskich. O wielu osobach, których dorobek i postawę wysoko cenił, pisał w książkach wspomnieniowych, np.: Wspomnienia i sylwety oraz Refleksje. Doskonalsze zrozumienie mitów i mentalności starożytnych Greków i Rzymian ułatwiają informację o pracach archeologicznych, sztuce, rozwoju politycznym i cywilizacyjnym, zawarte w popularyzatorskiej książce Z antycznego świata3. Jan Parandowski zawsze pozostawał człowiekiem wiernym ideałom humanizmu, wrażliwym na wszelkie przejawy zła, przemocy i nietolerancji. W środowisku literackim i szerzej – wśród ludzi kultury – nie tylko w Polsce był niepodważalnym autorytetem moralnym. We wspomnieniach ludzi, którzy go znali, a przede wszystkim żony, Ireny, jawi sie jako osoba wielkiego taktu, wewnętrznie spójna, pracowita, gotowa do pomocy i poświęcenia dla innych. Parandowski był wielkim erudytą, przyjaźnił się, spotykał i korespondował z wybitnymi twórcami i naukowcami. Z wielkim znawstwem wypowiadał się o dziełach sztuki, interesował się teatrem i filmem. Mimo jednoznacznie określonej postawy i światopoglądu w 1959 r. otrzymał Krzyż Wielki Orderu Polonia Restituta. W 1963 r. Order Sztandaru Pracy. Katolicki Uniwersytet Lubelski uhonorował go w 1976 r. doktoratem honoris causa. Dyplom wręczono mu uroczyście w obecności prymasa S. Wyszyńskiego w Warszawie, ponieważ ze względu na pogarszający się stan zdrowia pisarz nie mógł już podróżować. Wiele osobistych, rodzinnych akcentów z biografii Parandowskiego przywołuje we wspomnieniowej książce4 jego żona Irena, można je również znaleźć w korespondencji z przyjaciółmi. Upodobania literackie pisarza ukształtowała fascynacja starożytną Grecją i Rzymem. Wysoko cenił również twórczość francuską, zwłaszcza G. Flauberta. Zanim przystąpimy do przypomnienia treści książki i uwag o wykorzystaniu motywów mitologicznych w literaturze, warto przywołać podstawowe wiadomości z teorii literatury, dotyczące mitu i jego pochodzenia.

Jan Parandowski - życie i twórczość

Materiały

Problemy globalne - co to jest PROBLEMY GLOBALNE TO NIE GLOBALIZACJA. Problemy globalne są to zagrożenia wynikające z działalności człowieka (gospodarczej i pozaekonomicznej) Cechy: - skala zagrożenia musi obejmować cały świat, - rozwiązywanie problemu globalnego wymaga współdziałania całego świata, - istotną cechą jest ich wzajemne się zazębianie, są od siebie zależne....

Symbolika tytułów powieści Żeromskiego - uzasadnienie Udowodnij, że tytuły powieści Żeromskiego mają symboticzną wymowę. Wystarczy wspomnieć trzy podstawowe tytuły dzieł tego autora, aby udowodnić, że oprócz swego bezpośredniego znaczenia mają wartość symboliczną. Syryfowe prace - bezpośredni rodowbd tytułu pochodzi z mitologii greckiej, dokładnie z mitu o Syzyfie, który to został skazany na ciągł...

"Laura i Filon" - krytyka sentymentalizmu \"Laura i Filon\" Marii Jasnorzewskiej - Pawlikowskiej jako polemika z sentymentalnym wzorcem wrażliwości : Na podstawie sielanki F.Karpińskiego \"Laura i Filon\" Jasnorzewska - Pawlikowska krytykuje model sentymentalnego przestawiania pojęć takich jak miłość, tęsknota, czy zazdrość. Wykorzystując ramy kompozycyjne Karpińskiego, opierając się n...

Autobiografizm 4. \"o sobie samych do potomności\". Autobiografizm w literaturze i sztuce. albo: Subiektywne postrzeganie świata - pamiętnik i motywy autobiograficzne w literaturze. Jan Parandowski w \"Alchemii słowa\" pisząc o podstawowych elementach dzieła literackiego, stwierd...

Motywy biblijne i ich funkcje Wpływ \"Biblii\" na piśmiennictwo polskie wynikał z jego ścisłych związków z chrześcijańską kulturą europejską, jak i ze stosunków społeczno-politycznych na przestrzeni stuleci. Stosunki te decydowały o wyborze pewnych wątków tematycznych czy też korzystaniu ze stylu biblijnego. Twórcy różnych epok chętnie sięgali do tradycji biblijnej wykorz...

Sarmatyzm dawniej a teraz TEMAT: SARMATYZM DAWNY, CZY WSPÓŁCZESNY? Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na szesnastowiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. W rzeczywistości Sarmaci był to koczowniczy lud irański za...

Literatura oświecenia .Charaterystyka: 2.Literatura polska: a:) Ignacy Krasicki: -bajki: Ignacego Krasickiego mają charakter alegoryczny. Bohaterami są zwierzęta lub przedmioty martwe. Zawierają morał podany w fabule, lub jasno sformułowany w puencie. Bajki dzielą się na epigrama-tyczne, krótkie, zwięzłe i fabularne. Zawierają ironiczny, krytyczny sąd o świecie. N...

Refleksje na temat złożoności ludzkiej natury na wybranych utworach “CZŁOWIEK JEST ZDUMIEWAJĄCY, ALE ARCYDZIEŁEM NIE JEST” (JOSEPH CONRAD). Przedstaw swoje refleksje na temat złożoności ludzkiej natury na podstawie dowolnie wybranych utworów. Człowiek - któż to taki? Istota pełna miłości do świata i wewnętrznego ciepła duchowego, czy egoista walczący wyłącznie o wymiar swojego życia? Twórca wielk...