Adam Mickiewicz przedstawił zupełnie nową postawę polskiego bohatera romantycznego w swym ostatnim z największych arcydzieł - w poemacie zatytułowanym "Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie ...". Jego akcja rozgrywa się w latach 1811-1812 w Soplicowie - zamożnym folwarku szlacheckim do którego nie dotarły jeszcze przemiany historyczne tego okresu. Choć tytułowym bohaterem tego utworu jest młody panicz - pan Tadeusz, dużo ciekawszą postacią jest Jacek Soplica. Jest Soplica szlachcicem dumnym i przepełnionym pychą, jakich nie brakowało w Polsce przedrozbiorowej. Zakochał się on w córce Stolnika Horeszki - Ewie , lecz gdy jej ojciec odmówił mu jej ręki, w Jacku odezwała się upokorzona duma: "Soplicy Horeszkowie odmówili dziewkę! Że mnie Jackowi czarną podano polewkę!" Doprowadziło to do zabicia Stolnika przez Soplicę w momencie, gdy był atakowany przez Moskali i spowodowało ochrzczenie Jacka mianem zdrajcy, co było dla niego równie bolesne: "Imię zdrajcy przylgnęło do mnie jak dżuma. Odwracali ode mnie twarz obywatele, Uciekali ode mnie dawni przyjaciele(...) Nawet lada chłop, lada Żyd, choć się pokłonił, To mię z boku przebijał szyderskim uśmiechem;" Jedyną drogą, dzięki której Jacek Soplica miał szansę odkupić swe winy było wybranie cichej - ale bardzo pożytecznej działalności na rzecz Ojczyzny, co się też stało: "Zły przykład dla Ojczyzny, zachętę dla zdrady Trzeba było okupić dobrymi przykłady, Krwią, poświęceniem się..." Tak głęboka i nietypowa przemiana postaci tego bohatera została podkreślona poprzez przybranie przez niego pseudonimu Księdza Robaka: "Ja, niegdyś dumny z rodu, ja, com był junakiem, Spuściłem głowę, kwestarz, zwałem się Robakiem, Że jako robak w prochu..." Bohater ten po raz pierwszy w literaturze romantyzmu wybrał inną drogę postępowania. Zamiast dokonywać czynów wybitnych, głośnych pod własnym imieniem, ale mało skutecznych i trudnych do realizacji przez ogół społeczeństwa, ukazał drogę, jaką powinni podążać wszyscy współcześni mu patrioci: "Biłem się za kraj; gdzie? jak? zmilczę; nie dla chwały Ziemskiej, biegłem tylekroć na miecze, na strzały. Milej sobie wspominam, nie dzieła waleczne I głośne, ale czyny ciche, użyteczne, I cierpienia których nikt..." Ksiądz Robak jest alternatywą dla innych postaci ukształtowanych w wyniku klęski powstania listopadowego takich jak Kordian - Juliusza Słowackiego. Choć przemiana bohatera występowała w obu wypadkach, to mickiewiczowski Robak pod wpływem Historii - zmienia się i działa skutecznie wśród społeczeństwa, natomiast bohater Słowackiego próbując w sposób niemożliwy zmienić koło historii - pada pokonany przez własny Strach i Imaginację. Jest też Soplica - Robak bohaterem zapowiadającym kolejny okres, w którym główną rolę miały odgrywać nie indywidualności wybijające się spośród społeczeństwa, ale osobę działające na korzyść właśnie tego społeczeństwa. Okres ten rozpoczął się po klęsce kolejnego powstania narodowego w 1863r. - powstania listopadowego. Charakterystyczną cechą literatury tego okresu jest konieczność omijania - oszukiwania cenzury, jaka została wprowadzona na skutek klęski militarnej oraz politycznej poprzedniego pokolenia. Niepowodzenie tego wielkiego wysiłku narodowego, oraz wprowadzone w jego następstwie dotkliwych represji carskich spowodowały gruntowną zmianę postaw bohaterów literackich.
Jacek Soplica jako nowy typ bohatera
Adam Mickiewicz przedstawił zupełnie nową postawę polskiego bohatera romantycznego w swym ostatnim z największych arcydzieł - w poemacie zatytułowanym "Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie ...". Jego akcja rozgrywa się w latach 1811-1812 w Soplicowie - zamożnym folwarku szlacheckim do którego nie dotarły jeszcze przemiany historyczne tego okresu. Choć tytułowym bohaterem tego utworu jest młody panicz - pan Tadeusz, dużo ciekawszą postacią jest Jacek Soplica. Jest Soplica szlachcicem dumnym i przepełnionym pychą, jakich nie brakowało w Polsce przedrozbiorowej. Zakochał się on w córce Stolnika Horeszki - Ewie , lecz gdy jej ojciec odmówił mu jej ręki, w Jacku odezwała się upokorzona duma: "Soplicy Horeszkowie odmówili dziewkę! Że mnie Jackowi czarną podano polewkę!" Doprowadziło to do zabicia Stolnika przez Soplicę w momencie, gdy był atakowany przez Moskali i spowodowało ochrzczenie Jacka mianem zdrajcy, co było dla niego równie bolesne: "Imię zdrajcy przylgnęło do mnie jak dżuma. Odwracali ode mnie twarz obywatele, Uciekali ode mnie dawni przyjaciele(...) Nawet lada chłop, lada Żyd, choć się pokłonił, To mię z boku przebijał szyderskim uśmiechem;" Jedyną drogą, dzięki której Jacek Soplica miał szansę odkupić swe winy było wybranie cichej - ale bardzo pożytecznej działalności na rzecz Ojczyzny, co się też stało: "Zły przykład dla Ojczyzny, zachętę dla zdrady Trzeba było okupić dobrymi przykłady, Krwią, poświęceniem się..." Tak głęboka i nietypowa przemiana postaci tego bohatera została podkreślona poprzez przybranie przez niego pseudonimu Księdza Robaka: "Ja, niegdyś dumny z rodu, ja, com był junakiem, Spuściłem głowę, kwestarz, zwałem się Robakiem, Że jako robak w prochu..." Bohater ten po raz pierwszy w literaturze romantyzmu wybrał inną drogę postępowania. Zamiast dokonywać czynów wybitnych, głośnych pod własnym imieniem, ale mało skutecznych i trudnych do realizacji przez ogół społeczeństwa, ukazał drogę, jaką powinni podążać wszyscy współcześni mu patrioci: "Biłem się za kraj; gdzie? jak? zmilczę; nie dla chwały Ziemskiej, biegłem tylekroć na miecze, na strzały. Milej sobie wspominam, nie dzieła waleczne I głośne, ale czyny ciche, użyteczne, I cierpienia których nikt..." Ksiądz Robak jest alternatywą dla innych postaci ukształtowanych w wyniku klęski powstania listopadowego takich jak Kordian - Juliusza Słowackiego. Choć przemiana bohatera występowała w obu wypadkach, to mickiewiczowski Robak pod wpływem Historii - zmienia się i działa skutecznie wśród społeczeństwa, natomiast bohater Słowackiego próbując w sposób niemożliwy zmienić koło historii - pada pokonany przez własny Strach i Imaginację. Jest też Soplica - Robak bohaterem zapowiadającym kolejny okres, w którym główną rolę miały odgrywać nie indywidualności wybijające się spośród społeczeństwa, ale osobę działające na korzyść właśnie tego społeczeństwa. Okres ten rozpoczął się po klęsce kolejnego powstania narodowego w 1863r. - powstania listopadowego. Charakterystyczną cechą literatury tego okresu jest konieczność omijania - oszukiwania cenzury, jaka została wprowadzona na skutek klęski militarnej oraz politycznej poprzedniego pokolenia. Niepowodzenie tego wielkiego wysiłku narodowego, oraz wprowadzone w jego następstwie dotkliwych represji carskich spowodowały gruntowną zmianę postaw bohaterów literackich.
Materiały
Groteskowy obraz świata w "Szewcach"
Groteskowy obraz świata
Wśród pojęć kojarzących się z najsłynniejszym dramatem S. I. Witkiewicza często wymienia się następujące: groteska, parodia, ironia, katastrofizm. Wszystkie pozostają ze sobą w związku, zaś na plan pierwszy wysuwa się groteska. Jest to kategoria estetyczna występu¬jąca w wielu dziedzinach sztuki, przejawiająca ...
Bohater tragiczny - charakterystyka
Tragedia - jeden z podstawowych gatunków dramatu obejmujący utwory, w których ośrodkiem i siłą napędową akcji jest konflikt dążeń bohatera z nie dającymi się przezwyciężyć przeciwnościami, zakończony jego klęską, katastrofą. Konflikt u bohaterów tragicznych opiera się na przeciwstawienie równowartościowych racji i stawia bohatera - z reguły jedn...
Ekspresjonizm, futuryzm, dadizm, neoklasycyzm
KIERUNKI ARTYSTYCZNE
Istnieje wiele kierunków artystycznych. Wszystkie nowe poprzedzone były teoretycznymi programami w formie manifestów i deklaracji.
Ekspresjonizm
Rozkwit w latach 1910-25. Pojawił się w epoce poprzedniej, lecz dopiero teraz doszedł do głosu.
siła i gwałtowność wyrazu
deformacja obrazu rzeczywistości
...
Krótki wstęp do romantyzmu
Romantyzm rozpoczął się się w końcu XVIII w. i trwał do połowy wieku XIX. Rozwijał się pod wpływem dążeń niepodległościowych oraz rewolucji społecznych zapoczątkowanych przez Francję w roku 1789.
Do głównych tendencji obecnych w literaturze i sztuce należą:
Bunt przeciwko racjonalizmowi, docenienie wartości uczuć i intuicji;
Odrzu...
Rodzaje zasobów bankowych
Zasoby bankowe
A) Kryterium podmiotowe (podział zasobów bankowych na wkłady pochodzące z gospodarstw, od ludności)
1.) Gromadzenie środków przedsiębiorstw uspołecznionych
- różnice między otrzymaniem dochodów a dokonywaniem wydatków.
Wkłady przedsiębiorstw powstają w wyniku następujących procesów gospodarczych:
- powstanie rezerw transakcyj...
Stanisław Barańczak jako wzór współczesnego humanisty
Stanisław Barańczak - wzór współczesnego humanisty.
Stanisław Barańczak należy do poetów pokolenia ‘68. Wydarzenia marcowe skomplikowały życie poety i wpłynęły na jego twórczość. Już w 1970 opowiadał się jako rzecznik poezji opartej na zasadzie „nieufności”. Język jest narzędziem fałszu, więc powinien spotkać się z nieufnośc...
Symbolizm i naturalizm w "Chłopach"
Symbolizm i naturalizm „Chłopów\" Władysława Reymonta
Władysław Reymont w swej powieści \"Chłopi\" ukazuje w sposób niezwykle realistyczny polską wieś oraz jej zróżnicowaną strukturę społeczną. Jednakże zarówno jak i tymi bogatymi i biednymi chłopami rządzą te same prawa natury, nakazy religijne, tradycje. Ich życie wytyczają święta koś...
Co to jest teocentryzm ?
• Teocentryzm
Filozofia ta umieszczała Boga w centrum świata. Bóg stworzył świat. Jest uosobieniem dobra, piękna i prawdy. Ludzie uznali wyższość dóbr duchowych nad doczesnymi. Różne zjawiska przyrodnicze interpretowano jako znaki od Boga. Dominowała myśl o życiu po śmierci. Religii i jej założeniom podporządkowana była sztuka i religia.