Interpretacja tytułu "Mała apokalipsa" Konwickiego

A. Apokalipsa miasta: - poczucie niepewności mieszkańców - nieznajomość dokładnej daty, chaos myślowy, - brudne, ciemne ulice, - rozsypujące się budynki, infrastruktura miejska, - całkowita dezorganizacja życia miasta - komunikacji, handlu (żałosne zaopatrzenie), gastronomii, ... - nonsensy gospodarcze - reglamentacja wszystkiego, - kontrasty finansowe: luksus władzy i nędza przeciętnego Polaka, - łapówkarstwo, odcinanie wody, elektryczności - całkowita pogarda dla mieszkańców Warszawy, - preparowanie wiadomości w środkach masowego przekazu jako konsekwencja wszechobecnego systemu, - rozkradanie mienia państwowego, - sterroryzowanie obywateli - legitymowanie przy każdej okazji, śledzenie (por. w b. redakcji "Szpilek"), - brak sprzeciwu wobec poczynań władzy i aparatu przymusu, - bezcelowe manifestacje, pochody, festyny, - gigantofony i orkiestry słyszalne w każdym zakątku miasta - trąby piekielne, - obnażenie dwulicowości i obłudy systemu - niemożliwość jednoznacznego zinterpretowania czegokolwiek ( np. UB przebrane za kompanię ruchu). B. Koniec państwa polskiego: - odznaczenie orderem "I-szego kandydata do ZSRR", - Polska jako 17 republika ZSRR - w dniu swojego święta - 22 lipca, - zdrada polskiej racji stanu przez najwyższe władze partyjne i państwowe, - całkowity brak obywatelskiej postawy mieszkańców - brak zainteresowania sprawami ojczyzny. C. Moralny i osobisty wymiar apokalipsy bohatera: - motyw wędrówki przez kręgi piekielne (Dante Alighieri), - droga krzyżowa bohatera - od skazania (rozmowa rano) aż po Golgotę (PKiN), - podziemia restauracji "Paradyz" jako dolina Józefata, - upadek norm moralnych (demonstracje, rozboje - partyzantka, oszustwa, zakłamanie), - dwa oblicza sztuki: - oficjalna - brukowa, zniewolona, płytka ; koniunkturalna, - drugi obieg literatury, - poddanie opozycji poczynaniom władzy ze względów ekonomicznych - wyprzedaż ideałów (by móc żyć); także dwulicowość, - metody totalitarne w działaniu opozycji, np. rozkaz samospalenia, - groteskowe przedstawienie kondycji psychicznej ludzi będących u władzy - normalnie jest tylko w szpitalu psychiatrycznym ; "rozbieranie się" jako kres wytrzymałości psychicznej, - odkrywanie brutalnej prawdy o rzeczywistości realnego socjalizmu poprzez rozmowy i epizody z udziałem Sachera, towarzysza Kobiałki, Schmidtów, starego AK-owca, Bułata, Haliny... - powolne i ciężkie dochodzenie do prawdy, - symboliczne pożegnanie z kobietami jego życia - z rzeczami ziemskimi, - niebieski kanister jako krzyż, narzędzie śmierci; Tadzio może być interpretowany częściowo jako Szymon Cyrenejczyk - pomaga mu go nosić, - samospalenie jako rozpaczliwy akt próby przebudzenia obojętnych ludzi z letargu. D. Kosmiczny wymiar apokalipsy - Galaktyka pędzi w przestworzach, a my i tak nie mamy wpływu na losy naszej planety nawet gdybyśmy uporali się z problemami przyziemnymi.