Instrumenty polityki handlowej

Narzędzia bezpośrednie: kurs walutowy, oddziaływanie polityki pieniężnej i finansowej. Instrumenty o działaniu selektywnym globalnym na całą gospodarkę. Podział na instrumenty administracyjnego i rynkowego oddziaływania. Kierunek:cła importowe, eksportowe, transportowe Cele: poprawa bilansu płatniczego, ochrona przemysłu krajowego, forsowanie rozwoju produkcji eksportowej. Nałożenie ceł powoduje pojawienie się nowych warunków rentowności w imporcie i eksporcie. Cło wprowadza zmiany w popycie na towar w danym kraju (instrument polityki handlowej do ograniczania bądź zwiększania importu).-Kryterium celu: Cła fiskalne- dostarczenie wpływów do budżetu Cła ochronne Cła dyskryminujące Cła preferencyjne Wysokość stawek celnych:- w procencie od towarów,- cła specyficzne (od ilości, od wagi),- cła mieszane Większe znaczenie mają instrumenty pozataryfowe (parataryfowe- bariery), wszelkiego rodzaju bariery dla importu związane z działaniem mechanizmu cenowego, które nie będąc cłami wywołują skutki podobne do ceł (zwiększają importowe towarów, zmniejszają konkurencyjność na rynku wewnętrznym danego kraju). Bariery zastępują bądź uzupełniają cła Najważniejsze bariery parataryfowe:-opłaty wyrównawcze (stosowane zamiast lub obok ceł) mają nie dopuszczać na rynek wewnętrzny towarów zagranicznych po cenie niższej niż ta która funkcjonuje na danym rynku wewnętrznym. Opłaty wyrównawcze wyrównują ceny towarów zagranicznych do poziomu obowiązującego na rynku wewnętrznym Są bardzo skuteczną barierą trudną wręcz niemożliwą do sforsowania, gdyż wszystkie obniżki cen towarów eksportowych powodują automatycznie wzrost opłat wyrównawczych.-opłaty (podatki wewnętrzne) nakładane na pewne zagraniczne towary pochodzące z importu. Są dla każdego kraju składnikiem wewnętrznej polityki gospodarczej. Nie muszą być przedmiotem negocjacji z organizacją typu WTO. Stosuje się do ochrony bilansu płatniczego.-depozyty importowe, państwo uzależnia zgodę na dokonanie importu od wpłacenia od importera na specjalny rachunek depozytowy sumy odpowiadającej określonemu procentowi wartości importowanych towarów. Ograniczają popyt na import.-procedury podwyższające podstawę od której wymierzane jest cło (cło na granicy importera lub na rynku wewnętrznym)-opłaty za clenie lub rozładowywanie towarów na granicy celnej, opłaty skarbowe pobierane od dokumentacji towarowej przechodzącej przez granicę celną, opłaty sanitarne Instrumenty pozataryfowe- wszystkie te posunięcia które nie zastępują ceł (niezależnie od cen towarów limitują obroty handlowe i ograniczają ich wolumen)-ograniczenia ilościowe (mogą mieć różny poziom, poz. 0- nie sprowadzać) ochrona własnego przemysłu. Mogą występować w formie kontyngentów sztywnych bądź bilateralnych (wysokość kwoty jest elastyczna, za każdym razem uzależniona od wynegocjonowanych ustępstw)-licencje importowe za ich pomocą realizuje się określone kontyngenty ilościowe-kontyngenty taryfowe- ustępstwa celne dotyczące określonej wielkości importu-przepisy dotyczące receptur, norm technicznych, sanitarnych, norm w zakresie opakowania, oznakowania, miar i wag- dobrowolne ograniczenie eksportowe-subwencje eksportowe- wszelkiego rodzaju premie, subsydia, ulgi i ułatwienia przyznawane przez państwo eksporterom mające na celu zachęcić ich do rozwoju eksportu i do zwiększenia konkurencyjności danego towaru na rynku zagranicznym. Bezpośrednie i pośrednie (nie są wypłacane eksporterom, państwo przyznaje je w postaci ulg i ułatwień pozwalających na zmniejszenie kosztów wytwarzania o charakterze fiskalnym- niższe podatki, zwroty ceł importowych, itp. o charakterze finansowo- kredytowym ulgowe kredyty, przejęcie przez państwo kosztów oprocentowania, państwowe gwarancja kredytów na eksport towarów. Cele: Doprowadzenie do równowagi bilansu płatniczego, zwiększenie stopnia wykorzystania mocy produkcyjnej, pozbywanie się nadwyżek. Czynniki zakłócające równowagę w polskim bilansie płatniczym: Spadek eksportu spowodowany spadkiem koniunktury na rynkach światowych w krajach UE, do których kierowana jest większość eksportu. Pogarszająca się sytuacja, jeżeli chodzi o konkurencyjność naszych towarów (mało przetworzone) Rosnący popyt na import Krajowi kandydaci na kooperantów zagranicznych spółek nie potrafią sprostać wyśrubowanym standardom jakości. Zależność od importu zaopatrzeniowego jest tym silniejsza im więcej zagranicznych inwestycji ogranicza się do montażu podzespołów pochodzących z zagranicy.