Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa

Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa to czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich osiadaniu, czyli tworzeniu oszczędności z uwzględnieniem opłacalności, związanej z „unieruchomieniem" pewnego, większego lub mniejszego, zasobu pieniędzy. Inaczej rzecz ujmując, gospodarkę finansową można rozumieć jako mechanizm ciągłego, odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków. Oznacza to, że w toku funkcjonowania gospodarki finansowej mamy do czynienia z występowaniem zespołu różnego typu rozliczeń. W tym kontekście rozliczenia te należy rozumieć szeroko. Będą nimi np.: pozyskiwanie kapitału własnego i obcego, realizowane na podstawie prowadzonego rachunku opłacalności i dostępności źródeł finansowania, wydatki przeznaczone na inwestycje o charakterze rzeczowym i finansowym, zakup surowców, wypłaty wynagrodzeń pracowniczych, świadczenia podatkowe i quasi-podatkowe. Przytoczone tu przykładowo tytuły rozliczeń są oparte na kryterium przedmiotowym. Natomiast zgodnie z kryterium podmiotowym można, przykładowo, wymienić: procesy rozliczeń z pracownikami, instytucjami ubezpieczeniowymi, bankami, budżetem, dostawcami, odbiorcami, giełdą papierów wartościowych. Gospodarka finansowa to prowadzenie nieustającej działalności w sferze operacji pieniężnych. Nie można jej rozpatrywać statycznie, gdyż jest ona działaniem, co oznacza konieczność rozpatrywania dynamicznego — w ciągłym ruchu i zmienności przepływów pieniężnych. Prowadzenie gospodarki finansowej oznacza więc nie tylko samo uzyskiwanie i wydatkowanie pieniędzy, lecz także programowanie tych działań w krótkim i długim okresie oraz ich analizę i ocenę w celu kształtowania na tej podstawie przyszłych decyzji. Mamy tu zatem do czynienia z występowaniem określonych czynności:  poprzedzających ruch pieniądza — przygotowanie operacji pieniężnych obsługujących pożądane przez przedsiębiorcę procesy (ich prognozowanie, przewidywanie, czy też planowanie oraz podejmowanie decyzji z uwzględnieniem dwóch istotnych czynników: czasu i ryzyka),  związanych z rzeczywistą realizacją operacji pieniężnych,  polegających na zapisie zrealizowanych operacji finansowych, analizie przebiegu zaszłych zjawisk finansowych i wreszcie wnioskowaniu, które służy kształtowaniu tych zjawisk w przyszłości, a więc podejmowaniu decyzji w sferze rzeczowego oraz finansowego zarządzania przedsiębiorstwem. Warto zwrócić uwagę na to, że w ogólnej definicji finansów (rozpatrywanej z makroekonomicznego punktu widzenia) eksponuje się jako cechę finansów ruch pieniądza realnego, co nie może oznaczać, zwłaszcza w sferze mikroekonomicznej, że zakładając racjonalne gospodarowanie, mniejszą wagę należy przykładać do roli pieniężnej ewidencji i planowania przepływów oraz kształtowania zasobów pieniężnych. W konsekwencji procesy zachodzące w gospodarce finansowej przedsiębiorstwa można przedstawić jako działania występujące w trzech następujących po sobie fazach (etapach):  przygotowawczej,  realizacji,  ewidencji, analizy i wnioskowania.