Franciszkanizm w "Kwiatkach św. Franciszka"

Franciszkanizm Franciszkanizm to postawa, która polega na naśladowaniu życia św. Franciszka. Pod tym pojęciem rozumiemy również tendencję w literaturze XX w., która jest nawiązaniem do osoby, nauczania i legendy św. Franciszka z Asyżu. W tym nurcie powstawały utwory propagujące zgodę na wyznaczone przez Boga miejsce w świecie, pokorę wobec cierpienia, skromne życie, odejście od światowych uciech i pogoni za bogactwem, szacunek dla drugiego człowieka i otaczającej natury jako dzieła Stwórcy. Są to utwory o regularnej, „spokojnej” budowie. Dominują w nich motywy przyrody, życia wiejskiego, wewnętrznego ładu i pogody ducha. W takim tonie Jan Kasprowicz napisał Księgę ubogich oraz Mój świat, po okresie burzliwych poszukiwań artystycznych i ideowych, prometejskiego buntu i katastrofizmu. Ukazał w niej zgodę człowieka na swój los, dostrzeganie w nim wartości, nadających życiu sens, uzyskanie spokoju i harmonii. W tym duchu wiele swoich wierszy napisał Leopold Staff, tłumacz Kwiatków św. Franciszka z Asyżu. Pojawiają się one już w tomie Dzień duszy (1903), a więcej w kolejnych zbiorach poezji: Ptakom niebieskim (1905), Gałąź kwitnąca (1908), Uśmiechy godzin (1910). Podobne akcenty można odnaleźć u ekspresjonistów – Jerzego Wittlina i Emila Zegadłowicza. Wśród reprezentantów franciszkanizmu w poezji współczesnej na uwagę zasługują Edward Stachura i ks. Jan Twardowski. Stachura nawiązywał do postaci św. Franciszka swoim stylem życia: bard, włóczęga niewiele potrzebował do szczęścia, wędrował, pisał pieśni, śpiewał, zarabiał na swoje utrzymanie dorywczą pracą. Dostrzegał przejawy zła w człowieku i świecie. Nawoływał do moralnej przemiany (np. Człowiek człowiekowi wilkiem... ). Ks. Jan Twardowski ukazuje w swoich wierszach piękno i porządek świata, w którym wyraźnie widać opiekę Stwórcy. Mrówko, ważko, biedronko, Prośba o ciszę czy Oda do rozpaczy. Człowiek jest jednym z elementów natury, bardzo do niej pasuje i powinien z nią zgodnie „współpracować”. Musi również dostrzegać drugą osobę, zwłaszcza słabą i kaleką, a także pogodzić się z cierpieniem.