Elementy patriotyczne i społeczne w twórczości Konopnickiej

TEMAT: Akcenty patriotyczne i społeczne w poezji Marii Konopnickiej. Maria Konopnicka (1842÷1910) ur. się w Suwałkach, z domu Wasiłowska. Jej ojciec był prokuratorem. Ukończyła pensję w Warszawie, gdzie zaprzyjaźniła się z Elizą Orzeszkową. Gdy ukończyła 20 lat, a jej jedyny brat poległ w powstaniu styczniowym wydano ją za mąż za ziemianina Jarosława Konopnickiego. W 1876r. rozeszła się z mężem i z sześciorgiem dzieci przeniosła się do Warszawy. Zarabiała z trudem na utrzymanie udzielając korepetycji i pisząc. Od 1890 przebywała przeważnie poza granicami lecząc córkę. Debiutowała późno, w trzydziestym trzecim roku życia. W 1902r. otrzymała od społeczeństwa dworek w Żarnowcu pod Krosnem (obecnie muzeum pisarki). Umarła we Lwowie, tam pochowana. Poezje: „W górach”, „Pieśni i piosenki”, „Obrazki”, „Z łąk i pól”, „Na fujarce”. Poemat: „Pan Balcer w Brazylii”. Nowele: „Ludzie i rzeczy”, „Na Normandzkim brzegu”, „Banasiowa”, „Urbanowa”, „Z włamaniem”. 1. Poezja ludowa: „Wolny najmita”. Umarli najbliżsi, padły zwierzęta, został samotny chłop i pies, który wyje u płotu. Nie udało się zapłacić podatków, więc skonfiskowano chłopu ziemię, zadziałał „twardy artykuł bez dusznej ustawy”. Chłop wziął kosę na ramię, garść ziemi do szmatki i ruszył w świat w poszukiwaniu pracy. Był wolny jak ptak, słowa te użyte są w znaczeniu bolesno - ironicznym. Chłopa uwolniono od wszystkiego, co kochał: bliskich, ziemi, dobytku. Nikogo nie obchodzi, co się z nim stanie, może żyć lub umierać. „Z szopką”. Bohaterem wiersza są dzieci. Gromadą poszły po kolędzie do dworu. Były bose, źle ubrane, pokornie odkryły głowy, bo posłuszeństwo wpajano im batogiem. Najmłodsze z dzieci patrząc w niebo zadaje pytanie, dlaczego tak źle jest na świecie, choć przyszedł Bóg. Bóg może przyszedł tylko do bogatych. Dlaczego w jego domu brakuje mąki na chleb, dlaczego nie ma ciepłej odzieży, a pijany ojciec bije matkę. Dlaczego małe dzieci kradną, zamiast iść do szkoły. W zakończeniu formuje poetka obawę, by nie nadszedł dzień wyrównania krzywd i odpowiedzi na pytania dziecka, bo będzie on straszny. 2. Poezja patriotyczna, np.: „Rota”, „O Wrześni”.