Dwa obozy polityczne w "Powrót posła"

Dwa obozy polityczne – charakterystyka postaci Powrót posła nawiązywał do aktualnej sytuacji politycznej we¬wnątrz kraju. Ugrupowania w sejmie podzieliły się zasadniczo według jednego klucza – na proreformatorskie i konserwatywne. Taki podział narzucono też postaciom komedii reprezentującym całe społeczeństwo. Zwolennikiem znaczących zmian jest tu Podkomorzy. Wzorem tej postaci był marszałek sejmu, Stanisław Małachowski (adresat listu dedykacyjnego poprzedzającego tekst utworu), znany jako żarliwy propagator reform, człowiek wysokiej kultury politycznej, konse¬kwentny realizator własnych poglądów, wielki autorytet moralny. Także syn Podkomorzego, Walery, myśli podobnie jak ojciec. Jako obrońca reform i przeciwnik zgubnych dla Polski swobód szlachec¬kich godnie reprezentuje w sejmie ideały wyniesione z domu rodzin¬nego. Do tej grupy postaci można zaliczyć także Podkomorzynę we wszystkim lojalną wobec męża, wypowiadającą się z dumą o synu¬-pośle, a nawet Teresę wychowywaną w domu Podkomorzego, zako¬chaną w Walerym, której nie imponuje szaławiła i fircyk – Szar¬mancki, ale rozwaga, stateczność, prawdomówność młodego posła. Oczywiście, przede wszystkim mężczyźni ujawniają tu swoje opinie, dyskutują o aktualnych zagadnieniach, interesują się polityką. Wstecznictwo poglądów charakteryzuje Starostę Gadulskiego, a także (ujawnia się to w sposobie bycia) Starościnę i Szarmanckiego. Pierwszy jest zwolennikiem starych feudalnych porządków, reprezen¬tuje postawę sarmacką, charakteryzuje się polityczną bezmyślnością, brakiem orientacji w sprawach państwowych. Drudzy są znakiem pogoni za cudzoziemszczyzną, łatwo ulegają wpływom mody, są obo¬jętnymi na sprawy narodu pasożytami społecznymi, hołdującymi takim wartościom jak modny strój i pieniądze. Zarysowany tu ogólnie podział postaci jest w dramacie rozpisany na dialogi i sytuacje, które w bardziej szczegółowy sposób przed¬stawiają przeciwstawne ugrupowania. Wypowiedzi bohaterów, ich zachowanie i wzajemne relacje pozwalają odczytać ich charak¬terystykę w aspekcie sprawy narodowej.