Czynniki wpływające na powstanie "Zielonego balonika"

1.Czynniki wpływające na powstanie „Zielonego balonika”. Pochodzenie „Zielonego balonika” było przede wszystkim malarskie. Bo też w Akademii Sztuk Pięknych, zaszły w owej dobie wielkie przemiany. Po śmierci Matejki, mimo żalu, jaki obudził zgon genialnego malarza, Akademia zakwitła nowym życiem. Przedtem obowiązywały gipsy i „kobyły” mniej lub więcej historyczne, dystans i respekt; obecnie z przybyciem plejady młodych jeszcze profesorów - Pankiewicz - wszystko wywróciło się do góry nogami. Słońce, światło, natura, plener, wesołe koleżeństwo, radość współpracy. Równolegle, poza murami Szkoły, zdobywała teren sztuka ludowa, sztuka stosowana. Ale w Szkole już kiełkował bunt przeciw nowej „tyranii”, tyranii pejzażu: już najbardziej utalentowani uczniowie Szkoły, szukali swoich dróg, w karykaturze, w sztuce dekoracyjnej, w pogardzonej „fabule” obrazu. Słowem, w światku malarskim wrzało życie, że zaś plemię to odznaczało się często talentem mimów, zabawy „plastyków” w owej epoce bywały już szkicem przyszłego kabaretu. Generalną kwaterą tej cyganerii była cukiernia Michalika. Inny zarazem czynnik, zespalający po trosze wszystkie sztuki , miał stanowić cement „ Zielonego Balonika”: cyganeria Przybyszewskiego miała ona wiele ostrego humoru. Stosunkowo dużo przybyszewczyków weszło w skład „Zielonego Balonika”. „Zielony Balonik” czerpał soki z wszystkich spraw, które się rozegrały w artystycznym światku Krakowa w poprzednim dziesięcioleciu. A wreszcie jeszcze jednym elementem, niewidzialny wprawdzie i nieuchwytny, niemniej przeto obecny: Paryż. Coraz bardziej życie nasze artystyczne i intelektualne ocierało się o Paryż. Z Paryża przybyli wszyscy prawie nowie profesorowie młodej akademii malarskiej; tam też wysyłali młodzież wyjeżdżającą za granicę. Data inauguracji : jesień 1905. Data, która niejednego zdziwi, może nawet zgorszy. Mimo to sądzę, że nie było przypadkiem , iż „Zielony Balonik” powstał niemal w tej samej chwili, gdy wypadki warszawskie wstrząsnęły Polską. Życie miewa takie paradoksy w reagowaniu na wydarzenia. Dodajmy jedną okoliczność: rewolucja w Warszawie zdwoiła jeżeli nie zaludnienie, to z pewnością siłę witalną Krakowa. Z jednej strony uchodziła doń ścigana młodzież, z drugiej chroniła się zaniepokojona obrotem wypadków burżuazja. Kraków ledwie mógł pomieścić tylu przybyszów; teatr był stale przepełniony, toż samo kawiarnie, restauracje....... W powietrzu była gorączka, dreszcz oczekiwania. To wszystko wyładowało się w „Jamie Michalikowej”.