Bohaterowie "Dziejów Tristana i Izoldy"

Główne postaci Tristan – siostrzeniec króla Marka – jest dzielnym i prawym rycerzem, wiernym swojemu panu. Nie przywiązuje wagi do bogactw materialnych (oddaje odzyskaną Lonię Rohałtowi, sam zaś pozostaje w Kornwalii). Z wielkim poświęceniem, ryzykując życiem, walczy z potężnymi przeciwnikami – zawsze po słusznej stronie – i pokonuje potwory oraz smoki. Wielokrotnie ociera się o śmierć, ale nigdy nie żałuje swoich czynów, ponieważ jest wierny rycerskiej etyce. Dla ukochanego króla Marka gotów jest walczyć i umrzeć. Dla niego też podejmuje ryzykowną wyprawę po Izoldę Złotowłosą, gdzie jako zabójca Morhołta, jej wuja, może być zgładzony. Postawa Tristana ulega zmianie po wypiciu czarodziejskiego napoju, który łączy go na wieki z Izoldą. Miłość do żony króla, któremu dotąd służył i od którego zaznał wiele dobrego, staje się przyczyną rozdarcia wewnętrznego w sercu rycerza. Narrator przedstawia go jednak w taki sposób, by zjednać dlań sympatię czytelnika. Nie on sam, ale ów cudowny napój, jest sprawcą tragedii. Zakochanym sprzyja Bóg, który pomaga im nawet podczas przenoszenia Izoldy przez rzekę i próby rozpalonego żelaza. Nie mogąc pokonać uczucia, Tristan zachowuje się niekonwencjonalnie – stosuje podstęp, porywa ukochaną, ukrywa się. Dla jej dobra, z troski o jej zdrowie, gotów jest oddać ją mężowi, sam zaś pozostaje w pobliżu – chce mieć pewność, że nie grozi jej niebezpieczeństwo. W relacji z ukochaną Tristan jest czuły, opiekuńczy, darzy ją szacunkiem, traktuje jak swoją panią. Dba o jej bezpieczeństwo i wygodę, pragnie, by nie cierpiała (posyła jej Milusia z cudownym dzwoneczkiem). Gotów jest wziąć na siebie wszelkie ciosy, byle uchronić Izoldę przed konsekwencjami ich związku i gniewem króla. Wiele zastrzeżeń budzi postawa Tristana wobec Izoldy o Białych Dłoniach. Lekkomyślna decyzja o małżeństwie staje się przyczyną udręki dla obojga, zaś dla jego żony jest źródłem wielu cierpień i ostatecznie popycha ją do okrutnej zemsty. Izolda jest subtelną, delikatną, ale zdecydowaną w działaniu piękną kobietą. Zna tajemnice ziół i umie leczyć z najgorszych przypadłości. To ona uratowała życie Tristanowi, którego smok zaraził śmiertelnym jadem. Ona też podniosła nad głową Tristana miecz, uświadomiwszy sobie, że ma przed sobą zabójcę Morhołta. Izolda jest kobietą o olśniewającej urodzie, najpiękniejszą na świecie, pod każdym względem wyjątkową. Zna dworskie obyczaje i rycerskie prawa. Jako żona króla Marka nie chce go zasmucać, ani tym bardziej przynosić mu wstydu. Siła cudownego napoju zmusza ją jednak do szukania okazji, by spotkać się z Tristanem. Na dany znak odpowiednio manipuluje zdarzeniami, żeby wyprowadzić w pole zagrażających im zdrajców i podjudzaczy. Zadziwia pomysłowością w wynajdywaniu forteli i usprawiedliwień. Z wielkim poświęceniem znosi niedogodności życia w lesie. Przybywa na każde zawołanie ukochanego, wiele ryzykując i pokonując liczne przeszkody. Otoczona jest szacunkiem i miłością poddanych oraz nienawiścią i intrygami zdrajców – nikogo nie pozostawia wobec siebie obojętnym. Nie ma poczucia, że żyje w grzechu i modli się do Boga o pomoc, którą za każdym razem uzyskuje. Trudno ją winić za upokarzającą dla króla Marka postawę, bo przecież wypiła ów niezwykły napój. Izolda pragnie cierpieć razem z Tristanem, odrzuca szansę ukojenia bólu (dzwoneczek), bardzo przeżywa wiadomość o ślubie Tristana. Najbardziej wzruszająca jest ostatnia część poematu, w której Izolda spieszy do Tristana, a następnie umiera obok niego z żalu i pragnienia, by nigdy się już z nim nie rozstawać. Nie zapomina przy tym o jego duszy i modli się do Boga. Nie obawia się spotkania z Izoldą o Białych Dłoniach. Moc uczucia mobilizuje tę delikatną osobę do działań wymagających wielkiego hartu i siły psychicznej. Izolda jest uosobieniem urody, wrażliwości, a przy tym siły i wytrwałości, wierności oraz zdolności do ponoszenia wszelkich ofiar dla uczucia. Narrator dba o to, by podobała się czytelnikom jako kobieta, usprawiedliwia jej postępowanie, idealizuje jej postawę, choć ujawnia, że w myśl obowiązujących norm obyczajowych zasłużyła na karę. Król Marek jest wzorem dobrego, szlachetnego władcy, dbającego o rodzinę i poddanych, troszczącego się o żonę i zdolnego do wybaczania win. Nie jest człowiekiem zarozumiałym, we wszystkich ważnych sprawach zwołuje radę. Jest waleczny, odważny, dobrze kieruje swoim państwem. Chociaż jego męska duma niewątpliwie ucierpiała na skutek związku żony z innym mężczyzną, na dodatek jego ulubionym siostrzeńcem otoczonym ojcowską miłością, król Marek zdobywa się na wielkoduszność i zrozumienie dla tych dwojga. Mając możliwość zgładzić ich podczas snu w moreńskim lesie, odstępuje od tego zamiaru, nie działa impulsywnie, stara się w sposób właściwy ocenić sytuację. Pozostawia znaki swojej obecności, ale nie narusza spokoju śpiących. Nie toleruje oszczerców i donosicieli, chociaż w pewnych okolicznościach daje im posłuch i wiarę. Potrafi wybaczyć żonie przeszłość i z miłością znowu przyjąć pod swój dach. Mimo tragicznych przejść, odnosi się z szacunkiem i miłością wobec Tristana i Izoldy. Osobiście udaje się po ich ciała, by pogrzebać je w Tyntagielu obok kaplicy. Ze zrozumieniem traktuje cud natury – krzew głogu, który łączy groby kochanków. Król Marek jest uosobieniem spokoju, dobroci, wierności. Umie wybaczać i docenić życzliwość. Jest dobrym, troskliwym władcą. Posiada cechy idealnego króla: męstwo, opanowanie, życzliwość, szczodrość itp.