Bohater romantyczny w utworach innych pisarzy

Młodość, miłość, walka i fantazja to właśnie romantyzm. Nie rozum, lecz dusza i serce, nie księgi, lecz wiara są autorytetem. Romantyzm to czasy buntu młodych wobec starszych, przeciwko schematom. Czasy burzliwe i pełne emocji, czasy, w których samobójstwo z miłości nie było niczym niezwykłym. Nazwano tę epokę czasem burzy i naporów. Bohater Byrona Giaur przeżywa miłość do pięknej niewolnicy. Po okrutnym występku Hassana Giaur jest zrozpaczony i mści się na Hassanie zabijając go, później wyjawia wszystko na spowiedzi. Krasiński w Nie Boskiej komedii ukazuje walkę dobra ze złem, mówi o konsekwencjach niemoralnego czynu, o niesprawiedliwości i zdradzie małżeńskiej. Twórcy romantyzmu ukształtowali własny portret psychologiczny bohatera literackiego, kierowany uczuciem i sercem, samotny, tajemniczy i izolujący się od świata - to cechy bohatera romantycznego. Oczywiście pojawią się też inne postacie, ale podstawą osobowości każdej z nich będą właśnie te cechy. Bohater Goethego to bohater cierpiący, przeżywający nieszczęśliwą miłość i później następują tragiczne jego losy. Tragiczne przeżywanie miłości Wertera, samobójstwo, morderstwo to również cechy osobowości Gustawa z IV części Dziadów, Kordiana z I i II aktu. Mickiewicz daje swojemu bohaterowi bogate życie wewnętrzne, zdolność rozumienia świata. Wspólne dla tych bohaterów jest marzycielstwo, bezradność wobec rzeczywistości i nieprzystosowanie do życia w brutalnym świecie. Przegrywają oni z własnymi marzeniami i to właśnie staje się dla nich powodem do samobójczych zamiarów. Zamknięcie się w sobie z własnymi sprawami, w rozpaczy nad swoim losem i użalanie się nad sobą sprawiają, że są słabi psychicznie. Wszystko co robią jest dobrowolne, ale później okaże się, że zgubne. U wszystkich wymienionych bohaterów brak jest odpowiedzialności za czyny i myśli. Trochę inne są losy Konrada z III części Dziadów, Kordiana z III aktu i Konrada Wallenroda. Są to bohaterzy, którzy za wszelka cenę pragną uwolnić swoja ojczyznę. Różnica polega jednak na miłości do ojczyzny, nie do kobiety. Wszyscy trzej poświęcają jej życie, choć nie jest to zgodne z naturą ludzką i ponoszą klęskę osobistą. Przegrana jest również cechą bohatera romantycznego. Skłóceni ze światem prowadzą samotną walkę, rezygnują z pragnień, męczy ich niewola swego kraju, nie dana jest im radość życia i osobiste szczęście. Wspomniałem, że bohaterowie ci podejmują takie trudne decyzje sami, być może są przekonani o własnej wielkości i czują, że jest to ich obowiązek. Odwaga, honor i moralność to cechy średniowiecznych rycerzy, tyle tylko, że są one sprzeczne z metodami postępowania tych bohaterów. Nietrudno zauważyć, że bohaterowie ci posiadają podwójną osobowość: pragnienie dokonania wielkiego czynu i mało wiary w słuszność podjętej decyzji. Najsmutniejsza jest w tym wszystkim pewna przegrana oraz to, że zostaną niedocenieni i czyn ich będzie dla innych obojętny. Wszyscy trzej przegrywają z samym sobą, nie mają po co ani dla kogo żyć i poddają się, Konrad Wallenrod honorowo popełnia samobójstwo. Mimo różnic w wymienionych przez mnie osobowościach bohaterów, są cechy, które zamkną te postacie w kręgu bohaterów romantycznych. Będzie to duchowa przemiana Gustawa w Konrada, Kordiana romantyka w Kordiana rewolucjonistę, Alfa w Konrada Wallenroda, przeżycie nieszczęśliwej miłości, osamotnienie, poświęcenie się dla idei, klęska i bardzo bogate życie wewnętrzne, które stanowiło istotę romantycznej jednostki.